 |
| Antoni Krauze (fot. Mateusz Skwarczek ) |
Od 26 lutego TVP Historia przypomni filmy
dokumentalne zmarłego niedawno reżysera Antoniego Krauzego, twórcy m.in. "Minidła", "Czarnego czwartku" i "Smoleńska. Pośmiertnie odznaczonego Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.
Urodził się w Warszawie 4 stycznia 1940 roku, zmarł 14 lutego 2018 roku. Studiował w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. W latach 1958-61 współpracował jako aktor ze Studenckim Teatrem Satyryków STS. W 1962 przeniósł się do Łodzi do Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej i Filmowej. W 1966 ukończył reżyserię w łódzkiej szkole filmowej. Do 1969 realizował filmy dla Wytwórni Filmów Oświatowych. Debiutował w filmie fabularnym w 1969 realizując telewizyjne "Monidło".
W historii kina Antoni Krauze zapisał się przede wszystkim
niezapomnianymi filmami fabularnymi, w których z ogromną wrażliwością opowiadał
o historycznych wydarzeniach ale przede wszystkim o psychologicznych i moralnych
zmaganiach człowieka. „Monidło", „Meta", zatrzymana przez cenzurę, „Party
przy świecach", „Dziewczynka z hotelu Excelsior”, "Palec Boży", „Czarny czwartek. Janek
Wiśniewski padł”, „Smoleńsk” budziły kontrowersje, podbiły serca kinomanów i
stały się ważnym głosem w publicznej debacie.
 |
| kadr z filmu Czarny czwartek |
Od 1990 r. Antoni Krauze tworzył
także filmy dokumentalne. Kreślił w nich postaci twórców: Stanisława Różewicza,
Witolda Zalewskiego, Wisławy Szymborskiej.
 |
| Antoni Krauze, „Palec Boży", fot. Romuald Pieńkowski, źródło: Fototeka |
Nigdy w życiu nie myślał o sobie
jako o kimś kto jest osobą publiczną albo kimś budzącym powszechne
zainteresowanie – wspominał Antoniego
Krauzego Jacek Petrycki, operator filmowy i scenarzysta.
I takich bohaterów
wybierał reżyser. Na taśmie filmowej zapisywał losy ludzi, którzy nie byli
powszechnie znani a jednak odegrali ogromną rolę w historii Polski i Polaków. W
ten sposób dopełnił swoją artystyczną misję. W TVP Historia od poniedziałku do
piątku niezwykła duchowa i artystyczna wyprawa tropem dokumentalnych poszukiwań
Antoniego Krauzego.
„Co
się należy prawdzie" - poniedziałek, 26 luty godz. 18.50
Filozof
i duchowny, broniący prawdy, wiary i narodowej tożsamości, a jednak twardo
stąpający po ziemi. Pracę doktorską pisał na temat ekonomii według św. Tomasza
z Akwinu. Bez pozwoleń władz PRL zbudował 430 kościołów. Podczas procesu zabójców księdza Jerzego
Popiełuszki został publicznie pomówiony przez Grzegorza Piotrowskiego, jednego
z podsądnych, o współpracę z gestapo. Ignacy Tokarczuk, biskup przemyski
określany „niezłomnym biskupem” jest bohaterem filmowej opowieści. Antoni
Krauze tropem prawdy podąża od Zbaraża i Lwowa rodzinnych stron Ignacego
Tokarczuka przez wojenne lata krwi i konspiracji, po repatriację, walkę z
komunistycznym reżimem, po pytania o przyszłość i teraźniejszość Polski.
„Ćwiczenia z niepamięci" -
wtorek, 27 luty godz. 18.50
To filmowy portret jednego z najciekawszych
twórców powojennej kinematografii polskiej, Janusza Morgensterna. Fragmenty
filmów Morgensterna i wypowiedzi Tadeusza Konwickiego, Andrzeja Łapickiego,
Romana Polańskiego, Andrzeja Kotkowskiego i Jana Englerta przybliżają widzom
sylwetkę wybitnego reżysera. W „Ćwiczeniach z niepamięci” występuje tez żona,
Krystyna Morgenstern, która opowiada o pierwszym spotkaniu z przyszłym mężem i
o ich późniejszym, wspólnym życiu. Film jest pełen humoru i anegdot, ale też
pokazuje codzienną pracę wybitnego twórcy w PRL – owskiej rzeczywistości.
„Piotr
Szczepanik. „Koniec świata kormoranów", środa, 28 luty, godz. 18.50
Jego
piosenki – „Żółte kalendarze”, „Kochać”
czy „Goniąc kormorany” nuciła cała Polska. „Prawdziwa piosenka”
podtrzymywała Polaków na duchu w najtrudniejszych czasach 81 roku… To on był
organizatorem festiwalu „Piosenki Prawdziwej” i koncertów w Muzeum Archidiecezji
Warszawskiej. Antoni Krauze zaprosił do mieszkania artysty jego przyjaciół –
Joannę Szczepkowską, Jerzego Markuszewskiego i Mariana Brandysa. Szczepanik nie
ukrywał, że „Koniec świata szwoleżerów” był inspiracją jego artystycznych
poszukiwań. Wspomnienia przyjaciół przeradzają się w dyskusję o Polsce, naszej
tożsamości i drodze. Czy powrócą „do krainy marzeń gdzie wiosna wiecznie trwa”,
czy „spalą żółte kalendarze”, czy też nadszedł „koniec świata kormoranów?”
„Oczami cenzora", 1 marca, godz. 18.50
Film o
mechanizmach zakłamania, które było jednym z filarów partyjnej władzy i o
pokonywaniu strachu wmontowanego w układ wielostopniowej cenzury. Bohaterami
filmu są fotoreporterzy byłej Centralnej Agencji Fotograficznej. Ponad 250
nigdy nie publikowanych fotografii pokazanych zostało w warszawskiej Zachęcie na
wystawie "Zakazane zdjęcia". To one są inspiracją dla Andrzeja Krauze
do opowiedzenia o najnowszej historii Polski, ale też historii strachu i
nieustępliwej walki o prawdę, o to by ocalić ją od zapomnienia.
„Piwnica"- 2 marca, godz. 18.50
Zaczęło
się od skórzanej kanapy stojącej w Jamie Michalika. Nikt bez zaproszenia
właściciela, studenta historii sztuki Piotra Skrzyneckiego, nie ośmielił się na
niej siadać. A ci którzy dostąpili zaszczytu byli wyjątkowi. Pokazali to kiedy,
wraz z kanapą przewędrowali do piwnicy w podziemiach dawnego Pałacu Potockich
na krakowskim Rynku pod numerem 27. Rozsławili ją jako Piwnicę pod Baranami.
Antoni Krauze był jednym z nich. Brał udział w artystycznych przedsięwzięciach,
a po latach nakreślił niezapomniany obraz tamtych czasów. Film uznany przez krytyków za majstersztyk
gatunku. Dzięki talentowi Antoniego Krauzego można nie tylko poznać historię
ale też poczuć atmosferę studenckiego życia w Krakowie czasów kiedy powstawała
„Piwnica Pod Baranami”.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz