W 2021 roku w MNK zobaczymy pięć nowych galerii stałych oraz ponad trzydzieści wystaw czasowych i pokazów. Obok głównej ekspozycji sztuki starożytnej przygotowane zostały dwie wystawy w pomieszczeniach baszt przylegających do budynku Arsenału: wybór monet greckich i rzymskich oraz zespół obiektów z terenu Polski pochodzący z kolekcji prahistorycznej księcia Władysława Czartoryskiego. W Gmachu Głównym będziemy oglądać sztukę XX i XXI wieku – od około 1890 roku do czasów najnowszych. Z okresu po II wojnie światowej zobaczymy Drugą Grupę Krakowską, grupy Wprost i Ładnie. Przestrzeń I piętra EUROPEUM wypełnią dzieła sztuki Stanisława Wyspiańskiego.
„Źródła. Galeria Sztuki Starożytnej”. Arsenał Książąt Czartoryskich
Posąg Wenus typu Medici, autor nieznany, początek I wieku, fot. Pracownia MNK |
„XX + XXI. Galeria Sztuki Polskiej”, Gmach Główny, II piętro
Jerzy Nowosielski, Pejzaż z wizją słońca, 1965, fot. Pracownia MNK |
„Przedmioty. Galeria designu polskiego XX i XXI wieku”,
Kamienica Szołayskich, I piętro
Stanisław Chojnacki, Brosza, 1963-1964, fot. Pracownia MNK |
„Przekroje. Galeria architektury polskiej XX i XXI wieku”
Kamienica Szołayskich, II piętro
Plac Grunwaldzki, fot. NIAiU |
Muzeum Stanisława Wyspiańskiego EUROPEUM – Ośrodek Kultury Europejskiej
Stanisław Wyspiański (1869–1907) – dramatopisarz, poeta, malarz, grafik, reformator teatru, projektant wnętrz – należy do grona najwybitniejszych i najwszechstronniejszych twórców polskich. MNK zgromadziło największą kolekcję dzieł tego twórcy – przeszło 1100 obiektów. W jej skład wchodzą między innymi: malarstwo, projekty dekoracji, rysunki, rzemiosło artystyczne, rzeźby, ryciny oraz książki artystyczne. Przestrzeń I piętra EUROPEUM wypełnią dzieła sztuki podzielone na trzy główne wątki: „Wawel – dramat królów”, „Apollo – Chrystus” oraz „Żywioły”. Wokół nich została zbudowana dalsza opowieść o artyście i wydobyte aspekty jego twórczości, takie jak nowoczesność, narodowość czy motywy fantastyczne. W najniższej kondygnacji Muzeum planowana jest przestrzeń stanowiąca dopełnienie wystawy od strony informacyjnej. W salach tych znajdą się eksponaty i księgozbiór, a ponadto stanowiska komputerowe. Będzie tam można skorzystać: z komputerowej informacji na temat zbiorów dzieł Stanisława Wyspiańskiego w polskich muzeach, kościołach i bibliotekach, z podstawowej bibliografii dotyczącej jego życia i twórczości (zdigitalizowanych utworów literackich, artykułów, pism, prac inscenizacyjnych i listów artysty) oraz z biblioteki podręcznej wielkich badaczy jego twórczości (Gustawa Puchalskiego i Leona Płoszewskiego), a także obejrzeć wybrane realizacje telewizyjne, spektakle teatralne i ekranizacje jego dzieł.
Kuratorzy: Magdalena Laskowska, Łucja Skoczeń-Rąpała, Andrzej Szczerski
Otwarcie w listopadzie
„4 × nowoczesność. Polskie style narodowe”
Gmach Główny. Sala Wystaw Zmiennych
Wystawa „Polskie style narodowe” rozpoczyna cykl „4 × nowoczesność”, na który złożą się cztery wystawy w MNK w latach 2021–2024 poświęcone poszukiwaniu oryginalnych wzorców modernizacyjnych w sztuce, designie i architekturze polskiej XX i XXI wieku.
