78. konkurs szopek krakowskich i wystawa pokonkursowa „Szopki w Celestacie” on-line

Każdego roku w pierwszy czwartek grudnia szopkarze przynoszą swoje prace na Rynek Główny i ustawiają je na stopniach pomnika Adama Mickiewicza, gdzie ich dzieła są podziwiane przez tłumy krakowian i turystów. Ze względu na trwający stan epidemii koronawirusa w tym roku będzie to niemożliwe. Ale nie znaczy to, że konkurs szopek i wystawa pokonkursowa się nie odbędą!

W trosce o bezpieczeństwo uczestników i widzów Muzeum Krakowa zdecydowało się na przeprowadzenie konkursu w nieco zmienionej formie. W tym roku twórcy dostarczają gotowe szopki w dniach 16-30 listopada 2020 r. wprost do Celestatu (ul. Lubicz 16), gdzie przygotowywana jest wystawa. Jednak aby uczcić tę niezwykłą krakowską tradycję oraz szopkarzy, w dniu konkursu, w tym roku wypadającym 3 grudnia, o godzinie 12.05, gdy zwyczajowo rozpocząłby się korowód szopkarzy wokół Rynku, zabrzmi dźwięk dzwonu Bolesław.

Prace złożone w Celestacie zostaną ocenione przez Sąd Konkursowy i nagrodzone. Szopki ocenia jury składające się m.in. z historyków, etnografów, historyków sztuki, architektów i plastyków.

Ogłoszenie laureatów konkursu nastąpi 6 grudnia 2020 o godzinie 14.00 poprzez transmisję na kanale Facebook: www.facebook.com/muzeumkrakowa. Jak każe tradycja, nagrodzone szopki zostaną pokazane publiczności na wystawie pokonkursowej, odbywającej się w Celestacie. W związku z zamknięciem Muzeum do 27.12.2020 prace będzie można oglądać od 7 grudnia na stronie www.muzeumkrakowa.pl. Publiczność zaprosimy na wystawę w momencie, kiedy możliwe będzie otwarcie muzeów.

Wyjątkowość szopkarstwa krakowskiego podkreśla wpisanie tego zjawiska w 2014 roku na Krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Ponadto od roku 2018 tradycja wykonywania szopek jest pierwszym wpisem z Polski na Liście reprezentatywnej niematerialnego dziedzictwa ludzkości UNESCO. 78. Konkurs Szopek Krakowskich oraz pokonkursowa wystawa Szopki w Celestacie uzyskały honorowy patronat Polskiego Komitetu do spraw UNESCO.

Krakowski zwyczaj „chodzenia” z szopką po domach sięga XIX wieku. Jednak po I wojnie światowej zaczął powoli zanikać. By szopkarskie tradycje zachować dla następnych pokoleń, Jerzy Dobrzycki, kierujący magistrackim działem propagandy, w 1937 roku zorganizował pierwszy Konkurs Szopek Krakowskich. Po II wojnie światowej konkursy wznowiono, a ich organizacji podjęło się Muzeum Krakowa, kontynuujące tę tradycję do dziś. Celem konkursu jest zachowanie i rozwijanie szopkarskich tradycji Krakowa, których wykrystalizowany w ciągu kilkudziesięciu lat efekt – szopka krakowska – stał się światowym fenomenem o ustalonej międzynarodowej renomie i popularności. Konkurs ma wielkie znaczenie dla promocji i popularyzacji tego wyjątkowego wytworu tradycji niematerialnego dziedzictwa.

Szopka krakowska jest ewenementem na światową skalę. To smukła, wielopoziomowa, wieżowa, bogato zdobiona budowla, skonstruowana z lekkich, nietrwałych materiałów. Charakteryzuje się nagromadzeniem fantazyjnie przetworzonych i połączonych ze sobą zminiaturyzowanych elementów zabytkowej architektury Krakowa, w których scenerię przeniesiona została scena Bożego Narodzenia.

Wstępny przegląd prac 78. Konkursu Szopek Krakowskich:

3.12.2020, godz. 12.00: reportaż na www.facebook.com/muzeumkrakowa.

3.12.2020, godz. 12.05: dźwięk dzwonu Bolesław upamiętni tradycyjny korowód szopkarzy.

Obrady Sądu Konkursowego rozpoczną się w dniu konkursu o godz. 16.00. Jury oceni wszystkie szopki i przyzna zwycięzcom nagrody.

Ogłoszenie wyników konkursu:

6.12.2020, godz. 14.00: transmisja online na www.facebook.com/muzeumkrakowa.

7.12.2020: otwarcie wystawy – do czasu zamknięcia muzeów nagrodzone szopki będą prezentowane on-line na www.muzeumkrakowa.pl

Wystawa Szopki w Celestacie

kurator: Małgorzata Niechaj, tel. 796-322-483, e-mail: m.niechaj@muzeumkrakowa.pl

miejsce: Celestat, Kraków, ul. Lubicz 16

czas trwania: 7.12.2020 – 28.02.2021

Projekt dofinansowany został ze środków Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.

Partnerzy wystawy: Bank Spółdzielczy Rzemiosła w Krakowie, Lotto.

Sponsorzy wystawy: ARTIM Sp. z o.o., IMAGO CENTRUM SZTUKI LUDOWEJ Sp. z o.o.

Więcej informacji: www.muzeumkrakowa.pl.

informacja prasowa

Płaszczyzna porozumienia. Stoły w XVIII i XIX w.- wystawa w Muzeum Narodowym we Wrocławiu

Barokowe, rokokowe, secesyjne, empirowe, w stylu biedermeier i neogotyckim, służące do posiłków, robótek ręcznych, gry w karty czy szachy – Muzeum Narodowe we Wrocławiu po raz pierwszy pokazuje w tak obszernym wyborze swoją kolekcję zabytkowych stołów. Spotkanie z kuratorką: 1.12, godz. 11.00 (prowadzi Agnieszka Kapłon-Kulig), Facebook MNWr ONLINE. 

Stoły i stoliki to jedne z najstarszych sprzętów towarzyszących człowiekowi, wykorzystywane w wielu okolicznościach i do różnych celów od starożytności aż do dziś. Idea stołu jest banalnie prosta – wierzchnia płyta, zwana blatem, wsparta na podstawie. Ten stały zestaw elementów spowodował, że stół stał się swoistym archetypem liczącym tysiące lat, a kolejne pokolenia tworzyły tylko jego nowe wersje. 

„Jest to mebel spełniający wyjątkową rolę społeczną – można rzec, że to najbardziej »społeczny mebel« – wyjaśnia Małgorzata Korżel-Kraśna, kuratorka wystawy. „Stół od samego początku pomagał w kontaktach międzyludzkich, sprzyjał rozmowom, wspólnemu ucztowaniu lub zabawie. Rolę stołu w rozwoju kulturowym człowieka potwierdzają jego symboliczne znaczenia, co ciekawe zawsze w pozytywnych konotacjach. Najbardziej znamienne jest powiedzenie »usiąść do stołu«, czyli podjąć próbę negocjacji, pojednania. W tym samym kontekście używa się zwrotu »okrągły stół« – czyli taki, który nie wyróżnia żadnego z siedzących przy nim i jest symbolem poszukiwania konsensusu”. 

Stół konsolowy, ok. 1750, Saksonia

„Stół pozostaje do dziś elementem ważnym w naszym życiu. I to zarówno prywatnym, jaki i zawodowym oraz publicznym” – mówi Piotr Oszczanowski, dyrektor MNWr. „Bez stołu trudno sobie bowiem wyobrazić wystawne czy skromne, acz wyszukane uczty i posiłki; przy nim możemy pogrążyć się w lekturze, prowadzić rozmowę, zagrać w szachy czy też oddać się pasjom badawczym lub podpisać jakikolwiek dokument. To właśnie stół – także dzisiaj zapewniający nam komfort i bezpieczeństwo dystansu sanitarnego – staje się ważnym, wręcz niezbywalnym elementem każdego mieszkania, domu i budynku użyteczności publicznej. Wielokrotnie to od niego zaczyna się ich urządzanie. Można więc rzec, że nasze życie w dalszym ciągu stołem stoi!”.

Stół, ok. 1850-1860, Austria (?)

Atrakcją na wystawie będzie specjalnie przygotowany stolik, przy którym można będzie usiąść i porozmawiać na różne tematy. Wśród tych zaproponowanych przez kuratorkę są pytania: „Czy łatwo jest zrozumieć sztukę współczesną?”, „Życie powinno być ciekawe czy wygodne?”. 

Towarzyszący wystawie katalog „Płaszczyzna porozumienia. Stoły w XVIII i XIX wieku” ukazuje historię stołu w kontekście przemian relacji międzyludzkich. Nie jest to tylko opowieść o meblarstwie, ale także o obyczajach. W XVIII i XIX w. nastąpiły największe zmiany w tworzeniu stołów. Na początku XVIII stulecia w domach europejskich pojawiło się nowe pomieszczenie – salon, który przyczynił się do rozkwitu życia towarzyskiego i także do powstania bardzo wielu stolików do spożywania napojów czy do gier. W XIX w. salon jako dotychczasowe centrum życia towarzyskiego i rodzinnego został zastąpiony jadalnią – nowym pokojem przeznaczonym do stałego spożywania posiłków. To jadalnie stały się od tej pory głównym miejscem rodzinnego biesiadowania i przyjmowania wizyt. 

Stolik, ok. 1810, Wiedeń

Autorką katalogu jest Małgorzata Korżel-Kraśna, autorem projektu graficznego Łukasz Paluch.

Autorem prezentowanych na wystawie czarno-białych zdjęć jest Piotr Ziółek, kierownik Działu Montażu Wystaw MNWr.

Płaszczyzna porozumienia. Stoły w XVIII i XIX w. 

– wystawa czasowa 

1.12.2020–7.03.2021

Kuratorka: Małgorzata Korżel-Kraśna

informacja prasowa

190. rocznica wybuchu powstania listopadowego

Wieczorem 29 listopada 1830 r. wybuchło powstanie listopadowe. Sygnałem do jego rozpoczęcia było podpalenie Browaru Weissa na warszawskim Solcu. W 190 . rocznicę tych wydarzeń w miejscu gdzie stał browar, z inicjatywy Fundacji Dziedzictwa Kulturowego zostanie odsłonięta tablica pamiątkowa wg. projektu prof. Macieja Zdanowicza.

Wzięcie Arsenału obraz Marcina Zaleskiego, Wikipedia

Uroczystość odsłonięcia tablicy odbędzie się 29 listopada 2020 r. (niedziela) o godz. 17.06 przy filarze estakady Trasy Łazienkowskiej u wylotu ul. Fabrycznej w kierunku Wisły.

O samym browarze wiadomo niewiele, w zasadzie tyle, że znajdował się na terenie dawnej jurydyki Solec w Warszawie, według oznaczeń z 1830 r. na działce przy ul. Czerniakowskiej pod numerem hipotecznym 3001. Obecnie przez tą działkę przebiega północno-zachodnia estakada Trasy Łazienkowskiej przy węźle z Wisłostradą. Ulica Czerniakowska na tym odcinku obecnie nie istnieje. Nie zachował się też ślad układu ulic i działek z 1830 r.

