53. Festiwal Wratislavia Cantans: Wyzwolenie /program/

Od 7. do 16. września zabrzmi wspaniała muzyka na 53. Międzynarodowym Festiwalu Wratisłavia Cantans im. Andrzeja Markowskiego. W tym roku maestro Giovanni Antonini myślą przewodnią  uczynił WYZWOLENIE.

plakat 53. Festiwalu, fot. Karol Sokołowski/NFM

Słowo "wyzwolenie" nabiera różnych znaczeń w kontekście prezentowanych podczas Festiwalu utworów. A ponieważ autorem programu jest Włoch, toteż w najmniejszym stopniu odnosi się ono do "Wyzwolenia" Stanisława Wyspiańskiego :-) Przyjrzyjmy się zatem pokrótce tym utworom i ich znaczeniom.

Król Roger Karola Szymanowskiego - próba wyzwolenia się od kultury

Festiwal zainauguruje opera Karola Szymanowskiego: Król Roger, ukazująca konflikt pomiędzy kulturą a naturą i próby wyzwolenia się spod jarzma tej pierwszej, w rozumieniu norm moralnych, społecznych i obyczajowych.
Na początku XX wieku Szymanowski podróżował po Włoszech, był również na Sycylii, gdzie zapoznał się z opowieścią o królu Rogerze. Historia ta tak go zafascynowała, że postanowił stworzyć na jej kanwie operę, a przy tym udało mu się nakłonić swego kuzyna, Jarosława Iwaszkiewicza do napisania libretta. Ukończył operę 1 1924 roku, a wystawił dwa lata później, zresztą, bez sukcesu. Zainteresowanie operą zawdzięczamy inscenizacjom Mariusza Trelińskiego, m.in. w Operze Wrocławskiej w 2007 roku.

O tym, że zobaczymy tę kompozycję podczas Festiwalu Wratislavia Cantans w wersji koncertowej, z Jackiem Kaspszykiem jako dyrygentem i Mariuszem Kwietniem - jako Królem Rogerem, zdecydował właściwie fakt, że (jak się dowiedzieliśmy na konferencji prasowej od Andrzeja Kosendiaka) maestro Antonini ma na Sycylii dom, interesuje go kultura tego regionu, toteż uznał, że ten wątek polsko-włoski musi się znaleźć w programie.

Społeczny i polityczny aspekt wolności

W programie festiwalu znalazły się także kompozycje odnoszące się do problematyki wyzwolenia w kontekście politycznym i społecznym. Dotyczy to zarówno setnej rocznicy zakończenia I wojny światowej i stulecia odzyskania przez Polskę niepodległości, jak też czasów wcześniejszych.

I tak zostanie zaprezentowany koncert utworów Marcina Józefa Żebrowskiego, którego kompozycje znajdują się na Jasnej Górze - w miejscu dla Polskiej historii szczególnie ważnym, stąd tytuł koncertu: "Duchowa stolica Polski". Koncert ten poprowadzi dyrektor NFM, Andrzej Kosendiak, a pod jego batutą wystąpią: Wrocławska Orkiestra Barokowa, soliści i Chór NFM.

Usłyszymy także typowo wrocławski koncert, na który złożą się opracowane na nowo zabytki muzyczne Biblioteki Uniwersyteckiej., ze zbiorów "na Piasku" oraz  dzieła z manuskryptu przechowywane obecnie w Berlinie, a zawierające XVII-wieczne utwory skrzypcowe.

Elżbieta Sikora podczas premiery Madame Curie

Wśród koncertów związanych z wyzwoleniem się Polski z pęt niewoli warto wymienić operę poświęconą znakomitej polskiej uczonej, Marii Skłodowskiej-Curie, wielkiej patriotki, której wolność ojczyzny zawsze leżała na sercu. Kompozytorką opery "Madame Curie" jest wieloletnia dyrektorka festiwalu Misica Electronica Nova - Elżbieta Sikora. Koncert, wyreżyserowany przez Marka Weissa, poprowadzi Wojciech Michniewski. Wystąpią też znakomici soliści, m.in. Anna Mikołajczyk w roli tytułowej i Paweł Skałuba w roli Pierre Curie.

Do tematu wolności i jej sprzeniewierzeniu się nawiązuje koncert :Historia żołnierza", w którym usłyszymy kompozycje Igora Strawińskiego, ukazujące walkę tytułowego bohatera o odzyskanie wolności, a potem oddającego tę wolność za dobra materialne. Temat, choć powstały przed stu laty, wydaje się być uniwersalny. Wystąpi Ensemble1918 pod dyrekcją Simone Bernardini.

Simone Bernardini, fot. prasowa

Usłyszymy także mszę z okresu wojen napoleońskich: Missa in tempore belli C-dur "Paukenmesse" Josepha Haydna. Koncert pod znaczącym tytułem "In tempore belli" poprowadzi sam maestro Giovanni Antonini, wystąpią zaś Il Giardino Armonico, Sandrine Piau (sopran), TBA (alt), Krystian Adam Krzeszowiak (tenor), Fulio Bettini (baryton) oraz Chór NFM.

Piękne czasy minęły i Napoleon sprzeniewierzył się ideałom wolnościowym, stając się dyktatorem. Krytykę imperatora odnajdziemy w "Odzie do Napoleona" Arnolda Schönberga, skomponowanej do słów George`a Byrona. Utwór ten znalazł się w programie koncertu "Rozprawa o dobrowolnej niewoli". Na tym samym koncercie usłyszymy "Sześć bagatel" Antona Weberna - kompozytora zakazanego w III Rzeszy.

Sen jako chwilowe wyzwolenie od trosk

Problematykę snu jako chwilowego wyzwolenia od trosk i zmęczenia zawierają Madrygały Monteverdiego. Usłyszymy Księgę VIII w wykonaniu znakomitego zespołu La Compagnia del Madrigale.

La Compagnia Del Madrigale, prasowe

Śmierć jako ostateczne wyzwolenie

Dylematy wolności wieńczy koncert szczególny - Messa da Requiem Giuseppe Verdiego w wykonaniu sir Johna Eliota Gardinera i Monteverdi Choir oraz Orchestre Révolutionaire et Romantique.

sir John Eliot Gardiner, Orchestre Révolutionnaire et Romantique Plays Beethoven - Carnegie Hall Live

Program festiwalu jest zatem nie tylko bardzo atrakcyjny muzycznie, ale skłania do refleksji nad historią, wolnością w aspekcie politycznym i społecznym oraz rozumianą w duchu wolności osobistej, będącej immanentnym dobrem każdego człowieka.

Bilety na tegoroczną Wrastislavię Cantans są już w sprzedaży - warto się zaopatrzyć, póki to jeszcze możliwe :-)