Tematyka wystawy odnosi się do trwającej około roku 1900 w Europie, zwłaszcza w Europie Środkowo-Wschodniej i Skandynawii, debaty na temat stylu narodowego, czyli odrębnej stylistycznie formy wyrażającej wyjątkowość danej kultury. Źródeł takiej narodowej formy poszukiwano zarówno w regionalnych odmianach stylów historycznych, jak i w kulturze ludowej, dążąc do odróżnienia się od późnego historyzmu, a także od secesji. Z tego też względu idea nowego stylu była krokiem w stronę XX wieku, w tym takich tendencji, jak modernizm organiczny czy regionalizm w architekturze. Dla Polski i innych krajów środkowoeuropejskich pozbawionych politycznej niezależności styl narodowy był również potwierdzeniem ich niepodległościowych ambicji, dowodem na kulturową odrębność i samodzielność. Polscy artyści na przełomie XIX i XX wieku potrafili wypracować oryginalne, wysokiej klasy formy artystyczne, pokazując wyjątkowość rodzimej kultury. Jednocześnie ich osiągnięcia wpisywały się w ogólnoeuropejski fenomen odkrywania narodowych korzeni kultury współczesnej, który historia sztuki i architektury nazywa obecnie narodowym romantyzmem. Idee sprzed wieku nie straciły swojej aktualności, a wystawa wpisuje się w dzisiejszą debatę na temat znaczenia tradycji narodowych we współczesnym świecie i relacji lokalność – globalizacja. Ponadto, ze względu na powiązanie nowego stylu z odkrywaniem natury w regionach uznawanych za narodowe enklawy, wystawa odnosi się także do treści ekologicznych i ich wpływu na kulturę współczesną, model domu czy architekturę wnętrz. Ma ona również, tak jak i kolejne wystawy z planowanego cyklu, pokazywać treści istotne dla współczesnych projektów modernizacji Polski, wskazując na ich historyczne konteksty i precedensy.
Wystawę podzielono na pięć części. W pierwszej zostaną pokazane przykłady polskiego stroju narodowego z 2. połowy XIX wieku. W części drugiej będzie prezentowany styl zakopiański, a w trzeciej poszukiwania narodowej formy w oparciu o sztukę ludową z Huculszczyzny. W kolejnej części znajdą się projekty promujące ideę stylu narodowego artystów z Towarzystwa Polska Sztuka Stosowana i Warsztatów Krakowskich, a na zakończenie zostanie podkreślone znaczenie wystawy architektury i wnętrz, która odbyła się w Krakowie w 1912 roku, oraz związek narodowej formy z opracowanym na ziemiach polskich językiem esperanto, który miał służyć komunikacji między różnymi narodami, podkreślając wartość treści zarówno uniwersalnych, jak i narodowych.
Zespól kuratorski: Andrzej Szczerski, Magdalena Czubińska, Alicja Kilijańska, Bożena Kostuch, Joanna Kowalska, Urszula Kozakowska-Zaucha, Mirosław Kruk, Magdalena Laskowska, Halina Marcinkowska, Magdalena Święch
lipiec 2021 – styczeń 2022
„Aleksander Kotsis. Odcienie realizmu”
Kamienica Szołayskich, I i II piętro
Aleksander Kotsis (1836–1877) to jeden z najważniejszych przedstawicieli polskiego malarstwa realistycznego. Wychowanek krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych i wiedeńskiej Akademie der bildenden Künste, należał do pokolenia Jana Matejki i Artura Grottgera. W przeciwieństwie do krakowskiego środowiska artystycznego zdominowanego przez fascynację historią, w dziełach Kotsisa nie odnajdziemy wielkich i znanych postaci, skomplikowanej historiozofii ani wzniosłych alegorii. Niezależność jego postawy twórczej opierała się na uważnej i krytycznej, a jednocześnie pełnej empatii, czasem nazbyt emocjonalnej obserwacji najbliższego otoczenia. Sztuka tego artysty reprezentuje kierunek realizmu w sztuce europejskiej, jej analogii można poszukiwać między innymi w twórczości Jeana-François Milleta, Jules’a Bretona, Christiana Rubena, Ferdinanda Georga Waldmüllera. Zgodna z duchem epoki, korespondowała z hasłami głoszonymi przez rodzimych pozytywistów. Literackie powinowactwa z jego dziełami odnajdziemy w utworach Marii Konopnickiej, Bolesława Prusa, Henryka Sienkiewicza i Michała Bałuckiego. Równolegle twórczość Kotsisa cechuje charakterystyczny dla sztuki polskiej rys romantycznego postrzegania świata.
Monograficzna wystawa w MNK jest pierwszym tak kompleksowym pokazem twórczości Aleksandra Kotsisa od 1959 roku. Na ekspozycję, zorganizowaną w 185. rocznicę narodzin artysty, składa się ponad 120 obrazów olejnych oraz około 70 akwarel, rysunków i szkiców.
Kuratorka: Aleksandra Krypczyk de Barra
marzec – czerwiec 2021
„Hokusai. Wędrując…
Drzeworyty japońskie z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie”
Gmach Główny. Sala Wystaw Zmiennych, I piętro
Katsushika Hokusai, Piękna pogoda przy południowym wietrze/ Gaifu Kaisei z serii: Trzydzieści sześć widoków góry Fuji / Fugaku sanju-rokkei , 1760-1849, fot. Pracownia MNK
Wystawa twórczości Katsushiki Hokusaia (1760–1849) zostanie pokazana w kontekście wędrówek dosłownych – jako przemieszczanie się mistrza po terenach Japonii – a jednocześnie „podróży” artystycznych, związanych z nieustannym poszukiwaniem prawdy w obrazie.
