środa, 13 grudnia 2023

Emil Barchański: Wrócę, kiedy słońce już nie będzie mi potrzebne /reportaż Patrycji Gruszyńskiej-Ruman/

Swoją przygodę z radiową twórczością Patrycji Gruszyńskiej-Ruman rozpoczęłam od reportażu poświęconego Emilowi Barchańskiemu, który zginął w 1982 roku w niewyjaśnionych okolicznościach, mając zaledwie 17 lat. Stało się to na krótko przed rozprawą, podczas której miał zeznawać przeciwko funkcjonariuszom SB.

Emil Barchański, fot. archiwum prywatne rodziny 

Już sam początek reportażu jest niebanalny i chwyta za serce: matka czyta ostatnią wiadomość od syna, wiadomość, która bardziej przypomina poezję niż zwyczajną informację  – zupełnie, jakby bohater zostawił po sobie przesłanie:

Poszedłem po słońce z psem. Wrócę, kiedy słońce już nie będzie mi potrzebne i razem zjemy obiad.

Autorka reportażu jest właściwie nieobecna: o Emilu opowiada jego matka, przyjaciel, nawet … on sam. Jakimś cudem zachował się bowiem prowadzony przez chłopca dziennik. To właśnie z niego dowiadujemy się, jakie były okoliczności aresztowania, jak potwornie był bity, torturowany, zmuszany w ten sposób do przyznania się, że jest przywódcą tajnej organizacji. Jednak podczas procesu Emil odwołał zeznania i oświadczył, że był zmuszany do zeznań siłą. Na szczęście trafił na sędziego, który okazał się przyzwoity – zwolnił chłopca z ośrodka wychowawczego i zapowiedział proces przeciwko sprawcom. Zanim jednak do takiego procesu doszło, Emil został zamordowany. Podczas rozprawy matka zeznawała przed sądem wojskowym zamiast niego. Wspomina, że spośród siedmiu sędziów przez całą rozprawę nikt nie spojrzał jej w oczy.

Wszystko mi zabrano – zwierza się reporterce – ale cieszę się, ze ten reportaż przypomni Emila. Czy to nie jest moja największa radość – pamięć o synu?

„Wrócę, kiedy słońce już nie będzie mi potrzebne” - reportaż nagrodzony Grand Prix KRRiT 2011

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Noc muzeów 2024 w Muzeum Narodowych we Wrocławiu / 18 maja 2024/

 Oprowadzania kuratorskie po wystawach czasowych „Impresje. Młodzi o sztuce dawnej” i „Poszukiwania artystyczne Marka Oberländera” w Muzeum ...

Popularne posty