Ta część Solca od czasu powstania listopadowego była wielokrotnie przekształcana. Wiadomo np., że od 1865 r. na działce gdzie wcześniej stał browar, mieszkała wraz z mężem siostra Fryderyka Chopina Izabela Barcińska. Ten budynek obecnie także nie istnieje. Najstarsze budynki w okolicy pochodzą dopiero z XX wieku, a przebiegająca przez działkę estakada powoduje, że trudno wyobrazić sobie, jak ważne historyczne wydarzenia miały tutaj miejsce – mówi dr Michał Laszczkowski Prezes Fundacji Dziedzictwa Kulturowego – jako dla mieszkańca Solca jest dla mnie ważne abyśmy pamiętali jak wielka historia rozgrywała się w naszym sąsiedztwie. Stąd pomysł na tablicę pamiątkową.

Browar został podpalony o godz. 17.30 (wg. obecnego czasu o 17.06) przez konspiratorów pod dowództwem podchorążego Wiktora Tylskiego z 6 Pułku Piechoty Liniowej, który należał do sprzysiężenia Piotra Wysockiego. Podpalenie browaru miało być sygnałem do wybuchu powstania listopadowego w południowej części miasta. W północnej części Warszawy sygnałem miało być podpalenie kręgielni i domu Małgorzaty Zaleskiej przy ul. Dzikiej 2236B (co odpowiada w przybliżeniu obecnemu adresowi Nowolipki 6). Nie ma jednak pewności czy, że ten dom został podpalony.

Wiktor Tylski brał czynny udział w dalszych walkach powstańczych. Po bitwie pod Ostrołęką był awansowany na porucznika i odznaczony Złotym Krzyżem Virtuti Militari. Po upadku powstania udał się na emigrację do Francji. Ostatnia wzmianka o nim pochodzi z 1838 r. kiedy to przebywał w Gaillac.

Podpalenie browaru opisywane jest w pamiętnikach powstańców m.in. Seweryna Goszczyńskiego i Maurycego Mochnackiego. Został on także uwieczniony na dwóch obrazach Wojciecha Kossaka Noc listopadowa i Starcie belwederczyków z kirasjerami rosyjskimi na moście w Łazienkach. W wizji artystycznej Kossaka miejsce potyczki rozświetla łuna pożaru browaru. Fakt podpalenia browaru trzykrotnie wspomniany jest w dramacie Stanisława Wyspiańskiego Noc Listopadowa. 

Zarówno autor projektu tablicy prof. Maciej Zdanowicz jak i wykonawca Michał Ziołowicz z firmy EKAM zrezygnowali z należnego honorarium.

informacja prasowa

Stulecie teatru polskiego w Toruniu

W sobotę 28 listopada teatr polski w Toruniu będzie obchodzić swoje stulecie. Historia toruńskiej sceny polskiej rozpoczęła i toczy się do dziś w budynku wybudowanego w 1904 r. teatru, który wcześniej funkcjonował jako scena niemiecka. Dzisiaj historię tę kontynuuje Teatr im. Wilama Horzycy.

Budynek teatru w Toruniu z polską flagą, ok. 1928 r.

Pierwszym dyrektorem polskiego teatru został Franciszek Frączkowski, reżyser i aktor między innymi scen lwowskich i krakowskich. Otrzymał nominację od premiera Wincentego Witosa na dyrektora Państwowego Teatru w Toruniu. Była to pierwsza i jedyna w tamtym czasie narodowa scena w kraju. 

Uroczysta inauguracja rozpoczęła się 28 listopada 1920 r. o godzinie 12:30 odegraniem hymnu państwowego. Sala udekorowana była biało-czerwonymi wstęgami, zaś na scenie znajdowały się popiersia Adama Mickiewicza i Juliusza Słowackiego. 

Po uroczystych przemówieniach nastąpiła część artystyczna akademii, zaś wieczorem odbyła się pierwsza polska premiera tej sceny: Zemsta za mur graniczny Aleksandra Fredry w reżyserii dyrektora Frączkowskiego i dekoracjach Włodzimierza Kuhna. Rolę Cześnika odegrał Edmund Rygier, Klary – Zofia Szumińska, Rejenta – Mieczysław Petrzycki, Wacława – Jerzy Szyndler. Natomiast w komiczną postać Papkina wcielił się sam dyrektor teatru.

Zespół Teatru Narodowego w Toruniu. Dyrektor Frączkowski w pierwszym rzędzie, w środku, 1920 r.

Zespół artystyczny w pierwszym sezonie liczył 13 kobiet i 17 mężczyzn. Do najważniejszych premier należały Dziady Mickiewicza, Mazepa Słowackiego czy Śluby panieńskie Fredry, ale warto podkreślić, że repertuar pierwszego sezonu w całości składał się ze sztuk polskich. 

W pierwszym roku działalności padł rekord frekwencyjny. Spektakle obejrzało prawie 90 tysięcy widzów. Statystyczny polski mieszkaniec Torunia odwiedził teatr trzykrotnie. 

W związku z sytuacją epidemiczną obchody stulecia sceny polskiej w Toruniu zostały przesunięte na wiosnę, jednak od piątku 27 listopada na budynku Teatru i w mieście zaczną pojawiać się rocznicowe hasła, którymi Teatr Horzycy chciałby symbolicznie zaznaczyć tę ważną rocznicę. 

Ponadto w sobotę odbędzie się wideo spektakl „Noc listopadowa – rytuał” na podstawie sceny pożegnania Demeter i Kory z "Nocy listopadowej" Stanisława Wyspiańskiego. Fragment ten recytowano 100 lat temu wśród innych tekstów podczas otwarcia sceny narodowej w toruńskim teatrze. 

Wkrótce ukaże się picture book Iwony Chmielewskiej i Pawła Kowalskiego zainspirowany 100-leciem polskiej sceny dramatycznej oraz historią Teatru im. Wilama Horzycy w Toruniu, a także rocznicowa publikacja.

informacja prasowa

Noc listopadowa - rytuał Wideo spektakl w stulecie teatru polskiego

28 listopada 1920 r. nastąpiło uroczyste otwarcie polskiego teatru w Toruniu. W setną rocznicę tego wydarzenia Teatr im. W. Horzycy pokaże wideo spektakl na podstawie sceny pożegnania Demeter i Kory z "Nocy listopadowej" Stanisława Wyspiańskiego. Fragment ten recytowano 100 lat temu wśród innych tekstów podczas otwarcia sceny narodowej w toruńskim teatrze.

Osią tekstu jest relacja między starszą i młodszą aktorką, które rozpoczynają swoje pożegnanie w teatralnej garderobie. Może to pożegnanie przed daleką podróżą, może przed zagraniem trudnej roli, może to rozstanie na zawsze. Sceny odbywają się w teatrze, który jest w remoncie. Odbywają się międzypokoleniowo, w pandemii, w niepewności jutra.

Noc listopadowa, nagranie

 

Tekst odwołuje się zarówno do genezy tego teatru, jak i teatru w ogóle. Jednym z możliwych antropologicznych źródeł teatru są właśnie misteria eleuzyjskie – związane z następowaniem po sobie pór roku, sezonów, odradzaniem się i obumieraniem przyrody oraz rytuałami z tym związanymi.

Materiał będzie dostępny w formie transmisji online na stronie na Facebooku Teatru Horzycy oraz kanale Vimeo w sobotę 28 listopada od 19:00

Tekst wykona zespół aktorski teatru pod kierunkiem Pawła Paszty.

Zdjęcia: Waldemar Dziomba

informacja prasowa

Festiwal Mediów Człowiek w Zagrożeniu 24-29.11.2020

Muzeum Kinematografii w Łodzi zaprasza na 30. edycję Festiwalu Mediów "Człowiek w zagrożeniu". W programie m. in. przegląd filmów nagrodzonych Grand Prix, retrospektywa twórczości izraelskich dokumentalistów Baraka i Tomera Heymannów. Filmy można oglądać online.

Pełny program festiwalu znajdziecie TUTAJ.

Uczestnictwo w Festiwalu. Jak oglądać filmy?

Zarejestruj się bezpłatnie na stronie www.dafilms.pl

Na stronie www.czlowiekwzagrozeniu.pl są wymienione wszystkie tytuły filmów i reportaży.

Konkurs filmów dokumentalnych i konkurs reportaży telewizyjnych oraz pozakonkursowe pokazy filmów: kliknij na tytuł filmu lub reportażu. Zostaniesz przeniesiony na www.dafilms.pl bezpośrednio do seansu , który wybrałeś. Seanse będą dostępne od daty wskazanej w opisie przez cztery godziny (poza tymi filmami, w których opisach, zaznaczono, że są dostępne przez cały festiwal).

W opisie filmu lub reportażu (i na czlowiekwzagrozeniu.pl, i na dafilms.pl) znajdziesz link do wywiadu z autorką, autorem lub autorami filmu lub reportażu. W wywiadach bywają spoilery, oglądaj je raczej po projekcji.

W przypadku filmów i reportaży konkursowych, możesz przyznać każdemu obejrzanemu tytułowi od jednej do pięciu gwiazdek. Nie zwlekaj, możesz to zrobić tylko w czasie, gdy film jest dostępny do obejrzenia. W ten sposób wpłyniesz na wybór laureatów nagród publiczności.

Uwaga! Nie można wcześniej rezerwować sobie filmów. Nie można wcześniej kupować dostępu (nieliczne filmy są płatne).

Reportaże radiowe: kliknij na tytuł reportażu. Zostaniesz przeniesiony bezpośrednio do reportażu na stronie www.radiolodz.pl

W razie technicznych problemów, zwróć się o pomoc na czacie, który znajduje się w prawym dolnym rogu na stronie www.dafilms.pl. Jeśli nie będziemy w stanie od razu odpowiedzieć, poprosimy Cię o zostawienie adresu mailowego i odpiszemy niebawem.

W razie pytań dotyczących festiwalu, prosimy o wiadomość na: festiwal@kinomuzeum.pl

informacja prasowa

TVP Kultura 2 dostępna dla każdego

 TVP Kultura 2, dopasowując się do nowej rzeczywistości stara się być jeszcze bliżej widzów – dostępna online, poprzez stronę internetową kultura2.tvp.pl. Dzięki platformie odbiór kultury jest możliwy na wszystkich urządzeniach mobilnych. 

 „Chcemy być tam, gdzie nasi widzowie” – powiedział Mateusz Matyszkowicz, Członek Zarządu TVP S.A. 

TVP Kultura2 jest miejscem otwartym, dostępnym dla artystów i instytucji kultury, które swój program chcą pokazać szerszej publiczności. Na platformie emitowane są wyjątkowe widowiska artystyczne, udostępniane w formie online, organizowane m.in. w ramach programu Narodowego Centrum Kultury – „Kultura w sieci”.

Na kultura2.tvp.pl znajdują się materiały z najciekawszych wydarzeń kulturalnych w kraju, jak choćby retransmisja koncertów z tegorocznego Kromer Biecz Festival, a także dyptyku Teatru Wierszalin – „Dziady. Noc pierwsza” i „Dziady. Noc druga”. Emitowane są również istotne wydarzenia dla kultury i sztuki, w tym gala wręczenia nagród „Koryfeusz Muzyki Polskiej 2020”, półfinały oraz finał tegorocznego konkursu „Młody Muzyk Roku” oraz drugi konkurs dla młodych muzyków – „Wirtuozi V4 +. Międzynarodowy talent show”. 

Program TVP Kultura2 stawia na różnorodność. W repertuarze filmowym znajdują się zarówno klasyczne tytuły wybitnych polskich twórców – Andrzeja Wajdy, czy Krzysztofa Kieślowskiego, jak i młodych polskich filmowców, m.in. „Chce się żyć” Macieja Pieprzycy. Nie zabraknie również docenianych na zagranicznych festiwalach filmów dokumentalnych, w tym film „Czerwony! Sztuka awangardy w kraju Sowietów”. Dzięki bogatej ofercie muzycznej widzowie TVP Kultura2 będą mieli okazję zobaczyć zarówno klasyczne widowiska muzyczne, m.in. operę Giacomo Pucciniego „Siostra Angelica” w reżyserii Davida Pountneya, operę Piotra Czajkowskiego

„Eugeniusz Oniegin” zarejestrowaną w Teatrze Maryjskim w Sankt Petersburgu, spektakle baletowe - „Fresk” Angelina Preljocaja zarejestrowany w Théâtre National de la Criée w Marsylii i „Dziadek do orzechów” oraz te współczesne, m.in. „Last work” izraelskiego zespołu Batsheva Dance Company. Nie zabraknie programów muzycznych, zapraszamy na cykl TVP Kultura prezentujący najciekawszych polskich artystów - „Scena muzyczna”, w którym wystąpi utytułowany zespół Boarte Piano Trio oraz program „Legendy rocka”, gdzie jednym z bohaterów jest legendarna amerykańska grupa Talking Heads. 

Platforma kontynuuje emisje sztandarowych programów publicystycznych, poświęconych kulturze i sztuce, w tym „Tego się nie wytnie”, przedstawiający najważniejsze wydarzenia i postaci życia kulturalnego oraz program „Tamte lata, tamte dni”, w którym wybitni artyści, m.in. Anna Dymna, Krzysztof Zanussi, czy Józef Wilkoń opowiadają o doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą.

Doskonały film, zróżnicowana muzyka i teatr, kultowe seriale, nowości i archiwa, propozycje z przymrużeniem oka i te pełne mocnych wrażeń. Scena otwarta dla wszystkich, miejsce spotkań i inspiracji. Taka jest TVP Kultura2 – serdecznie zapraszam! – mówi Kalina Cyz, redaktor naczelna TVP Kultura2.

TVP Kultura 2 jest dostępna na stronie: https://kultura2.tvp.pl

informacja prasowa

Nikifor, Artur Grottger, Stanisław Ignacy Witkiewicz | Prace na papierze autorstwa najważniejszych polskich artystów

To prace na papierze autorstwa najważniejszych polskich artystów. Wśród nich znaleźli się m.in. Nikifor, Artur Grottger, Stanisław Ignacy Witkiewicz czy Stanisław Wyspiański. Wyjątkowe dzieła na papierze autorstwa wybitnych twórców sztuki dawnej wylicytować można będzie 1 grudnia w DESA Unicum. To świetna okazja do nabycia prac cenionych malarzy i rysowników. Wszystkie obiekty oglądać można na prezentacji przedaukcyjnej i na wystawie 3D.

Stanisław Ignacy Witkiewicz

Samouk, na wpół-analfabeta, malarz-amator i jeden z najwybitniejszych twórców sztuki naiwnej, pochodzący z Krynicy. Cierpiał na wadę słuchu i wymowy. Osierocony podczas I wojny światowej Nikifor Krynicki nie potrafił porozumieć się z otoczeniem. Lokalna społeczność traktowała go jako odmieńca. Malarstwo było dla twórcy jedynym łącznikiem ze światem zewnętrznym. Jego prace powstawały na niedużych formatach zdobytego papieru, kartonikach, opakowaniach, kartkach zeszytowych – niekiedy zapisanych po jednej stronie. Rysował ołówkiem, kredką, malował akwarelą otaczający go świat, wzbogacony osobistą fantazją i przeżyciami. Malował przede wszystkim pejzaże architektoniczne trudnych do rozpoznania miasteczek z akcentami w postaci wież kościelnych lub ratuszowych. Fascynował go dworce, wiadukty i pociągi. Tworzył także portrety i sceny religijne. Często podpisywał swoje prace niezrozumiałymi bądź częściowo tylko czytelnymi wyrazami zapisanymi nieudolnie wielkimi literami. Niedawno w DESA Unicum wylicytowane zostało najdroższe dzieło tego artysty. Na grudniowej licytacji pojawi się aż 7 przedwojennych, miejskich pejzaży Nikifora Krynickiego. Wśród nich dzieła takie jak „Architektura fantastyczna z motywem dworca kolejowego” czy „Nikifor przemawiający”. 

Nikifor Krynicki, Architektura fantastyczna z motywem dworca kolejowego

Na aukcji pojawi się również dzieło, na którym Artur Grottger przedstawił swoją narzeczoną Wandę Monné z kotem. Historia ich miłości jest krótka, burzliwa i szalenie intensywna. 13 stycznia 1866 29-letni Grottger poznał 16-letnią Wandę podczas balu Towarzystwa Strzeleckiego we Lwowie. Szybko się w sobie zakochali, lecz związkowi przeciwna była rodzina Wandy. Spotykali się potajemnie, a ich znajomości towarzyszyła romantyczna aura. Chory na gruźlicę Grottger wyjechał do Paryża, gdzie ukończył i wystawił swoje arcydzieło – cykl rysunków „Wojna”. O jego paryskich perypetiach dowiadujemy się z wysyłanych do Wandy listów. Z korespondencji wynika że Wanda pieszczotliwie nazywała Grottgera „Kociem”. Tym bardziej  prezentowane na aukcji wyobrażenie dziewczyny z kotem nabiera intymnego charakteru. Artysta zmarł w grudniu 1867 roku. Cztery lata później Wanda wyszła za mąż za jego przyjaciela Karola Młodnickiego. Obydwoje pielęgnowali pamięć o Grottgerze o artyście i gromadzili pamiątki po nim.

Artur Grottger, Wanda Monné z kotem

Wylicytować można będzie też jeden z najoryginalniejszych portretów, jakie wyszły spod ręki Witkacego, czyli podobiznę Kazimierza Ducha z 1937 roku. Duch piastował wiele ważnych stanowisk w wojsku, rządzie i administracji państwowej. Był m.in. starostą w Nowym Sączu, wicewojewodą krakowskim, dyrektorem departamentu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych, podsekretarzem stanu w Ministerstwie Opieki Społecznej oraz posłem na sejm w latach 1928-35. Po wojnie został wykładowcą na Politechnice w Gliwicach i Krakowie. Witkacy uznawał go za swojego „ukochanego opiekuna duchowego” i był z nim w stałym kontakcie. Wykonał kilka portretów majora oraz członków jego rodziny.  Na prezentowanej pracy Witkacy umieścił obciętą głowę ministra na srebrnej tacy. Tego rodzaju dzieła artysta tworzył pod wpływem tak zwanej „rośliny proroczej”, czyli peyotlu.

Rafał Malczewski

W DESA Unicum pojawią się również prace na papierze Rafała Malczewskiego, Juliana Fałata, Mai Berezowskiej, Stanisława Wyspiańskiego i Leona Wyczółkowskiego. 1 grudnia wszystkie obiekty zostaną zlicytowane w największym polskim domu aukcyjnym przy ul. Pięknej 1A. Licytować można będzie online, przez aplikację oraz telefonicznie i przez zlecenie stałe. Aukcja transmitowana będzie na żywo w kanałach społecznościowych DESA Unicum.

Stanisław Wyspiański

Wystawa „Prace na Papierze. Sztuka Dawna”: 24 listopada – 1 grudnia 2020, godz. 11-19 (poniedziałek-piątek) i godz. 11-16 (sobota), Dom Aukcyjny DESA Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa, wstęp wolny

Aukcja „Prace na Papierze. Sztuka Dawna”: 1 grudnia 2020, godz. 19.00, Dom Aukcyjny DESA Unicum, ul. Piękna 1A, Warszawa

informacja prasowa

Znamy program 45. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych

Trzy konkursy, pozakonkursowe sekcje filmowe oraz wydarzenia towarzyszące, w tym konferencje prasowe, debaty, warsztaty i koncerty – publikujemy pełny program 45. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych, który w całości odbędzie się on-line. 

Na platformie VOD FPFF znajdzie się część filmów zakwalifikowanych do konkursów, co wynika z obostrzeń licencyjnych, narzuconych przez dystrybutorów organizatorom Festiwalu. Dostęp do wybranych tytułów będzie ograniczony wyłącznie do grona akredytowanych dziennikarzy.

Niektóre wydarzenia towarzyszące, adresowane do przedstawicieli branży, będą wymagały wcześniejszej rejestracji uczestników. Duża część zaplanowanych wydarzeń – spotkań, konferencji, koncertów – będzie dostępna on-line dla wszystkich zainteresowanych, nie tylko dla posiadaczy akredytacji. Oto szczegóły. 

Konkurs Główny

Filmy dostępne na VOD FPFF dla osób akredytowanych (branża i dziennikarze):

„Mistrz”, reż. Maciej Barczewski

„Zabij to i wyjedź z tego miasta”, reż. Mariusz Wilczyński

„Zieja”, reż. Robert Gliński

Filmy dostępne na VOD FPFF tylko dla akredytowanych dziennikarzy:

„25 lat niewinności”, reż. Jan Holoubek

„Amatorzy”, reż. Iwona Siekierzyńska

„Jak najdalej stąd”, reż. Piotr Domalewski

„Tarapaty 2”, reż. Marta Karwowska

Ponadto dwa filmy z Konkursu Głównego są dostępne na platformach streamingowych:

„Jak zostałem gangsterem. Historia prawdziwa”, reż. Maciej Kawulski (Netflix i inne platformy)

„Sala samobójców. Hejter”, reż. Jan Komasa (Player i inne platformy)

Konkurs Filmów Mikrobudżetowych

Filmy dostępne na VOD FPFF dla osób akredytowanych (branża i dziennikarze): 

„Biały Potok”, reż. Michał Grzybowski

„Bóg Internetów”, reż. Joanna Satanowska

„Każdy ma swoje lato”, reż. Tomasz Jurkiewicz

„Pewnego razu w ogródkach działkowych”, reż. Rafał Bryll

Filmy dostępne na VOD FPFF tylko dla ograniczonej grupy akredytowanych dziennikarzy:

„Ćmy”, reż. Piotr Stasik

„Ostatni Komers”, reż. Dawid Nickel

Konkurs Filmów Krótkometrażowych

Na VOD FPFF dostępny będzie komplet 27 filmów zakwalifikowanych do konkursu, podzielonych na sześć pełnometrażowych bloków filmowych.

