 |
| M 43, 1969, olej, płótno |
Wystawa w Mazowieckim Centrum
Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiu pt. Wojciech Fangor. Optyczne
wibracje jest wystawą monograficzną, pokazującą twórczość malarską artysty
z czterech kluczowych dekad jego twórczości, od końca lat pięćdziesiątych do
początku lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Są to zatem obrazy pochodzące
z najbardziej podziwianych okresów i cykli artysty. Obrazy z czasu legendarnego
Studium Przestrzeni (1958) i te malowane do 1974 roku, na bazie których
powstawała teoria Pozytywnej Przestrzeni Iluzyjnej i które ją wcielały w
praktykę artystyczną. Prace te będą wyeksponowane w salach na parterze.
Ekspozycja ma za zadanie ujawnić różne aspekty malarstwa Wojciecha Fangora z
tego okresu, umiejętność budowania dramaturgii obrazu przy pomocy czerni i
bieli, ale też jego bogatą paletę i nowatorstwo w posługiwaniu się techniką
sfumato. Odkryte przez Fangora malarstwo bezkrawędziowe pozwoliło na
osiągnięcie nowych doznań, optyczne wibracje stały się symboliczną podstawą
emocji towarzyszących nadchodzącym czasom.
W salach na pierwszym piętrze
będzie można zobaczyć rozwibrowane obrazy, którymi Fangor reagował na świat
zurbanizowany i skomercjalizowany końca XX wieku. Świat charakteryzujący się
samotnością ludzi zagubionych w tłumie, mających coraz większe problemy z
porozumiewaniem się, manipulowanych przy pomocy nowych elektronicznych mediów.
W tych obrazach Wojciech Fangor zajmował się społeczną czasoprzestrzenią,
obnażał w cyklu pt. Wodzowie Indian (1992) techniki zawłaszczania
symboli i manipulacji historią.
 |
| palimpsest Fangora Wodzowie Indian |
Wojciech Fangor był i klasyczny, i
romantyczny; cenił i szanował tradycję, ale tworzył przyjmując nowe postawy w
oparciu o doświadczenie współczesności. Był znakomitym kolorystą: jego kolory
wibrowały, były nieuchwytne w bezkrawędziowych formach. Obrazy te były zawsze
bardzo precyzyjnie skomponowane i skadrowane, realizowane z absolutnym
wyczuciem koloru i skali.
Na wystawę zostało wybranych ponad
sto obrazów z kilkudziesięciu lat pracy twórczej Wojciecha Fangora, obrazy
pochodzą ze zbiorów Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum w Radomiu, Fundacji
Zwierciadło oraz kolekcji prywatnych.
Wojciech Fangor urodził się w 1922
roku i zmarł 2015. Debiutował dość późno, bo dopiero w 1949 roku, wystawą w
warszawskim Klubie Młodych Artystów i Naukowców, miejscu bardzo ważnym na
ówczesnej mapie sztuki polskiej. Stał się znany w środowisku artystów nawiązujących
do tradycji awangardy. Ważnym faktem było to, że nauczycielami i pierwszymi
promotorami artysty byli malarze uważani za konserwatywnych, związani z
postawami historycznymi, ceniący przede wszystkim malarstwo osiemnastowieczne i
starsze. Gdy jego nauczyciel, Felicjan Kowarski, odkrywał postimpresjonizm,
Fangor praktykował tajemnice kubizmu. Sytuacja ta jest bardzo charakterystyczna
dla Wojciecha Fangora i dla całej jego twórczości, z jednej strony towarzyszyła
mu gruntowna wiedza na temat historii i tego, co dzieje się dookoła, z drugiej
nie ulegał temu, co na zewnątrz, lecz przetwarzał zgodnie ze swoim charakterem
i potrzebami.
Popularność w kraju przyniosły mu
obrazy z pierwszej połowy lat pięćdziesiątych: nagrodzony przez państwo obraz
antywojenny pt. Matka Koreanka (1951), dzisiaj znajdujący się w zbiorach
Muzeum Narodowego w Warszawie oraz jeden z najbardziej znanych we współczesnej
ikonografii europejskiej obraz pt. Postaci (1950), dzisiaj w zbiorach
Muzeum Sztuki w Łodzi.
Bardzo cenione były plakaty,
którymi artysta intensywnie zajmował się przez całą dekadę lat 50. Przełomowy
dla twórczości Wojciecha Fangora był rok 1958. Wtedy to artysta stworzył
pierwsze w historii sztuki światowej environment pt. Studium Przestrzeni.
Było to fundamentalne doświadczenie dla całej późniejszej twórczości Fangora i
zdecydowało o tym, co dzisiaj jest najbardziej cenione w jego spuściźnie.
W latach 1959-61 powstały autorskie
teksty Wojciecha Fangora, świadczące o pełnej samowiedzy twórcy, interpretujące
environment oraz optyczne wibracje nowych obrazów. Powstała wówczas teoria
funkcjonuje pod nazwą Pozytywnej
Przestrzeni Iluzyjnej.
 |
| Studium przestrzeni |
Wojciech Fangor z przenikliwością
antropologa kultury ujawniał procesy zachodzące w dynamicznie zmieniającym się
końcu XX i początku XXI wieku.
Wojciech Fangor w latach 1961-99
tworzył zagranicą, początkowo w Europie, w Wiedniu, Paryżu Berlinie, Bath i
Londynie, a od 1966 roku w Stanach Zjednoczonych. Do Polski powrócił w 1999
roku i zamieszkał w Błędowie, miejscowości oddalonej 75 km od Warszawy.
Już w 1990 jego twórczość po raz
pierwszy całościowo przypomniano polskiej publiczności w Galerii Zachęta
wystawą retrospektywną 50 lat malarstwa. Istotne znaczenie dla popularyzacji
jego twórczości miały ponadto wystawy w Centrum Sztuki Współczesnej Zamek
Ujazdowski (2003), i w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku (2005).
 |
| Fangor, wystawa Przestrzeń jako gra |
W 2012 roku w Muzeum Narodowym w
Krakowie została otwarta wystawa retrospektywna Wojciecha Fangora pt. Przestrzeń
jako gra. Otworzyła ona cykl wystaw monograficznych artysty w kraju i
zagranicą, odpowiadających nowej fali zainteresowania jego twórczością na
świecie. Były to wystawy w Muzeum Narodowym we Wrocławiu pt. Wspomnienie
teraźniejszości (2015), w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku pt. Wojciech
Fangor. 3 wymiary. Retrospektywa. (2015),
w Akademii Sztuk Pięknych Gdańsku pt. Fangor. Malarstwo. (2015), i
in.
Wielkie znaczenie dla popularyzacji
sztuki Wojciecha Fangora i sztuki współczesnej w Polsce ma realizacja
plastyczna ścian zatorowych II linii warszawskiego metra, otwarta w 2015 roku.
Wojciech Fangor był laureatem
nagród: Nagrody Państwowej II Stopnia za rok 1952, Fundacji A. Jurzykowskiego
(1978), nagrody Ministra Kultury RP (2003), Nagrody im C.K. Norwida (2009),
Nagrody im. J. Cybisa (2015). W 2015 roku otrzymał tytuł doctora honoris
causa Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku.
Wojciech
Fangor. Optyczne wibracje
Wernisaż:
18.05.2018, godz. 17.00
Wystawa czynna do
31.08. 2018
Kurator
wystawy: Stefan
Szydłowski
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz