wtorek, 15 marca 2022

„Madonna i książę. Sobiescy na Śląsku” - nowa czasowa wystawa w Muzeum Narodowym we Wrocławiu

Listy królowej Marysieńki do syna, zegar podarowany przez Jana III sanktuarium w Rudkach, słynna Madonna Sobieskich z wrocławskiej katedry – to niektóre z zabytków prezentowanych na tej wystawie. Celem ekspozycji jest przypomnienie – zapomnianych dziś – związków rodziny Sobieskich ze Śląskiem.

„Wystawa odsłania kulisy pojawienia się królewiczów Sobieskich na Śląsku na przełomie XVII i XVIII wieku” – mówi Małgorzata Macura, kuratorka wystawy. „Głównym bohaterem ekspozycji będzie Jakub Ludwik Sobieski (1667–1737), najstarszy syn Jana III Sobieskiego i Marii Kazimiery d’Arquien. Królewska para liczyła, że stanie się on sukcesorem korony, a Sobiescy będą trwać jako potężna dynastia królewska. Stało się jednak inaczej. Przeznaczeniem Jakuba nie był Wilanów, a Oława i Żółkiew”. Prawa do Oławy królewicz uzyskał w 1691 r. dzięki małżeństwu z Jadwigą Elżbietą Neuburską (1673–1722). Początkowo miasto nie było stałą rezydencją księcia. Stało się nią dopiero po przegranej elekcji na króla Rzeczpospolitej Obojga Narodów w 1697 r. Jakub objął oławski zamek po Ludwice Anhalckiej (1631–1680), matce ostatniego śląskiego Piasta, i rezydował na nim z przerwami do 1734 r.

Madonna Sobieskich według Giovanniego Salviego, XVII w., Katedra św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu, fot. MNWr

Na ekspozycji pokazane zostaną dzieła sztuki związane z rodziną Sobieskich, zachowane na Dolnym Śląsku. Jedną z największych atrakcji będzie pierwsza muzealna prezentacja słynnej Madonny Sobieskich z katedry wrocławskiej – obrazu, który do dziś otoczony jest kultem. List własnoręcznie pisany przez Marię Kazimierę do syna Jakuba odsłoni przygotowania do ślubu z Ludwiką Karoliną Radziwiłłówną – jedną z najbardziej pożądanych, ale i stawiających na swoim kobiet tamtych czasów, o czym przekonał się sam książę. 

Ołtarzyk z figurką z kości słoniowej, Katedra św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu, fot. MNWr

Zwiedzający poznają także lokalnego złotnika będącego na usługach Jakuba Sobieskiego, Johannesa Chmurowskiego, którego prace do tej pory uznawane były za niezachowane. Jednym z ciekawszych eksponatów będzie zegar wypożyczony z kościoła w Dziesławiu, na którego cyferblacie namalowano Bitwę pod Parkanami. Obiekt ofiarowany w XVII w. przez samego króla  Jana III Sobieskiego do sanktuarium w Rudkach na Kresach Wschodnich przetrwał tylko dzięki determinacji kresowian przesiedlonych na Dolny Śląsk po zakończeniu II wojny światowej. Historia tego zegara oraz pozostałych artefaktów prezentowanych na tej kameralnej wystawie osnuta została wokół mierzenia się Jakuba z legendą ojca – Jana III Sobieskiego.

„Wystawa jest próbą przypomnienia, a wręcz odkrycia dla naszych gości tematu, który nigdy nie doczekał się jeszcze muzealnej prezentacji” – mówi Piotr Oszczanowski, dyrektor MNWr. „Legenda Sobieskich na Dolnym Śląsku istnieje od stuleci, jednak nie poddana została do dziś ostatecznej weryfikacji, czy też próbie jej muzealnej wizualizacji. Po raz pierwszy zatem prezentujemy artefakty związane z tą rodziną, zwłaszcza te, którymi wybitni reprezentanci Sobieskich obdarowali śląskie kościoły, w tym w szczególności Katedrę pw. św. Jana Chrzciciela we Wrocławiu. Również te, które znalazły się w naszym regionie i w jego stolicy po roku 1945. To właśnie wtedy wraz z polską ludnością, która zasiedlała Śląsk, dotarły do tutejszych świątyń, a także do naszego muzeum, kolejne bezcenne pamiątki po Sobieskich. Czy to z kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Rudkach koła Sambora (Ukraina), czy też z przedwojennego Muzeum Narodowego im. Króla Jana III we Lwowie. Dzisiaj zgromadzone wspólnie zaświadczają o pozycji, hojności i smaku artystycznym reprezentantów jednej z najwybitniejszych rodzin magnackich i królewskich w nowożytnej historii Polski”. 

Portret Jakuba Ludwika Sobieskiego, autor nieznany, 1. ćw. XVIII w./ fot. MNWr 

Wystawie towarzyszy bogato ilustrowany folder.

„Madonna i książę. Sobiescy na Śląsku”

15 marca – 22 maja 2022

Wybrane wydarzenia edukacyjne towarzyszące wystawie

 Dla dorosłych

27 marca, 10 i 23 kwietnia, 15 i 22 maja, godz. 13.00 – oprowadzania kuratorskie po wystawie, prowadzenie: Małgorzata Macura

Wtorki i czwartki w czasie trwania wystawy, g. 12.00 i 14.00 – „15 minut z Madonną Sobieskich” – cykl oprowadzań po wystawie, prowadzenie: edukatorzy MNWr

19.03, g. 16.00 – „Życie kulturalne królewiczów Sobieskich na Śląsku” – wykład Małgorzaty Macury, kuratorki wystawy

2.04, g. 16.00 – „Sobiesciana. Krótka opowieść o budowaniu legendy i trwaniu pamięci o rodzie Sobieskich” – wykład dr Marty Gołąbek, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

9.04, g. 16.00 – „»Pod tym znakiem zwyciężysz«. Kult maryjny w kręgu rodziny Sobieskich i jego znaczenie” – wykład Jarosława Pietrzaka

30.04, g. 12.00 – „Śladami Sobieskich” – spacer po Oławie, prowadzenie: dr hab. Piotr Oszczanowski i Małgorzata Macura

7.05, g. 16.00 – „Archiwum Sobieskich z Oławy – zawartość i burzliwe losy” – wykład dr Anny Ziemlewskiej, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie

 Dla dzieci

19.03, g. 11.00 – „Sukienki Madonny” – warsztaty plastyczne dla dzieci w wieku 6–12 lat,

prowadzenie: Izabela Trembałowicz-Chęć

30.04, g. 11.00 – „Być jak sarmata. Wychowanie i moda czasów Jana III Sobieskiego” – zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży w wieku 8–15 lat, prowadzenie: Grzegorz Wojturski

informacja prasowa

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Mariusz Mikołajek o sztuce jako o zastępczym obszarze łaski /wywiad/

Ubecja "aresztowała" jego prace dyplomowe, a tworzenie w trudnych czasach stanu wojennego stało się drogą do wiary. Swoje projekty...

Popularne posty