Pełną listę filmów z trzech konkursów 45. FPFF można znaleźć na stronie Festiwalu TUTAJ.

Filmowe sekcje pozakonkursowe

Jak co roku, dopełnieniem filmowego programu Festiwalu są sekcje pozakonkursowe. Wszystkie filmy z tych sekcji będą dostępne na VOD FPFF dla posiadaczy akredytacji.

Festiwal zaprezentuje wybrane filmy tegorocznych Laureatów Platynowych Lwów, nagrody za całokształt twórczości. Będą to filmy:

„Kobieta z prowincji” i krótkometrażowe „Wypracowanie”, reż. Andrzej Barański

„Komornik”, reż. Feliks Falk

Dostępne on-line będą również masterclassy 

z reżyserami, Andrzejem Barańskim i Feliksem Falkiem.

Czysta Klasyka, czyli prezentacja odnowionych cyfrowo wybitnych dzieł polskiej kinematografii, w tym roku obejmuje cztery filmy, a każdemu z nich będą towarzyszyć spotkania z twórcami:

„Krzyżacy”, reż. Aleksander Ford

„Ostatni etap”, reż. Wanda Jakubowska

„Personel”, reż. Krzysztof Kieślowski

„Test pilota Pirx’a”, reż. Marek Piestrak

Polonica, najstarsza obok Konkursu Głównego, filmowa sekcja Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych, poświęcona jest międzynarodowym produkcjom filmowym powstałym ze znaczącym udziałem polskich twórców i producentów. W tym roku znalazły się w niej trzy filmy:

„Aida”, reż. Jasmila Zbanic

„Niepamięć”, reż. Christos Nikou

„Sole”, reż. Carlo Sironi

Seansom będą towarzyszyć spotkania z polskimi twórcami.

Gdynia Dzieciom. Kino Młodzieżowe to miniprzegląd filmowy towarzyszący cyklowi spotkań branżowych, które odbędą się w ramach Gdynia Industry pod wspólnym hasłem „Zbliżenie na… kino młodzieżowe”. Przegląd zakończy wykład historycznofilmowy nt. zmian w polskim kinie młodzieżowym i jego renesansie w ostatnich latach. Obejmuje on cztery filmy:

„Szatan z siódmej klasy”, reż. Maria Kaniewska

„Akademia Pana Kleksa”, część pierwsza i druga, reż. Krzysztof Gradowski

„Za niebieskimi drzwiami”, reż. Mariusz Palej

Filmy z Gdyni, czyli wybrane filmy, które poprzez swoich twórców bądź bohaterów, są związane z miastem gospodarzem FPFF, to w tym roku dwa tytuły:

„Andrzej Cybulski. Bilety do szczęścia”, reż. Andrzej Mańkowski

„Wspomnienie o Maćku Kosycarzu”, reż. Aleksandra Gnys, Mateusz Gnys, Łukasz Nurkowski, Ewa Walas

Festiwal otworzy pokaz filmu Przewodniczącego Jury Konkursu Głównego. Skład wszystkich trzech zespołów jurorskich zostanie ogłoszony podczas konferencji prasowej poprzedzającej 45. FPFF.

Wydarzenia towarzyszące

Wydarzenia dostępne on-line dla wszystkich zainteresowanych, bez konieczności posiadania akredytacji festiwalowej:

KONFERENCJE PRASOWE I SPOTKANIA z twórcami wszystkich filmów z trzech konkursów.

SPOTKANIA Z TWÓRCAMI I KRYTYKAMI po projekcjach filmowych z sekcji pozakonkursowych.

UROCZYSTE OTWARCIE, MŁODA GALA, GALA ZAMKNIĘCIA FESTIWALU. Ta ostatnia będzie programem telewizyjnym emitowanym również na antenie ogólnopolskiej TVP.

DEBATA O POLSKIM FILMIE. Dyskusja wieńcząca tegoroczną edycję Festiwalu, z udziałem jurorów, krytyków filmowych oraz przedstawicieli instytucji kultury. Próba zdiagnozowania kondycji polskiego kina i kierunków jego rozwoju w najbliższej przyszłości.

ZBLIŻENIE NA… KINO MŁODZIEŻOWE. Organizowana we współpracy ze Stowarzyszeniem Nowe Horyzonty i Festiwalem Kino Dzieci seria webinarów, które mają odpowiedzieć na pytania – Jakie kino dla dzieci i młodzieży chce oglądać młoda publiczność? Jak zrobić dobry film młodzieżowy, który dostanie się na festiwale? Jak dystrybuować film młodzieżowy w dobie pandemii? – a także wykład o prawach autorskich w Internecie, skierowany do uczniów szkół podstawowych i liceum.

PANEL: ZRÓWNOWAŻONA PRODUKCJA FILMOWA W POLSCE. Dyskusja na temat ekologicznej strony kinematografii, z udziałem reprezentantów twórców i producentów oraz regionalnych funduszy filmowych.

PIEKIEŁKO W TWOIM DOMU. Nie ma Festiwalu w Gdyni bez wizyty w klubie Piekiełko. W tym roku, podczas trzech wieczornych koncertów, muzyka popłynie prosto z Gdyni do domów wszystkich, którzy chcieliby poczuć klimat legendarnych podziemi Hotelu Mercure Gdynia Centrum.

FILMOTEKA SZKOLNA. Zajęcia organizowane przez Filmotekę Narodową – Instytut Audiowizualny, przeznaczone dla grup szkolnych. Wymagane zapisy.

Wydarzenia dostępne dla osób akredytowanych:

TWARZĄ W TWARZ. Spotkanie z Radosławem Śmigulskim, Dyrektorem Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej.

JEDEN NA JEDEN. Seria indywidualnych spotkań młodych filmowców i filmowczyń z doświadczonymi producentami i przedstawicielami branży filmowej. Wymagana wcześniejsza rejestracja.

SPOTKANIE PRZEDSTAWICIELI REGIONALNYCH FUNDUSZY FILMOWYCH. Dyskusja o tym, jak ważne jest inwestowanie w kulturę filmową zwłaszcza w dobie nadciągającego kryzysu ekonomicznego. Spotkanie zamknięte dla zaproszonych uczestników.

Akredytacje

Sprzedaż akredytacji na grudniowy 45. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych rozpoczyna się w poniedziałek, 23 listopada 2020 roku, o godzinie 10.00 na stronie system.festiwalgdynia.pl.

Liczba akredytacji na 45. FPFF jest mocno ograniczona i decydująca będzie kolejność zgłoszeń. Koszt akredytacji, obejmującej również pakiet akredytacyjny, wynosi 100,00 złotych.

Dostęp do projekcji on-line będą mieć akredytowani dziennikarze oraz przedstawiciele branży filmowej.

45. Festiwal Polskich Filmów Fabularnych odbędzie się w terminie 8-12 grudnia 2020 roku. 

informacja prasowa

informacja prasowa

Rozpoczyna się sezon najwybitniejszych dzieł w DESA Unicum

Najgorętsze nazwiska i najwybitniejsze dzieła pojawią się na trzech aukcjach sztuki współczesnej pod koniec tego roku w DESA Unicum. Łączna cena prac, które pójdą pod młotek to aż 30 milionów złotych! Zobaczyć można obrazy Jerzego Nowosielskiego, Teresy Pągowskiej, Jana Dobkowskiego, Marii Jaremy, Tadeusza Brzozowskiego i innych.

26 listopada otwieramy sezon pierwszą odsłoną aukcji premium, czyli "Klasykami Awangardy po 1945". W ofercie znajduje się m.in. wyjątkowy obraz Jerzego Nowosielskiego "Akt na plaży". Kobieta jako tajemnica zajmuje szczególne miejsce w jego twórczości, a sam artysta uznawany jest za jednego z najwybitniejszych współczesnych malarzy i pisarzy ikon. W centrum obrazu znajduje się kobieta siedząca na plaży nad brzegiem morza. Nagie kobiece ciało stanowi centrum zarówno tego obrazu, jak i całej twórczości artysty. Przedstawiona na obrazie postać siedzi na draperii, tkaniną owinięta jest też jej głowa. Całość kompozycji ze względu na swój umiar i prostotę, a także wyrazistość kształtów ciała ma monumentalny charakter. Akty oraz przedstawienia kobiet to główne motywy twórczości Jerzego Nowosielskiego. Artysta często mawiał, że kobieta jest dla niego tajemnicą, a samego siebie uważał za erotomana. Niekiedy było to dla niego nawet przedmiotem wstydu. Szczególnie w przypadku przedstawień z lat 40. XX wieku, kiedy niejednokrotnie malował nagie kobiety w erotycznych pozach poddawane torturom i przemocy. Prezentowane w DESA Unicum płótno pozwala jednak zauważyć, że obrazy kobiet autorstwa Nowosielskiego mogły też charakteryzować się niesamowitą elegancją, umiarem i prostotą. 

Teresa Pągowska, Magiczna grupa II, 1979

Na aukcji będzie można wylicytować również niezwykle poetycką pracę Teresy Pągowskiej "Magiczna grupa II". Pod młotek pójdą też: płótno Jana Dobkowskiego uznawanego za prekursora pop-artu w Polsce, wielobarwne monotypie Marii Jaremy oraz abstrakcja Tadeusza Brzozowskiego, który w 1960 r. został nominowany do dwóch prestiżowych nagród – Guggenheima i Hallmark. To będzie sensacyjny koniec roku w DESA Unicum! 

Maria Jarema, "Kompozycja", 1955

Tadeusz Brzozowski, "Huncwoty", 1966

26  listopada i 3 grudnia wszystkie obiekty zostaną zlicytowane w największym polskim domu aukcyjnym przy ul. Pięknej 1A. Licytować można będzie online, przez aplikację oraz telefonicznie i przez zlecenie stałe. Aukcja transmitowana będzie na żywo w kanałach społecznościowych DESA Unicum. Na razie można je podziwiać online.

Sztuka Współczesna. Klasycy Awangardy po 1945, 26 listopada 2020 godz. 19:00

informacja prasowa

Azjatycki VR na 14. Pięciu Smakach: przygotuj gogle, posłuchaj podcastu

Tym razem 14. Azjatycki Festiwal Filmowy "Pięć Smaków" odbędzie się od 25 listopada do 6 grudnia 2020 roku online. Sekcja Azjatycki VR na Pięciu Smakach to wyjątkowa okazja do wejścia w świat nowej technologii i poznania jej zaskakujących i różnorodnych zastosowań. Wystarczy najprostszy sprzęt, by odkryć VR-owe slow cinema, zmierzyć się z wirtualnym samurajem czy przenieść na jedną z małych uliczek Dżakarty.

Program sekcji Azjatycki VR

W programie Pięciu Smaków znalazł się przekrojowy zestaw filmów, prezentujących bardzo różne oblicza technologii wirtualnej rzeczywistości. Popkulturowe żarty czy film rozgrywające się w świecie gier komputerowych to jeden biegun możliwości - drugi stanowią formy paradokumentalne, takie jak pokazujące doświadczenia migrantów "Owoce deszczu" czy dotykające trudnych kart historii "Bezkrwawe". W sekcji znalazło się również kino grozy i dwie niezwykłe animacje, a także ekstrawagancka propozycja łącząca nowe technologie z tradycyjną formą koreańskiej opery pansori. Warto dać się zaskoczyć!

Program sekcji:

Bezkrwawo / Bloodless, reż. Gina Kim, Korea Południowa, 12’

Czarna torba / Black Bag, reż. Qing Shao, Chiny, 12'

Dziewczynka w czerwieni / The Tag Along VR, reż. Cheng Pu-yuan, Tajwan, 8’

Geimu, reż. Dorian Goto Stone, Japonia, 23’

Owoce deszczu / Rain Fruits, reż. Youngyoon Song, Sngmoo Lee, Sergio Bromberg, Hyejin Jeon, Jinhyung Kim, Hwaeun Kim, Korea Południowa, 14'

Przebudowy / Penggantian / Replacements, reż. Jonathan Hagard, Indonezja, Japonia, Niemcy, 12’

Sim Ślepiec / SIM: The Blind, reż. Cooper Sanghyun Yoo, Korea Południowa, 6'

Twoja duchowa świątynia jest do bani / Your Spiritual Temple Sucks, reż. John Hsu, Tajwan, 10’

Dostęp do wszystkich doświadczeń VR można kupić na stronie festiwalu w cenie 30 zł za pełen pakiet filmów VR. W tej cenie można brać udział w doświadczeniach przez cały okres festiwalu. Posiadacze karnetów na Pięć Smaków nie muszą oczywiście wykupować dodatkowego dostępu.

Uwaga: filmy sekcji VR prezentowane są wyłącznie z angielskimi napisami. 

LINK DO PODCASTU

Filmowym pokazom na Pięciu Smakach co roku towarzyszą debaty, wykłady i spotkania z ekspertami. W tym roku one także przenoszą się do internetu - na łamy podcastu Azja kręci. Zapraszamy na cykl rozmów, które odsłonią przed Wami szerszy kontekst festiwalowego programu: będziemy dyskutować o nowych zjawiskach w kinie, kulisach powstania prezentowanych filmów, bieżącej sytuacji w krajach Azji i filmowym świecie regionu!

Pierwszy odcinek okołofestiwalowego cyklu poświęcono sekcji Azjatycki VR i historii kina wirtualnej rzeczywistości. 

Doświadczenia VR w ostatnich kilku latach z branżowej ciekawostki przeobraziły się w obowiązkowy punkt programu najważniejszych festiwali filmowych. Nowe osiągnięcie technologiczne uruchomiło falę kreatywnych pomysłów - od tych rozrywkowo-popkulturowych po niezwykle ambitne artystyczne projekty: w wirtualnej rzeczywistości można przeżyć atak trójwymiarowych zombie, ale też poznać doświadczenia migrantów czy obejrzeć awangardowy spektakl wykorzystujący efekty niemożliwe do zaprojektowania w istniejących wcześniej mediach.

W Azji znajdują się jedne z największych ośrodków, skupiających twórczą energię artystów zajmujących się filmami VR. O historii kina VR, kierunkach jego rozwoju i kulisach powstania tegorocznego programu opowiada w najnowszym odcinku "Azja kręci" kurator sekcji, Stanisław Liguziński - filmoznawca, selekcjoner festiwalowy, badacz od wielu lat zajmujący się esejem filmowym i kinem wirtualnej rzeczywistości.  

Gogle, słuchawki i ekrany: jak oglądać Azjatycki VR?

 

Do oglądania filmów z sekcji Azjatycki VR wystarczy smartfon lub komputer. Prezentowane w sekcji tytuły to filmy zrealizowane w technologii 360˚, co oznacza, że po rozpoczęciu projekcji możemy poruszać się po filmowym świecie we wszystkich kierunkach, rozglądając się w górę, w dół i na boki przy użyciu myszki, touchpadu lub poruszając trzymanym w rękach smartfonem. 

Warto zaopatrzyć się w słuchawki - dźwięk jest bardzo ważnym elementem filmów VR, kieruje naszą uwagą i sygnalizuje, w którym miejscu w przestrzeni dzieje się coś istotnego dla fabuły. Słuchawki pomagają zanurzyć się w przedstawionym świecie i odciąć od rozpraszających zewnętrznych bodźców. 

Najlepszy efekt można osiągnąć, wykorzystując proste gogle, w które wkłada się smartfon. Nie wymagają one żadnych kabli ani zasilania - to po prostu rodzaj okularów, które odcinają dopływ światła z zewnątrz, a dodatkowo, kierując obraz do każdego oka osobno, poprawiają jakość seansu, pozwalając na naprawdę niezwykłe doświadczenie przeniesienia się w inną przestrzeń. Uniwersalne gogle, pasujące do większości modeli smartfonów, można w cenie 10 zł zakupić w sklepie na stronie Pięciu Smaków. Przy uruchamianiu filmu wystarczy wybrać opcję oglądania w goglach i obraz automatycznie odpowiednio się podzieli.

Karnet festiwalowy umożliwia obejrzenie wszystkich filmów VR. Można też kupić osobno dostęp do całego pakietu ośmiu filmów sekcji. Po zakupie będzie je można odtwarzać przez cały czas trwania festiwalu - nie trzeba oglądać wszystkich na raz, można dowolnie zaplanować seanse poszczególnych tytułów. 

Doświadczenia VR będzie można uruchomić bezpośrednio w odtwarzaczu na stronie internetowej festiwalu. Wystarczy po zalogowaniu na swoje konto wejść na stronę doświadczenia i kliknąć przycisk "odtwarzaj".

Odtwarzanie na komputerach i urządzeniach mobilnych najlepiej działa w przeglądarce Chrome. Na smartfonach z sytemem Android przeglądarka może poprosić o zainstalowanie dodatkowego rozszrzenia.

Doświadczenia dostępne będą także na wszystkich dostępnych head-setach, w tym Oculus i Vive.

Oglądanie filmów w sekcji Azjatycki VR jest intuicyjne i niewymagające specjalnej technicznej wiedzy czy umiejętności. W razie jakichkolwiek wątpliwości będzie można też zerknąć na szczegółową instrukcję, krok po kroku pokazującą uruchamianie projekcji VR na domowych urządzeniach. Instrukcja znajdzie się na stronie festiwalu w dniu jego rozpoczęcia w zakładce VR.

Zapraszamy do podróży w trzech wymiarach!

informacja prasowa

Archiwum galerii Mieszkanie Gepperta oraz wystawa "Ścieżki do interpretacji. Suplement" online

W związku z sytuacją epidemiczną otwarcie wystawy oraz archiwum odbędzie się online – 13 listopada w mediach społecznościowych Fundacji Art Transparent organizatorzy zaprezentują wprowadzenia kuratorskie, a także krótkie opowieści artystów i artystek. Wystawa oraz archiwum w Mieszkaniu Gepperta zostaną otwarte dla zwiedzających w najbliższym możliwym terminie.

Cztery związane z Wrocławiem artystki: Barbara Kozłowska, Anna Kołodziejczyk, Alex Urban i Ewa Zwarycz opowiadają o samotności. Praca Kozłowskiej, zgłoszona do Sympozjum ’70, nie doczekała się realizacji aż do 2016 r., kiedy to monumentalna, błękitna rzeźba stanęła wreszcie we wrocławskim parku Popowickim. Kołodziejczyk, Urban i Zwarycz, zainspirowane tym niezwykłym dziełem, mówią także o osobistym doświadczeniu odosobnienia spowodowanym pandemią koronawirusa – zarówno w ujęciu czysto subiektywnym, emocjonalnym, jak i włączając namysł o szerszym charakterze: psychologicznym i filozoficznym. Monotonny upływ czasu, próby zakotwiczenia w z natury płynnej rzeczywistości wirtualnej czy też, po prostu, atak paniki – to rozdziały swoistego pamiętnika czasu pandemii.

fot. Małgorzata Kujda

– Monotonny upływ czasu, próby zakotwiczenia w rzeczywistości wirtualnej czy też – po prostu – atak paniki – to rozdziały swoistego pamiętnika czasu pandemii – mówi Michał Bieniek, jeden z kuratorów wystawy.

Projekt zaprezentowany pierwotnie w czerwcu zyskuje swoja nową odsłonę w listopadzie 2020 r. w galerii Mieszkanie Gepperta. Prace Kołodziejczyk, Urban i Zwarycz spotkają się z oryginalną koncepcją Kozłowskiej. Spotkanie to uzupełnia nietuzinkowe wideo autorstwa Agaty, Bartka i Piotra Bartosów z 2016 r. – kolejna próba interpretacji (lub też ilustracji) wizualnej poezji Dróżdża.

13.11.2020 – 26.02.2021

WYSTAWA: "Ścieżki do interpretacji. Suplement"

Otwieramy archiwum Mieszkania Gepperta

Archiwum online można odkrywać pod adresem: http://archiwum.arttransparent.org

Serdeczne podziękowania dla Michała Szoty (projekt graficzny i wykonanie) i Dominiki Sośnickiej, odpowiedzialnej za strukturę i treść.

Nasze archiwum gromadzi projekty i aktywności organizacji realizowane od momentu jej powstania, to jest od 2006 roku, aż po czas obecny. Działalność fundacji, choć ściśle związana z obszarem sztuki współczesnej, jest niezwykle szeroka. Obejmuje prowadzenie niekomercyjnej galerii sztuki Mieszkanie Gepperta, organizację Przeglądu Sztuki SURVIVAL, realizację wystaw indywidualnych i zbiorowych we Wrocławiu, w kraju i za granicą, organizację festiwali, działania o charakterze edukacyjnym, warsztatowym, a nawet międzysektorowe sieciowanie dla kultury.

Ważnym elementem archiwum jest przedstawienie działalności galerii Mieszkanie Gepperta, prowadzonej przez fundację od 2007 roku. Oprócz wykazu zrealizowanych wystaw, wykładów i działań interdyscyplinarnych znajdziecie tu Państwo także dział poświęcony Eugeniuszowi Geppertowi i Hannie Krzetuskiej-Geppert, współtwórcom i nestorom sceny plastycznej Wrocławia i niegdysiejszym lokatorom mieszkania przy ul. Ofiar Oświęcimskich 1/2, a także członkom Szkoły Wrocławskiej (tzw. Grupy). Zgromadzone tu materiały swoje namacalne odzwierciedlenie znajdują w archiwum małżeństwa Geppertów i Szkoły Wrocławskiej zlokalizowanym w galerii.

Ewa Pluta – związana z fundacją oraz Muzeum Miejskie Wrocławia/City Museum of Wroclaw zaprasza na wprowadzenie historyczne.

Działalność Art Transparent, choć ściśle związana z obszarem sztuki współczesnej, jest niezwykle szeroka. Obejmuje prowadzenie niekomercyjnej galerii sztuki Mieszkanie Gepperta, organizację Przeglądu Sztuki SURVIVAL, realizację wystaw indywidualnych i zbiorowych we Wrocławiu, w kraju i za granicą, jak również działania o charakterze edukacyjnym, warsztatowym, a nawet międzysektorowe sieciowanie dla kultury. Od 13 listopada będzie można oglądać bogate archiwum działalności Fundacji – zarówno online pod adresem www.archiwum.arttransparent.org, jak i na miejscu – w galerii Mieszkanie Gepperta. – Na szczególną uwagę zasługuje dział poświęcony Eugeniuszowi Geppertowi i Hannie Krzetuskiej-Geppert, współtwórcom i nestorom sceny plastycznej Wrocławia i niegdysiejszym lokatorom mieszkania przy ul. Ofiar Oświęcimskich 1/2, a także członkom Szkoły Wrocławskiej – mówi Karolina Bieniek z Fundacji Art Transparent. Archiwum Fundacji gromadzi projekty i aktywności realizowane od momentu jej powstania, tj. od roku 2006, aż do teraz.

informacja prasowa

9. Dolnośląski Festiwal Architektury DoFA online - OTWARTE MIASTO, program 3d

 Dzisiaj pod hasłem OTWARTE MIASTO rozpoczyna się 9. edycja Dolnośląskiego Festiwalu Architektury DoFA, która potrwa do 21 listopada 2020. Wszystkie wydarzenia odbędą się online.

Miasta różnorodne społecznie, kulturowo, ekonomicznie, strukturalnie i przestrzennie zmuszone są do uwzględniania nieustannie i szybko zmieniających się potrzeb ich mieszkańców. Powinny więc uwzględniać sygnały płynące "od dołu" i problemy zgłaszane przez lokalne społeczności, a także prowadzić szeroko zakrojoną  działalność edukacyjną mającą na celu budowanie świadomości obywatelskiej. Czy faktycznie jednak te oddolne głosy są brane pod uwagę? Czy w pełni realizowana jest idea "miasta mieszkańców"? Jak wygląda to we Wrocławiu, a jak w innych miastach? Czy jesteśmy otwarci na wszelkie potrzeby, nowości i inności?

Proponujemy Państwu trzydniowe spotkanie, w trakcie którego postaramy się odpowiedzieć na te i inne pytania o "otwartość miasta". Szczegóły znajdą Państwo na stronie dofa.pl i Facebooku Dolnośląskiego Festiwalu Architektury.

Aby zaś umilić Państwu czas oczekiwania, przesyłamy program DoFA '20 w stylu pop-up do samodzielnego złożenia. Prosimy postępować według załączonych wizualizacji i poniższych wskazówek:

1. Pobierz plik pdf i wydrukuj obie strony na papierze A4 (bez skalowania) w trybie dwustronnym. Pamiętaj, że grafika powinna być wyśrodkowana tak, by linie na str. 2. pokrywały się z grafiką na str. 1. Jeśli nie wyjdzie idealnie, nie martw się. Najważniejsze jest to, co będzie dziać się dalej.

2. Wykonaj bigi (wgniecenia) i nacięcia zgodnie z legendą na str. 2.

3. Poskładaj starannie, aż powstanie papierowy relief.

Czekamy na Państwa na DoFA '20!

Organizator:

Stowarzyszenie Architektów Polskich

informacja prasowa

ARTEfakty – nowy cykl filmowy Muzeum Narodowego we Wrocławiu

Muzeum Narodowe we Wrocławiu zaprasza do oglądania znanych obrazów z komentarzami pracowników MN. ARTEfakty to filmowe opowieści o muzealnych hitach.

Olga Boznańska, Portret z japońską  parasolką, 1892

ARTEfakty to filmowe opowieści o muzealnych hitach, ale też o zabytkach, które być może nie od razu zwracają uwagę osób zwiedzających muzealne galerie. W rolach głównych pracownicy Muzeum Narodowego we Wrocławiu, którzy opowiadają, zabawiają a nawet tańczą. 

Tobias Fendt, Chrystus zapowiada Sąd Ostateczny. 

Rodzina zmarłego na tle panoramy Wrocławia.
Obraz z epitafium Hansa Mohrenberga, 1567

Cykl zainauguruje Piotr Oszczanowski, dyrektor MNWr, który opowie o obrazach z epitafium Hansa Mohrenberga z 1567. Dzieło powstało w czasie tragicznej epidemii dżumy, jaka nawiedziła Wrocław w 1567 i 1568 r., powodując śmierć ok. 1/3 jego mieszkańców. Tonące okręty, zaćmione słońce, spadające gwiazdy, pożary miast – to tylko niektóre z katastrof ukazanych na tym obrazie. 

W kolejne niedziele, a od połowy grudnia również w środy, miłośnicy sztuki będą mogli posłuchać o obrazach Olgi Boznańskiej, Jana Matejki, Élisabeth Vigée-Lebrun, Petera Brueghela młodszego, a także o niezwykłym sarkofagu księcia Henryka IV Probusa. 

Pracownicy Muzeum Etnograficznego opowiedzą o koronach ślubnych, meblach dolnośląskich, kropielniczkach i przedmiotach, które dają poczucie bezpieczeństwa. Edukatorki Pawilonu Czterech Kopuł przybliżą dzieła Magdaleny Abakanowicz, Marii Jaremy i Jerzego Nowosielskiego. Filmy prezentowane będą na profilach Muzeum Narodowego we Wrocławiu i Oddziałów na Facebooku, na profilu You Tube i na stronie internetowej:

https://www.facebook.com/Muzeum.Narodowe.Wroclaw 

https://www.facebook.com/PawilonCzterechKopul 

https://www.facebook.com/MuzeumEtnograficzne.Wroclaw

https://www.youtube.com/user/Muzeum71

https://mnwr.pl/ 

Realizacja filmów: Sabin Kluszczyński 

informacja prasowa

Neoekspresjonizm i twórczość Gerharda Richtera - wykłady online

Muzeum Narodowe zaprasza na wykład Agaty Iżykowskiej-Uszczyk w ramach cyklu „Kurs historii sztuki. Klasycy nowoczesności”. Tym razem poświęcony neoekspresjonizmowi i jego rozprzestrzenianiu się w świecie. Na wykładzie nie zabraknie „Projekcji”, „Proroctwa” czy „Paranoi”, czyli Nowych Dzikich w pełnej krasie. Tego samego dnia o 16:00 dr Dietmar Elger poprowadzi wykład w języku angielskim poświęcony Gerhardowi Richterowi.

Fot. Gerhard Richter by Lothar Wolleh, circa 1970, Wikimediacommons

Gerhard Richter. Overview

[wydarzenie online]

21.11, g. 16:00 

Lecture in English – lecturer: dr Dietmar Elger  |  Wykład dr. Dietmara Elgera – w języku angielskim

The event accompanying the exhibition „CZAS NASZ | UNSERE ZEIT | OUR TIME”

Wydarzenie towarzyszące wystawie „CZAS NASZ | UNSERE ZEIT | OUR TIME”

Gerhard Richter, urodzony w 1932 roku w Dreźnie, jest jednym z najważniejszych żyjących artystów. Wykład zawiera zwięzły przegląd jego pracy i kariery od wczesnych, bazujących na fotografii obrazach z lat 60. aż do najnowsze, stworzone w 2010 roku dzięki technologii cyfrowej STRIPS. Richter jest szczególnie znany jako artysta, który w krytyczny sposób poszukuje różnych rozwiązań między figuratywnością a abstrakcją. Mimo że obrazy i style artysty są niezwykle różnorodne, całość jego twórczości stawia te same pytania dotyczące malarskich problemów.

W latach 60. XX w. Gerhard Richter i Günther Uecker utrzymywali bliskie relacje zawodowe.

Organizator wydarzeń:

Pawilon Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej

Oddział Muzeum Narodowego we Wrocławiu

Wydarzenie bezpłatne na platformie Zoom, obowiązują zapisy: dukacja.pawilon@mnwr.pl.

Orhan Pamuk: „Rudowłosa” – powieść palimpsest /recenzja książki/

„Rudowłosa”, najnowsza powieść Orhana Pamuka, utwierdza czytelników w przekonaniu, że turecki mistrz barokowej narracji nadal jest w znakomitej formie i (u)wodzi czytelnika za nos. 

Nic, co prawda, nie przebije historii tajemniczych zabójstw miniaturzystów w nagrodzonej Noblem powieści „Nazywam się Czerwień” oraz równie oryginalnej, co obszernej: „Muzeum niewinności”… A jednak „Rudowłosa” także zaskakuje zwrotami akcji czy może bardziej – narracji. Jest jak palimpsest: pod zasadniczą i – chciałoby się rzec: widoczną historią – ukrywa się następna i następna, jeszcze bardziej zagadkowa…

Ojciec bez syna jest jak syn bez ojca: nikt go nie przyjmie jak swego

Słowa te, pochodzące z „Księgi królewskiej” Ferdousiego, są jej mottem, ale bynajmniej nie jedynym. Powieść Pamuka opatrzona jest także cytatem z „Narodzin tragedii” Friedricha Nietzschego, przywołującym ludowe perskie powiedzenie, że mądry mag może się narodzić tylko z kazirodztwa oraz fragmentem pochodzącym z tragedii Sofoklesa: „Król Edyp”: Gdzież znajdą się ślady // Dawnej i wiekiem omszałej już zbrodni? Wszystkie one wprowadzają różne klucze interpretacyjne tej samej zbrodni: zabójstwa i kazirodztwa, a także – jakbyśmy powiedzieli współczesnym językiem – relacji ojca i syna, które kładą się cieniem na życiu ich obu. Pamuk powie ustami swego bohatera, że jest to opowieść o tajemnicach relacji między ojcem a synem. I słowo „tajemnica” okaże się jak najbardziej zasadne.

Początkowo więc czytamy historię życia, którą opowiada Cem – główny bohater, a jej interpretacja pozostaje w ścisłym związku z myślą przywołaną z „Księgi królewskiej”. Kiedy narrator był dzieckiem, ojciec opuścił rodzinę w niewyjaśnionych okolicznościach, skutkiem czego sytuacja materialna stała się tak trudna, że chłopiec w czasie wakacji podjął pracę w księgarni, co zresztą bardzo mu się podobało, ponieważ mógł czytać dowoli, zaczął też marzyć o zostaniu pisarzem. Jednak praca w księgarni była niskopłatna i nie mogła pokryć kosztów kursów przygotowawczych do egzaminów na uniwersytet, chłopiec przyjął propozycję pracy przy kopaniu studni. W ten sposób poznał mistrza Mahmuda, który nie tylko wprowadził go w tajniki zawodu, ale stał się dla niego kimś w rodzaju ojca. Był stanowczy, mądry, ale i opiekuńczy, czuły. Mistrz Mahmud uczył bohatera nie tylko tajników zawodu, ale także odpowiedzialności i cierpliwości w dochodzeniu do celu, a wieczorami opowiadał różne fascynujące i pouczające historie. Dopiero w dorosłym życiu Cem odkryje, że pochodzą one ze starych ksiąg, m.in. z Koranu i z „Księgi królewskiej” Ferdousiego, i zawierają nieprzemijające prawdy. 

