Nuala Ni Dhomhnaill laureatką Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta 2018

W tym roku laureatką Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta została po raz pierwszy kobieta - irlandzka poetka pisząca w języku gaelickim - Nuala Ni Dhomhnaill.

Nuala Ni Dhomhnaill, fot. The Irish Times

Nuala Ní Dhomhnaill jest irlandzką poetką piszącą w języku gaelickim, eseistką, krytyczką literacką, autorką scenariuszy i książek dla dzieci - czytamy na stronie Fundacja Herberta. Ceniona jest zarówno z powodu doskonałej poezji tworzonej w małym, z pozoru skazanym na peryferyjność języku, jak z odważnego i krytycznego konfrontowania się z tradycją patriarchalną, operowania perspektywą feministyczną. Jest jedną z tych twórczyń, dzięki którym we współczesnej literaturze kobiety „odzyskują głos”.

Wybraliśmy poetkę odważną i przełomową, która jest ważna zarówno z lokalnego, irlandzkiego, jak i z międzynarodowego punktu widzenia. Poetkę, która pomogła odrodzić się własnemu językowi - uzasadniał werdykt przewodniczący jury, Edward Hirsch.

Poetka i wiersz napisany w języku gaelickimfot. prasowa

Urodziła się w 1952 roku w Lancashire w Anglii, w rodzinie dwujęzycznych irlandzkich lekarzy. To ojciec posługiwał się na co dzień językiem gaelickim, podczas gdy matka posługiwała się angielskim i uczyła córkę. Mając pięć lat przyszła poetka wyprowadziła się do ciotki na wieś, gdzie przeżyła swoisty kulturowy szok. Ciotka jako jedyna posiadała radioodbiornik i często odwiedzali ją sąsiedzi, aby go posłuchać. To doświadczenie stanie się siłą napędową jej twórczości.

Studiując literaturę angielską i irlandzką na University College w Cork, zaczęła wraz z innymi wydawać czasopismo w języku gaelickim poświęcone poezji pismo “Innti”. Swój pierwszy tom wierszy w tym języku opublikowała w 1981 roku. Poetka czerpie z celtyckiego folkloru i mitologii, łącząc te elementy ze współczesną problematyką.

Krytycy podkreślają jej mistrzostwo warsztatowe: umiejętność przedstawiania skondensowanych opowieści, a także zderzanie z sobą tonacji powagi i poczucia humoru.  Sama poetka natomiast wskazuje zaś charakterystyczne dla kultury celtyckiej i świadomie przez nią podejmowane przekonanie o istnieniu innego niż codzienny wymiaru rzeczywistości, roli poety jako łącznika ze światem podświadomości, instynktów, światem opisywanym przez mity i legendy.


Nuala Ní Dhomhnaill odwiedzała Polskę parokrotnie, m.in. w roku 2011 była gościem na krakowskim Festiwalu Czesława Miłosza. Jej tłumaczem na język polski jest Jerzy Jarniewicz, a wybór wierszy poetki znalazł się w antologii „Sześć poetek irlandzkich”.