"Pod znakiem Wenus. Rzeźba i relief starożytnej Grecji i Rzymu” - wystawa Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego

Od 20 kwietnia do połowy lutego 2019 r. miłośnicy starożytnej sztuki Grecji i Rzymu będą mogli podziwiać niezwykłe eksponaty prezentowane na nowej wystawie przygotowanej przez Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego.

Relief z przedstawieniem Tellus (Ara Pacis Augustae), odlew gipsowy, po 1877, 
ze zbiorów Uniwersytetu Wrocławskiego, fot. W. Małkowicz

Obiekty z bogatych kolekcji uniwersyteckich uzupełniono zabytkami użyczonymi ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie – Muzeum Książąt Czartoryskich, Muzeum w Nieborowie i Arkadii – Oddziału Muzeum Narodowego w Warszawie i Muzeum Archeologicznego – Oddziału Muzeum Miejskiego Wrocławia.

Sztuka starożytnej Grecji i Rzymu od stuleci cieszy się zainteresowaniem. W XIX wieku na Uniwersytecie Wrocławskim również gromadzono odlewy gipsowe dzieł antycznych, które służyły jako pomoce naukowe podczas zajęć z filologii i archeologii klasycznej; wykorzystywali je także artyści do studiów nad formą.

Zachowana do dzisiaj część tej kolekcji pokazuje skalę i różnorodność obiektów sprowadzanych do Wrocławia z formierni w Berlinie, Rzymie czy Paryżu. Znamienne, że twórcy kolekcji, którymi byli dyrektorzy muzeum przy uniwersytecie, dbali o szeroki zakres tematyczny i formalny zbioru, sprowadzając kopie dzieł najbardziej wartościowych w historii sztuki. Na ich podstawie analizowano rozwój techniki przedstawiania postaci i rozwiązań formalnych.

Posąg Wenus, marmur, Rzym, początek I w. n.e., ze zbiorów Muzeum Narodowego w Krakowie / Muzeum Książąt Czartoryskich. Fot. Pracownia Fotograficzna Muzeum Narodowego w Krakowie

Wystawa zostanie podzielona na dwie główne części: sztukę grecką i rzymską. W obrębie obu omówiona będzie m.in. sztuka sepulkralna, wyodrębnionych zostanie także kilka motywów, np. przedstawienia dzieci w sztuce. W sztuce greckiej poruszony będzie dodatkowo interesujący temat wizerunku Afrodyty w sztuce hellenistycznej, a w sztuce rzymskiej – słynny werystyczny portret.

Metopa z przedstawieniem Perseusza zabijającego Meduzę, odlew gipsowy, Berlin, 1861-1877,
ze zbiorów Uniwersytetu Wrocławskiego. Fot. Wojciech Małkowicz

Aby prześledzić wszystkie epoki rozwoju sztuki starożytnej Grecji, na wystawie pokazana zostanie kopia jednego z dzieł epoki archaicznej (metopa ze świątyni C w Selinuncie z przedstawieniem Perseusza zabijającego Meduzę), a także liczne przykłady sztuki okresu klasycznego (np. rzeźba Apoksjomenosa) i hellenistycznego (np. figura Dziewczynki z gołębiem). Sztukę rzymską reprezentować będzie m.in. odlew monumentalnego reliefu z przedstawieniem Tellus będącego fragmentem Ołtarza Pokoju (Ara Pacis Augustae), a także przedmioty drobnej plastyki z Herkulanum, które zostało zniszczone, podobnie jak sąsiednie Pompeje, przez wybuch Wezuwiusza w 79 roku n.e. oraz naczynia ze skarbu odkrytego w Hildesheim w 1868 r. Pojedyncze obiekty reprezentować będą na wystawie sztukę minojską (Ryton sportowy) i etruską (lustro ręczne).

Lustro ręczne, odlew gipsowy, po 1877, ze zbiorów Uniwersytetu Wrocławskiego
fot. Wojciech Małkowicz

Prezentowane na wystawie kopie pochodzące ze zbiorów Uniwersytetu Wrocławskiego uzupełnione zostaną o oryginały antyczne ze zbiorów Muzeów Narodowych w Warszawie i Krakowie. Pierwsze użyczyło zabytków sepulkralnych (rzymski ołtarzyk i sarkofag), drugie zaś posągów i głów, w tym okazałą marmurową rzeźbę Wenus z początku I w. n.e.

Wizerunki rzymskiej bogini piękna i miłości, wzorowane na przedstawieniach greckiej Afrodyty z epoki hellenistycznej – z uwagi na dekoracyjny charakter przedstawienia – były chętnie wykonywane w okresie Cesarstwa rzymskiego. Szczególną popularność zyskały w czasach panowania Oktawiana Augusta, ponieważ bogini ta była uważana za pramatkę rodu Julijskiego (Venus Genetrix), do którego, poprzez adopcję, należał także ten pierwszy rzymski cesarz. Obok waloru dekoracyjnego nabrały wówczas wymiar propagandowy.

Dziewczynka z gołębiem, odlew gipsowy, przed 1861, ze zbiorów Uniwersytetu Wrocławskiego
fot. Jerzy Katarzyński

Przy okazji wystawy został przygotowany dwujęzyczny (polsko-angielski) katalog zbiorów odlewów gipsowych sztuki greckiej i rzymskiej Uniwersytetu Wrocławskiego (Agata Kubala, Urszula Bończuk-Dawidziuk, Sztuka starożytnej Grecji i Rzymu. Katalog odlewów gipsowych ze zbiorów Uniwersytetu Wrocławskiego / The Art of Ancient Greece and Rome. The Catalogue of plaster casts in the University of Wrocław collection, Wrocław 2018, Oficyna Wydawnicza ATUT).


Wystawa „Pod znakiem Wenus. Rzeźba i relief starożytnej Grecji i Rzymu” prezentowana będzie w Sali Pod Filarem (pl. Uniwersytecki 1, gmach główny UWr, parter, jedna z sal wystawowych Muzeum UWr). Wernisaż wystawy odbędzie się 20 kwietnia o godz. 11.00, a uświetni go występ Kwartetu Wokalnego Cantores Minores Wratislavienses w składzie: Agnieszka Drożdżewska – sopran, Radosław Pachołek – alt, Maciej Gocman – tenor oraz Piotr Karpeta – bas. W programie utwory wokalne inspirowane kulturą grecką.

Organizatorem wystawy jest Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego. Koncepcja wystawy i nadzór naukowy: dr Agata Kubala. Kuratorzy wystawy: dr Agata Kubala, mgr Urszula Bończuk-Dawidziuk. Wystawa będzie czynna w dniach i godzinach otwarcia Muzeum. Szczegóły na www.muzeum.uni.wroc.pl.

Urszula Bończuk-Dawidziuk
Muzeum Uniwersytetu Wrocławskiego

informacja prasowa