Moim mistrzem był mój ojciec, a jeśli ty okażesz się dobrym pomocnikiem – mawiał Mahmud – staniesz się dla mnie jak syn.

Stworzyli więc relację, w której mistrz Mahmud zastąpił chłopcu ojca, którego mu tak brakowało. 

Pewnego wieczoru mistrz poprosił chłopca, aby tym razem on opowiedział jakąś pouczającą historię i ten przytacza mit o Edypie. Nie rozumie przy tym, dlaczego wybrał właśnie tę opowieść, nie potrafi też odczytać jej morału, ale mistrz odczytuje właściwe pouczenie, dotyczące przeznaczenia. Jednakże opowieść ta, pochodząca z europejskiego kręgu kulturowego, nie podoba mu się. Zupełnie, jakby przeczuwał, że w jakimś sensie się spełni w jego życiu. W rewanżu mistrz opowiada chłopcu podobną historię, pochodzącą z kręgu tradycji wschodniej, w której to ojciec zabija syna, ponieważ nie rozpoznaje go. Te dwie opowieści tworzą właściwie rodzaj uniwersum, w którym tradycje pozornie odległe: wschodnia i zachodnia spotykają się i uzupełniają. A potem spełniają w losach bohaterów powieści Pamuka. Ojciec bez syna jest jak syn bez ojca…

Ufaj mistrzowi i słuchaj go, a on się już wszystkim zajmie – przekonuje go Mahmud. Będziesz kiedyś wielkim człowiekiem, wiem to. A jednak syn zdradza ojca, bo sam został niegdyś przez ojca zdradzony… I nie zostaje nikim wielkim.

Rudowłosa Lilith

Lilith, John Collier,1892, The Atkinson Gallery, Anglia

Cem przeżywa w tym czasie pierwszą miłość – obiektem jego fascynacji staje się tytułowa Rudowłosa, aktorka występująca w miasteczku, sporo od niego starsza. Jej będzie zawdzięczał inicjację w dorosłość, ona też stanie się jego przekleństwem. Ulegając jej chłopiec niszczy swoją relację z mistrzem i ucieka od niego, przekonany, że przyczynił się do jego śmierci. Rudowłosa jest symbolem wieloznacznym: kojarzy się z grzechem i występkiem, jest Lilith, znaną z wczesnej literatury rabinicznej, gdzie jawi się ona jako zła i zepsuta kobieta, pierwsza żona Adama. Zaś kolor rudy od dawna kojarzony był z grzechem, światem podziemnym i szatanem – był kolorem kłamstwa, zdrady, fałszu, oszustwa, niewierności i wiarołomstwa. W istocie, Rudowłosa – przedmiot młodzieńczej fascynacji – sprowadzi na bohatera nieszczęście. 

Fatum

Odtąd będzie uciekał od swojego przeznaczenia, jak Edyp, nie mogąc się jednocześnie od niego uwolnić. Obsesyjnie studiuje księgi i obrazy związane z obu opowieściami, a szczególnie z historią Edypa. Poznając ją, podobnie jak bohater antycznej tragedii – długo jednak nie rozpoznaje w niej siebie. 

Cen porzuca też marzenia o karierze pisarza. Początkowo pragnął nim zostać, ponieważ chciał w ten sposób zapanować nad obrazami, emocjami i przeżyciami, których doświadczał. Jakże jednak może zapanować nad tym wszystkim ktoś, kto ucieka od samego siebie… I czy można uciec od swego losu? Historia Edypa pokazuje, że to się nigdy nie udaje. Syn staje się ojcem i ginie z ręki własnego syna. 

Ale Pamuk na tym nie kończy. Chociaż uśmierca swego głównego bohatera, historia na tym się nie kończy. Narratorką zostaje teraz … Rudowłosa. W ten sposób nie mamy już złudzeń, że los Envera, syna Cema, jest przesądzony. Zarazem jednak przesuwają się akcenty powieści – jej narracja zyskuje kolejny, nieoczekiwany wymiar.

Opowieść o procesie twórczym

Enver pragnie, jak niegdyś jego ojciec, zostać pisarzem i swoimi słowami opowiedzieć własny mit. Teraz, kiedy zabił ojca „przez przypadek”, może snuć opowieść o tym, jak do tego doszło, do czego usilnie namawia go Rudowłosa. Kiedy syn jest w więzieniu, już się przeciwko niej nie buntuje, ale należy wyłącznie do niej. A ona bardzo pragnie, by wydobyto ją z cienia. Dlaczego tylko ojciec i syn? Gdzie postać kobieca? Przecież to ona jest ukrytą sprężyną całej tej opowieści. Toteż Rudowłosa wręcza synowi reprodukcję obrazu Dantego Gabriela Rossettiego: „Beata Beatrix”, przestawiającą tę, która była inspiracją dla Dantego, uosobienie kobiecości i piękna. Dodajmy, że modelką była Lizzie Siddal – uwielbiana przez prerafaelitów ich muza, a potem żona Rossettiego. 

Dante Gabriel Rossetti, Beata_Beatrix, 1864-1870, Tate Gallery, London

Rudowłosa także chce być muzą, toteż prosi syna:

„Kiedy skończysz (pisać książkę), na okładce umieścisz ten obrazek; i powiedz co nieco o młodości twojej pięknej matki. Spójrz, ta kobieta trochę mnie przypomina. I dodaje: Oczywiście sam wiesz najlepiej, jak zacząć powieść, ale powinna ona być jak moje końcowe monologi: szczera, a zarazem baśniowa. Realistyczna jak prawdziwe przeżycie i znajoma jak legenda. Wtedy zrozumie cię nie tylko sędzia, wtedy zrozumieją cię wszyscy. I pamiętaj, że właściwie twój ojciec też chciał być pisarzem”.

Bo, koniec końców, "Rudowłosa" Orhana Pamuka jest przede wszystkim opowieścią o tym, jak powstaje powieść, w której wszystkie te znane mity i symbole obu kultur: wschodniej i zachodniej, stanowią niewyczerpane źródło wiedzy o człowieku i jego losie. Najlepszym tego przykładem jest nie tylko mit o Edypie, ale także obecny w powieści motyw studni. Jest ona symbolem twórczej mocy i zgłębiania tajemnicy samego siebie, co jest procesem żmudnym i trwającym długo, ale przynoszącym w końcu owoce tym, którzy od tego nie uciekają i nie tracą wiary, że to ma sens. Oczywiście, niezbędnym warunkiem stworzenia dobrej opowieści, „zrozumiałej dla wszystkich”, są emocje: miłość, fascynacje, nierzadko „grzeszne”, których opanować się nie da, ale bez nich nie ma życia i nie ma dobrej literatury.

Powieść Orhana Pamuka: „Rudowłosa” ukazała się 17 sierpnia 2017 roku w Wydawnictwie Literackim, w tłumaczeniu Piotra Kawuloka.

Recenzja ukazała się pierwotnie na portalu Culture Avenue.

Wystawa "Nabytki" w Pawilonie Czterech Kopuł i wydarzenia online

Pawilon Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej zaprasza na wystawę "Nabytki 2019/2020". Zwiedzający będą ją mogli obejrzeć  dopiero po ponownym otwarciu muzeów. Tymczasem Muzeum Narodowe we Wrocławiu zaprasza na spotkanie online z kuratorką Małgorzatą Santarek, która opowie o wystawie na kanale MNWr na You Tube. W najbliższą sobotę muzeum zaprasza na wykład ONLINE na platformie zoom o godz. 14.11, g. 15:00.

Nicolas Grospierre, „Pawilon Organowy”, 2012

Prezentacja dzieł sztuki, które trafiły do zbiorów Pawilonu Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej w ciągu ostatnich dwóch lat. Dzięki środkom własnym, szczodrości artystów oraz dofinansowaniu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego kolekcja powiększyła się o prace takich twórców jak m.in. Eberhard Franke, Nicolas Grospierre, Aneta Grzeszykowska, Magdalena Hueckel, Marzena Krzemińska-Baluch, Kamil Kuskowski, Jerzy Maraj, Janina Myronowa, Dorota Nieznalska, Krystyna Schwarzer-Litwornia. Do zbiorów trafił również obszerny zbiór rysunków Zbigniewa Makowskiego. 

Aneta Grzeszykowska, „Selfie #15”, 2014

„Jednym z ważnych zadań, jakie stawia się przed nowoczesnym muzeum XXI wieku, jest to, które towarzyszy idei muzealnictwa od zarania” – mówi Piotr Oszczanowski, dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu. „To ono nakazuje tej instytucji sukcesywne, konsekwentne, realizowane w oparciu o bardzo przemyślaną strategię i zamysł kuratorski powiększanie swojej kolekcji. W przypadku sztuki współczesnej te działania trwają już przeszło 70 lat. Wszak kolekcja polskiej sztuki współczesnej tworzona była tutaj od podstaw. Ostatnimi czasy te wyjątkowe zbiory uległy istotnemu wzbogaceniu – pojawiły się m.in. nowe prace Magdaleny Abakanowicz, Zbigniewa Makowskiego czy też Doroty Nieznalskiej i Natalii Lach-Lachowicz. Wiele z tych dzieł muzeum otrzymało jako dar od samych artystów, którym wyraża przeogromną wdzięczność. W muzeum ich prace przejdą dzięki temu do historii, pozostaną wieczne, podobnie jak imię ich twórców. Podobnie rzecz ma się także i z tym dziełami sztuki, które pozyskaliśmy dzięki środkom własnym oraz hojności MKiDN. To dzięki tym ostatnim nasza kolekcja powiększyła się m.in. o ważne dzieła współczesnej polskiej fotografii”.

Nabytki 2019/2020

14 listopada 2020 – 28 marca 2021

Kuratorka: Małgorzata Santarek

Magdalena Hueckel, z cyklu „Autoportret obsesyjny I”, 2006

Eberhard Franke (ur. 1934 we Wrocławiu)

W 1958 wyemigrował do Australii, gdzie rozpoczął karierę artystyczną. Był współzałożycielem szkoły Art of Weaving w Rocks w Sydney. Studiując dzieła z brązu afrykańskiego plemienia Beninów, opracował autorską technikę rzeźbiarską odlewania trójwymiarowych splotów w brązie. Franke podkreśla, że młodzieńcze lata spędzone we Wrocławiu przed II wojną światową miały ogromny wpływ na jego osobowość, a zatem także na działalność artystyczną. Podkreśla, że w tamtych latach zrodziło się jego zamiłowanie do surrealizmu.

