Skarb Średzki. Czasy wielkiej zarazy - wystawa w Muzeum Narodowym we Wrocławiu

„Skarb Średzki. Czasy wielkiej zarazy” – to tytuł tegorocznej prezentacji Skarbu Średzkiego w Muzeum Narodowym we Wrocławiu. Wystawa będzie czynna od 6 października do 30 grudnia 2020.

Korona kobieca (fragment), początek XIV w.
Muzeum Narodowe we Wrocławiu

Skarb Średzki, odnaleziony przypadkowo w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku w położonej w pobliżu Wrocławia Środzie Śląskiej, jest uważany za jedno z najważniejszych odkryć tego rodzaju w Europie.  Zespół średniowiecznych złotych klejnotów koronnych, pochodzących ze skarbca królów czeskich, władających wówczas Śląskiem, zawiera między innymi ślubną koronę kobiecą z  początku  XIV w., cesarską zaponę z XIII w. kilka tysięcy srebrnych i złotych monet oraz inne bezcenne zabytkowe precjoza, oddane w zastaw średzkiemu bankierowi przez Karola IV, króla Czech i późniejszego cesarza Rzeszy Niemieckiej.

Historia ukrycia skarbu przenosi odbiorców w jeden z najbardziej dramatycznych okresów w dziejach Europy. We wrześniu 1347 r. dwanaście genueńskich statków handlowych, płynących z Konstantynopola na Sycylię, zawinęło do portu w Mesynie. Wkrótce po ich przybyciu odnotowano pierwsze zachorowania  na, przywleczoną z rejonu Morza Czarnego, śmiertelną chorobę, dżumę dymieniczą. Zaraza nazwana „Czarną Śmiercią“ lub „Wielką Plagą“ ogarnęła w ciągu czterech lat obszar niemal całej Europy, doprowadzając do śmierci trudnej dziś do oszacowania liczby jej mieszkańców. Populacja kontynentu zmniejszyła się o ponad jedną trzecią a wiele opustoszałych miast nigdy nie odzyskało już dawnej świetności. 

Zawieszka, XIII w., Węgry, 
Muzeum Narodowe we Wrocławiu

Nie znając natury choroby, widziano w niej karę za grzechy a sprawców szukano wśród społeczności diaspory żydowskiej, które oskarżano o  trucicielstwo wymierzone przeciwko chrześcijanom. Masowe eksterminacje gmin żydowskich przetoczyły się przez Europę, sięgając także Śląska, choć przypadków dżumy tu nie odnotowano. Masowo ukrywano wówczas dobra i majątki licząc na ich odzyskanie ich po ustaniu prześladowań. Wiele skarbów miało jednak pozostać ukrytych na wieki, a słynne znalezisko ze Środy Śląskiej jest jednym z najważniejszych, tak zwanych, skarbów czasu „Czarnej Śmierci“.  O nich właśnie można się będzie dowiedzieć odwiedzając wystawę w Muzeum Narodowym we Wrocławiu. 

Jacek Witecki, kurator wystawy

informacja prasowa