środa, 29 maja 2019

"In Touch" - o życiu pomiędzy /recenzja filmu/

Spośród wielu filmów obejrzanych podczas 16. Festiwalu Filmowego Millennium Docs Against Gravity szczególnie interesujący wydał mi się dokument Pawła Ziemilskiego: "In Touch". Opowiedziane w nim historie mają uniwersalny wymiar - wszyscy funkcjonujemy obecnie na granicy dwóch światów. Mądre, twórcze i refleksyjne kino, oddziałujące również na emocje.


Dokument przedstawia skalę emigracji, która dotknęła wieś Stare Juchy na Mazurach, a także jej skutki. Od lat 80. XX wieku wyemigrowało z niej do Islandii ponad 400 mieszkańców - ponad połowa całej społeczności. Możemy się domyślać, że zjawisko to dotyczy wielu takich miejsc, które po transformacji zostały pozbawione przyszłości. Mnie to nieco przypomina "Chińskie van Goghi", opisujące w interesujący sposób zjawiska, które na taką skalę pojawiły się w XX wieku. 

Na ziemiach polskich emigracja nie jest niczym nowym. Emigrowano masowo szczególnie z Galicji, z przysłowiowej nędzy, o czym bardzo interesująco pisał m.in. Martin Pollack w "Cesarzu Ameryki". Wtedy jednak kontakty z rodziną, która pozostała w ojczyźnie, były rzadkie, głównie listowne. Obecnie, dzięki nowym technologiom, nikt już nie pisuje listów (a szkoda), ludzie kontaktują się za pomocą Internetu, posługując się telefonami komórkowymi czy skype`em. Sama tego doświadczam, komunikując się ze starszą córką, która od kilkunastu lat przebywa na Wyspach Brytyjskich, toteż film szczególnie mnie poruszył, rezonując z moim własnym doświadczeniem.

kadr filmu "In Touch" w reż. Pawła Ziemilskiego
Na dokument składa się kilka opowieści - każda trochę inna i mająca swoistą narrację. Bohaterowie wszystkich poruszają się jednocześnie w dwóch rzeczywistościach - realnej i wirtualnej, co Paweł Ziemilski znakomicie uchwycił. Dzięki temu nakładaniu się obrazów, możemy niemal odczuć pozorną bliskość postaci, a jednocześnie poczuć właściwą takim relacjom niemożność zetknięcia się. Tytułowy dotyk, pisany celowo po angielsku, ponieważ ludzie emigrując musieli odciąć się również od tego, co człowiekowi najbliższe - od swojego języka, kultury, jest niemożliwy. Bohaterowie (może poza jedną kobietą, która wrosła w miejscową islandzką rodzinę) nie mają wprawdzie zamiaru wracać, snują nawet różne plany na przyszłość, jednak z drugiej strony czują się samotni, wyobcowani, muszą się zmagać z wieloma problemami, nie mając przy tym oparcia w najbliższych. Częste rozmowy przez Internet niczego właściwie nie dają, pogłębiając jeszcze bardziej poczucie wyobcowania.

Córka jednej z bohaterek chodzi po fiordach i pokazując je matce za pomocą kamery w komórce, toczy z nią rozmowę, w której namawia ją do przyjazdu. Ta jednak odpowiada wymijająco: "To  taki trudny krajobraz", nie czując się na siłach opuszczać znajome kąty i mierzyć z obcością. W innej scenie zgromadzona przy stole islandzka rodzina  "uczestniczy" w życiu polskiej poprzez ekran laptopa. Rozmowy w różnych, niezrozumiałych dla obu stron, językach, jeszcze bardziej pogłębiają wrażenie nieprzystawalności tych dwóch światów.

kadr filmu "In Touch" w reż. Pawła Ziemilskiego
W innej scenie dziadek próbuje uśpić znajdującą się po drugiej stronie ekranu wnuczkę, śpiewając jej kołysankę. Głaszcze dziewczynkę po włosach, ale pod palcami ma tylko ekran...

Genialna kompozycja kadru, polegająca na zmontowaniu tych dwóch rzeczywistości: realnej, pokazanej kamerą filmową, i wirtualnej, budzi u widza naturalny niepokój - przez cały czas oglądania filmu ma on taki sam dyskomfort, jak bohaterowie dokumentu, którzy nie mogą się dotknąć, przytulić, odczuć bliskość... Paradoksalnie, bardziej osobisty charakter miały tradycyjne listy. Można było ich dotknąć, powąchać, rozpoznać charakter pisma. Ekrany dają tylko złudzenie obecności. Opowiedziane przez Pawła Ziemilskiego historie mają przy tym uniwersalny wymiar - wszyscy bowiem funkcjonujemy obecnie na granicy dwóch światów. Mądre, twórcze i refleksyjne kino,oddziałujące również na emocje.

ocena: 8/10

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Kto otrzyma Nos Chopina podczas Millennium Docs Against Gravity Film Festival?

 12 wspaniałych filmów dokumentalnych o ludziach całkowicie oddanych sztuce, która zmienia nie tylko ich życie, ale fascynuje i porusza takż...

Popularne posty