Nicolas Grospierre (ur. 1975 w Genewie)

Studiował nauki polityczne w Institutd’étudespolitiques de Paris oraz London School of Economics. Od wielu lat mieszka Warszawie. Po 2000 zaczął fotografować architekturę modernistyczną, traktując ją jako swego rodzaju relikt pamięci o niedawnej przeszłości. Początkowo były to głównie budynki z okresu od lat 60. do 80. XX w. Zdjęcia stanowią próbę dokumentacji obiektywnej – budynki fotografowane są frontalnie i z boku, z pominięciem ludzi. Wraz z upływem lat dokumentacja rozbudowała się do potężnego zbioru obejmującego architekturę Europy, Azji, Ameryki Północnej i Południowej, Bliskiego Wschodu oraz Australii. W 2008 jego fotografie prezentowane były na Biennale Architektury w Wenecji w ramach wystawy Pawilonu Polskiego „Hotel Polonia. Budynków życie po życiu”, którą nagrodzono Złotym Lwem.

Aneta Grzeszykowska (ur. 1974 w Warszawie)

W latach 1994–1999 studiowała na Wydziale Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Od 1999 współpracuje z Janem Smagą. W 2014 została laureatką Paszportu Polityki w kategorii Sztuki Wizualne. Twórczość artystki pokazywana była na licznych wystawach zbiorowych i indywidualnych. Jej dzieła znajdują się w wielu prestiżowych kolekcjach, m.in. Solomon R. Guggenheim Museum w Nowym Jorku czy Centrum Pompidou w Paryżu. Prace stanowią ważny komentarz do przemian zachodzących we współczesnej percepcji fotograficznego medium, jak i tych związanych z pojmowaniem i kreowaniem własnej tożsamości. Na fotografiach z cyklu „Selfie” ukazane zostały obiekty uformowane ze świńskiej skóry na wzór fragmentów ciała artystki. W ten sposób powstał osobliwy autoportret budzący grozę i jednocześnie ocierający się o groteskę. Praca zdaje się stawiać pytania m.in. o tożsamość, jej konstruowanie, jak i proces budowania wizerunku, który prezentujemy światu choćby za pomocą selfies.

Magda Hueckel (ur. 1978 w Gdańsku)

Jest artystką wizualną, fotografką teatralną, scenografką, podróżniczką. Ukończyła Wydział Malarstwa i Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Mieszka i pracuje w Warszawie. Jest autorką projektów fotograficznych, fotoinstalacji i prac wideo. Stale współpracuje z kilkunastoma teatrami w Polsce. Stworzyła dokumentację kilkuset spektakli teatralnych. W 2015 została nominowana do Oscara za film dokumentalny Nasza klątwa, nad którym pracowała wraz z Tomaszem Śliwińskim. Fotografie będące fragmentami cykli „Autoportrety obsesyjne” i „Autoportrety odobsesyjne” nawiązują do osobistej historii artystki, podejmują temat chorowania i przemijania. Pierwszy z nich powstał w 2006 i rejestruje fragmenty zdrowego, ale zdeformowanego poprzez techniczne interwencje w obraz fotograficzny, ciała artystki. Hueckel wizualizuje w ten sposób swoje lęki – przed nieuchronną chorobą i śmiercią. Cykl „Autoportrety odobsesyjne” artystka zrealizowała 10 lat później. Tym razem fotografie rejestrują ciało artystki po przebytej chorobie. 

Źródłem powstania większości moich prac – pisze Magda Hueckel – jest osobista historia, a podstawowym narzędziem pracy własne ciało i osobiste przeżycia. Gest ten jest próbą przetworzenia doświadczenia jednostkowego w uniwersalne. Za pomocą obrazu próbuję dotrzeć do tego, co niewidzialne i niematerialne, do najgłębszych tajemnic.

Marzena Krzemińska-Baluch (ur. 1980 we Wrocławiu)

Ukończyła Wydział Ceramiki i Szkła Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu, gdzie od 2007 zatrudniona jest na stanowisku asystenta, a w 2018 obroniła pracę doktorską. Jest laureatką wielu nagród i wyróżnień. W swych pracach w nietypowy sposób eksperymentuje ze szkłem, niejako badając granice obranego medium. Odziera je z właściwości, z którymi zwykliśmy szkło kojarzyć, takich jak transparentność czy gładkość, wprowadzając w ich miejsce wrażenie miękkości i elastyczności. Dzieła stają się w ten sposób niezwykle haptyczne i odwołują się nie tylko do zmysłu wzroku, ale również dotyku.

Kamil Kuskowski (ur. 1973 w Zakopanem)

W latach 1995–2000 studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi na Wydziale Tkaniny i Ubioru. W 2012 uzyskał tytuł profesora. Od 2010 prowadzi Pracownię Działań Audiowizualnych w Katedrze Nowych Mediów Akademii Sztuk Pięknych w Szczecinie. W swojej twórczości krytycznie przygląda się medium malarskiemu i złożonej machinie świata sztuki – roli twórcy, odbiorcy i instytucji. Prezentowany neon nawiązuje do ukutego przez Josepha Beuysa pod koniec lat 70. XX w. hasła „Kunst = Kapital”. Według Beuysa kapitałem może (a nawet powinna) być sztuka rozumiana jako ludzka kreatywność. Widział w niej potencjał zmiany i rozwoju społeczeństwa, a jednocześnie dostrzegał wartość dzieła sztuki wyrażaną pieniędzmi. Jego kapitał ma zatem dwojaką naturę. Migające przekreślenie znaku równości w neonie Kuskowskiego każe nam ponownie zastanowić się nad sztuką jako potencjalnym kapitałem – zarówno ekonomicznym, jak i kulturowym. Jednocześnie praca zdaje się być gorzką refleksją nad funkcjonowaniem branży kreatywnej.

Zbigniew Makowski (ur. 1930 w Warszawie, zm. 2019)

W latach 1950–1956 studiował na Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie pod kierunkiem Kazimierza Tomorowicza. Po ukończeniu studiów był mocno zaangażowany w wydarzenia artystyczne lat 50. i 60. ubiegłego wieku, ale podkreślał wówczas, że nie utożsamia się z nurtem awangardy. W latach 60. poznał w Paryżu André Bretona i środowisko ówczesnych surrealistów, z którymi czuł się związany przez całe życie. Zajmował się malarstwem, rysunkiem, poezją oraz tworzeniem książek artystycznych. Pozornie przypadkowe kompozycje artysty są owocem skrupulatnych analiz i dokładnego rozplanowania. Z chęcią wykorzystywał papier, nawet do bardzo dużych kompozycji. Arkusze preparował i uszlachetniał w autorski sposób. Prace, które składają się na „Album rzeczy różnych”, są jak drzwi do tajemniczego świata artysty. Kolejne karty sprawiają wrażenie plątaniny myśli, zapisków doznań, powidoków tego, co zobaczył i przeczytał. Niczym strumień świadomości wciągają nas w prywatny świat artysty. Cytaty poetów doby romantyzmu (F. Hölderlina, J. W. Goethego, W. Blake’a, S. T. Coleridge’a), filozofów (A. Schopenhauera) czy starożytnych (Pindara) przemieszane są tu z osobistymi refleksjami artysty na temat sztuki, jego rysunkami i wycinkami z gazet.

Zbigniew Makowski w swojej pracowni, fot. prasowa

Jerzy Maraj (ur. 1946 w Strzelinie – zm. 2016)

Studiował na Wydziale Ceramiki i Szkła Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych we Wrocławiu, gdzie w 1971 obronił z wyróżnieniem dyplom w pracowni prof. Stanisława Dawskiego. W latach 70. i 80. XX w. pełnił funkcję głównego projektanta w Krośnieńskich Hutach Szkła. W 1990 wyjechał na dwa lata do Niemiec, gdzie grawerował i projektował w Romanische Glashutte. Po powrocie zastąpił Jerzego Słuczan-Orkusza na stanowisku projektanta w Hucie Szkła Tarnowiec i pracował tu do 2007. W późniejszych latach współpracował z firmą Makora – Huta Pięknego Szkła. Znaczną część jego twórczości stanowią nie tylko szkła użytkowe, ale również rzeźby, które wykonywał poprzez łączenie ze sobą szklanych elementów zakupionych w różnych hutach szkła.

Janina Myronowa (ur. 1987 w Doniecku na Ukrainie)

Jest absolwentką Wydziału Ceramiki i Szkła Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu oraz Narodowej Akademii Sztuk Pięknych we Lwowie. Jej prace wielokrotnie prezentowano na wystawach zbiorowych i indywidualnych w kraju i za granicą. Wypracowała rozpoznawalny, indywidualny styl, w którym ze swobodą posługuje się różnymi technikami. W zaskakujący, często humorystyczny sposób łączy ceramikę z grafiką. Oprócz szamotowych rzeźb tworzy porcelanowe talerze, kubki i filiżanki. W centrum artystycznych zainteresowań Myronowej jest człowiek – istota ułomna, niedoskonała, często ujęta karykaturalnie. 

Jak mówi: Każda rzeźba to inna osobowość. To osobista historia, „powieść” graficzna zawierająca moje ulubione motywy: wizerunki rodzinnych relacji, rodzica i dziecka, hybrydy partnerów, często zwierząt domowych, a ostatnio także drzew.

Janina Myronowa, „Winner”, z cyklu „Greek Group”, 2019

Dorota Nieznalska (ur. 1973 w Gdańsku)

W 1999 obroniła dyplom na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku w pracowni prof. Franciszka Duszenki. W 2013 uzyskała stopień doktora na tej uczelni. W swej twórczości często podejmuje tematy związane z tożsamością, seksualnością oraz stereotypową rolą kobiet i mężczyzn. Obecnie skupia się na motywie przemocy w relacjach społecznych i politycznych. Realizuje również projekty badawcze dotyczące miejsc pamięci, zapomnienia oraz historii, czego owocem jest między innymi Lebensborne.V. Praca nawiązuje do działalności stowarzyszenia Lebensborn, zajmującego się w czasie II wojny światowej m.in. odbieraniem na terenach okupowanych przez nazistów rodzicom „czystych rasowo” dzieci, które następnie po przejściu procesu germanizacji były wywożone do Rzeszy i przekazywane nowym rodzinom. Działania te prowadziły do wielu poważnych zaburzeń emocjonalnych i fizycznych u dzieci, a trauma, którą przeżyły, pozostała z nimi na zawsze.

Dorota Nieznalska, fot. Barbara Lekarczyk-Cisek

Krystyna Schwarzer-Litwornia (ur. 1952 w Gdyni)

Jest absolwentką Wydziału Ceramiki i Szkła Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu. Od 1982 mieszka i pracuje we Włoszech. Podstawowym tworzywem, którego używa artystka, jest szkło. Na początku skupiona na formach użytkowych, w późniejszej fazie twórczości skierowała uwagę również na rzeźbę. Cechą charakterystyczną dzieł Schwarzer-Litworni jest gra z właściwościami szkła. Artystka formuje rzeźby nie tylko poprzez nadanie im odpowiedniego kształtu, ale również matowienie czy szczególnego rodzaju barwienie (od głębokich, nasyconych barw, przez delikatne, przezroczyste muśnięcia, po zupełnie bezbarwne, krystaliczne elementy).

Zakup prac Anety Grzeszykowskiej i Magdy Hueckel dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu „Narodowa kolekcja sztuki współczesnej”

informacja prasowa