Koncepcja wystawy odnosi się do rozbudowanego kontekstu okresu Edo (1603–1868), do kultury i sztuki, zwłaszcza drzeworytu i malarstwa nurtu ukiyo-e („przepływającego świata”), który zdominował filozofię i estetykę przyjęte przez warstwy mieszczańskie. Przywołuje ona sylwetkę i temperament artystyczny Hokusaia, podkreślając jego pasję poszukiwania, a także osadza twórczość tego mistrza w tradycji japońskiej sztuki i inspiracji, które są wciąż aktualne. Wszystkie prezentowane dzieła pochodzą z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, na którą składają się dary oraz zakupy własne. Zobaczymy około 180 drzeworytów w formie pojedynczych plansz, około 50 woluminów albumów drzeworytniczych, współczesne komiksy manga (około 100 egzemplarzy książek i czasopism) oraz obraz – tryptyk współczesny. Uzupełnieniem ekspozycji będą tkaniny i rzemiosło artystyczne.
Kuratorka: Beata Romanowicz
lipiec – listopad 2021
„Ursula von Rydingsvard”
Gmach Główny, II piętro
„4 × nowoczesność. Polskie style narodowe”
Gmach Główny. Sala Wystaw Zmiennych
„Aleksander Kotsis. Odcienie realizmu”
Kamienica Szołayskich, I i II piętro
„Hokusai. Wędrując…
Drzeworyty japońskie z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie”
Gmach Główny. Sala Wystaw Zmiennych, I piętro
Katsushika Hokusai, Piękna pogoda przy południowym wietrze/ Gaifu Kaisei z serii: Trzydzieści sześć widoków góry Fuji / Fugaku sanju-rokkei , 1760-1849, fot. Pracownia MNK |
„Ursula von Rydingsvard”
Gmach Główny, II piętro
Ursula von Rydingsvard, Anastazia, Yorkshire Sculpture Park, 2013-2014, fot. Jonty Wilde |
Ursula von Rydingsvard jest artystką polskiego pochodzenia mieszkającą w USA, autorką między innymi rzeźb w przestrzeni publicznej. Jej prace znajdują się w wielu kolekcjach na świecie, w tym w MoMA. Studiowała na Columbia University. Tworzy rzeźby najczęściej w drzewie cedrowym, często wtapiające się w naturalne otoczenie, zwykle surowe i monumentalne.
Kuratorka: Eulalia Domanowska
„Joachim Lelewel. Dzieło rytownika polskiego”
Galeria Sztuki Polskiej XIX w. w Sukiennicach - Sala Wystaw Zmiennych "Malarnia"
N. E. Maurin, Joachim Lelewel z: Les Polonais et les Polonaises de la Revolution du 29 Novembre 1830 (…) Par Joseph Straszewicz, Paris [1832-1836], fot. Pracownia MNK |
Wystawa zostanie zorganizowana w 235. rocznicę urodzin i 160. rocznicę śmierci tego wybitnego i zasłużonego Polaka. Skupiać się będzie wokół mało znanej twórczości graficznej Joachima Lelewela (1786-1861), którego pamiętamy jako historyka, profesora uniwersytetów Wileńskiego i Warszawskiego, czynnego polityka okresu powstania listopadowego, członka Rządu Narodowego, prezesa Towarzystwa Patriotycznego i najsłynniejszego bodaj polistopadowego emigranta. Jest on znany również jako autor pionierskich w swoim czasie publikacji w dziedzinie historii, sfragistyki, heraldyki, dziejów piśmiennictwa i księgarstwa w Polsce, historii kartografii i numizmatyki.
Twórczość graficzna Lelewela wciąż jest jednak nieznana. Zatem kluczem tej ekspozycji będzie unikatowa graficzna spuścizna - kolekcja 230 matryc graficznych Lelewela, zakupiona przez MNK w 1897 roku od Wisławy Jadwigi Russockiej, bratanicy Joachima W kolekcji, którą przez przeszło wiek kryły muzealne magazyny, znajdują się między innymi matryce grafik nigdy w pismach Lelewela nie publikowanych. Tłem dla kolekcji graficznej będzie biografia twórcy, portrety osób, odgrywających w jego życiu szczególną rolę oraz widoki miast i instytucji, z którymi związał się poprzez życiowe wybory. Nie zabraknie też portretów bohatera wystawy oraz pamiątek z nim związanych.
Kuratorka: Janina Wilkosz
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz