Narodowe Czytanie 2018: "Przedwiośnie" Stefana Żeromskiego

Zainaugurowana przez Parę Prezydencką 28 lutego tegoroczna odsłona Narodowego Czytania odbywa się w roku 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości, stąd wyjątkowa formuła akcji, podczas której czytane będą aż dwie lektury.

Lekturą Narodowego Czytania na kulminację akcji 8 września 2018 roku jest Przedwiośnie Stefana Żeromskiego. Ponadto, Para Prezydencka proponuje do czytania przez cały rok 44 teksty Antologii Niepodległości.

- W trwającym roku stulecia odzyskania niepodległości pragnę zaprosić Polaków do Narodowego Czytania właśnie Przedwiośnia. Jestem przekonany, że wspólna lektura tej pięknej i mądrej książki pomoże nam jeszcze bardziej przybliżyć się do doświadczeń sprzed wieku. Bardzo zależy mi na tym, aby tegoroczna akcja, oprócz jej stałego, głównego celu, którym jest promocja czytelnictwa, była też formą uczczenia jubileuszu. A zarazem chcę, aby przesłanie Żeromskiego wzbogaciło program obchodów i wydarzeń o niezwykle istotny i potrzebny element krytycznej refleksji nad dziejami ojczystymi – napisał w liście Prezydent RP Andrzej Duda.

- Zachęcam jednocześnie do czytania Antologii Niepodległości, przygotowanej z myślą o tym jubileuszowym roku. Prezentuje ona powstałe na przestrzeni wielu wieków utwory, zaliczane do kanonu polskiej literatury patriotycznej. Ufam, że wraz z Narodowym Czytaniem stanie się inspiracją do podejmowania wciąż na nowo debaty o sprawach Ojczyzny, o dawnej i o przyszłej Rzeczypospolitej – dodał w liście Prezydent.

Fot. Para Prezydencka przy rękopisie Przedwiośnia Stefana Żeromskiego, który znajduje się
 w Bibliotece Narodowej w Pałacu Rzeczypospolitej.

Podczas inauguracji akcji Pierwsza Dama Agata Kornhauser-Duda podkreślała, że Antologia Niepodległości zawiera bardzo ważne i cenne utwory w dziejach naszej literatury, naszej kultury. - To piękny, przekrojowy obraz naszej kultury i literatury narodowej - zaznaczyła. Literatura jest źródłem naszej duchowej siły, a także najważniejszym spoiwem naszej wspólnoty.

W Antologii Niepodległości znajduje się również fragment Przedwiośnia Stefana Żeromskiego. Specjalnie na potrzeby tegorocznej akcji Narodowego Czytania adaptację Przedwiośnia przygotował krytyk literacki, felietonista Andrzej Dobosz.

Dla wszystkich zainteresowanych udziałem w Narodowym Czytaniu przygotowany został Formularz zgłoszeniowy . Uczestnictwo zgłaszać mogą m.in. szkoły, biblioteki i wszystkie inne instytucje, które chciałyby zrealizować czytanie Przedwiośnia w swoich miejscowościach.

Przedwiośnie to ostatnia powieść Stefana Żeromskiego, która została opublikowana w 1924 roku. Pisarz dokonał w niej bilansu pierwszych lat niepodległości Polski, zwracając uwagę na entuzjazm, chęć odbudowy państwa, ale także na błędy i zaniechania. Książka stanowiła zachętę do wspólnej debaty nad kształtem II Rzeczypospolitej. Do tej pory ukazało się ok. 120 polskich i ponad 10 zagranicznych wydań Przedwiośnia. Doczekało się też dwóch ekranizacji (1929, 2001).

zdj. ze strony Kancelarii Prezydenta RP

Stefan Żeromski ok. 1915 r.
 fot. nieznanego autora

Stefan Żeromski (1864-1925) – prozaik, dramaturg, publicysta i działacz społeczny, jeden z najwybitniejszych polskich pisarzy przełomu XIX i XX wieku. Pochodził ze zubożałej rodziny szlacheckiej, był uczniem gimnazjum w Kielcach, działał w tajnych kołach młodzieżowych, pracował m.in. jako guwerner w Nałęczowie i bibliotekarz w Polskim Muzeum Narodowym w Rapperswilu. Od 1919 roku przebywał w Warszawie (pod koniec życia zamieszkał na Zamku Królewskim). W swoich utworach często piętnował niesprawiedliwość społeczną, opowiadając się za potrzebą walki z krzywdą i cierpieniem. Wiele miejsca poświęcił tematyce niepodległościowej, nawiązując dialog z tradycją polskiej literatury patriotycznej. Był również inicjatorem powstania Polskiej Akademii Literatury, a także współtwórcą (1920) i pierwszym prezesem Związku Zawodowego Literatów Polskich, w roku 1924 założył polski oddział Pen Clubu.



Akcja Narodowe Czytanie organizowana jest przez Prezydenta RP od 2012 roku. Została zainicjowana wspólną lekturą Pana Tadeusza Adama Mickiewicza. W 2013 roku w całej Polsce odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a podczas następnych edycji przeczytano kolejno: Trylogię Henryka Sienkiewicza oraz Lalkę Bolesława Prusa. W 2016 roku Andrzej Duda i Agata Kornhauser-Duda rozpoczęli Narodowe Czytanie Quo vadis Henryka Sienkiewicza w warszawskim Ogrodzie Saskim. W 2017 roku lekturą Narodowego Czytania było Wesele Stanisława Wyspiańskiego. W całej Polsce i za granicą dramat ten przeczytano w ponad 2000 miejsc.

Rękopis Przedwiośnia Stefana Żeromskiego można znaleźć:  
na stronie Polona.pl


informacja prasowa