"Borderline" - wystawa w Muzeum Współczesnym Wrocław

Wystawa „Borderline” poświęcona jest imaginacyjnemu, spekulatywnemu i kreacjonistycznemu aspektowi sztuki rysunkowej. W jej ramach można przyjrzeć się praktykom rysunkowym służącym do obrazowania tego, czego rysownik/rysowniczka nie może/nie chce zobaczyć bezpośrednio, a także tego, czego nie ma – i nie było, choć niewykluczone, że kiedyś jeszcze może się zdarzyć.

Termin borderline określa rodzaj zaburzenia osobowości; psychiatrzy lokują je między nerwicą i psychozą. Borderline jest stosunkowo młodym rozpoznaniem, ale coraz częściej diagnozowanym, zwłaszcza w tak zwanych społeczeństwach rozwiniętych. Zjawisko zaczyna przybierać rozmiary pandemii. Czy to kwestia zaostrzonych kryteriów diagnostycznych? Czy raczej należy szukać etiologii borderline we współczesnym porządku społecznym i późnonowoczesnej cywilizacji? Kryzys poznawczy wynikający z nadmiaru informacji i deficytu możliwości ich weryfikowania, kapitalistyczna konkurencja, galopująca zmienność świata, spiskowe teorie i katastroficzne nastroje – to wszystko składa się na kulturę, która sama zdaje się wykazywać cechy osobowości borderline.

Bartek Kiełbowicz, „Zeszty”, 2018
technika mieszana na płótnie
dzięki uprzejmości artysty

Pojęcie borderline, które oprócz zaburzenia osobowości przywoływać może podstawową figurę rysunkową, linię wyznaczającą granicę między rysunkiem i nie-rysunkiem, służy za metaforę pewnej sytuacji artystycznej, emocjonalnej i społecznej.

Podążając tropami wyznaczanymi przez artystów biorących udział w „Borderline” poruszać należy się szlakami trzech przewodnich dla wystawy wątków.

Kornel Janczy, „Geo”, 2011
marker na wydruku cyfrowym
dzięki uprzejmości artysty

Pierwszy wiąże się z pytaniem o potencjał rysunku powstającego w oderwaniu od bezpośredniej relacji do świata zewnętrznego wobec świadomości rysownika.

Drugi to kwestia wykorzystania tak pojętych, pozornie odwróconych/odciętych od rzeczywistości praktyk jako alternatywnych narzędzi poznania – eksploracji indywidualnych fantazmatów, wyobrażeń, afektów i lęków.

Łukasz Korolkiewicz, bez tytułu, 1971
ołówek na papierze
Łukasz Korolkiewicz ©
dzięki uprzejmości Galerii Monopol

Trzeci wątek to problem przekładu osobistego wymiaru prezentowanych na wystawie działań rysunkowych na sferę życia zbiorowego, czyli pytanie o naturę relacji, w jakiej refleksja i wyobraźnia rysunkowa pozostaje z emocjonalną, egzystencjalną i polityczną kondycją współczesnego społeczeństwa.

Róża Litwa, bez tytułu, 2018
tusz na papierzedzięki uprzejmości artystki

Ramą dla prezentowanych na „Borderline” rysunkowych gestów jest przestrzeń schronu przeciwlotniczego z czasów II wojny światowej. Monumentalny z zewnątrz i klaustrofobiczny wewnątrz, obiekt służy dziś za siedzibę  Muzeum Współczesnego Wrocław. Pozbawione okien pancerne mury zostały zbudowane, aby chronić tych, którzy wejdą do środka. W rezultacie na wystawie zarówno dzieła sztuki, jak i widzowie znajdują się w izolacji od świata zewnętrznego. W kontekście wystawy schron, w którego nawias zostaje wzięta ekspozycja, służy nie tylko jako tło narracji, lecz również jej metaforyczny element – dialektyczna figura schronienia i izolacji, bezpieczeństwa i opresji, autonomicznego mikrokosmosu i oblężonej twierdzy. W jej murach podjęta zostaje refleksja nad rysunkiem pojętym jako praktyka myślenia, wymyślania, a nawet zmyślenia.

Być może świata za murami muzeum już nie ma, albo przeciwnie, istnieje, lecz w zupełnie innej postaci, niż ta, którą znaliśmy. Być może świat trzeba narysować od nowa.

"Borderline"

Muzeum Współczesne Wrocław

14.06–15.09.2019

otwarcie: 14.06.2019, g. 20.00

wystawa w ramach Triennale Rysunku Wrocław 2019

artystki i artyści: Nils Atallah, Wojciech Bąkowski, Piotr Bosacki, Joaquín Cociña, Krzysztof Gil, Zofia Gramz, Agnieszka Grodzińska, Juliana Höschlová, Kornel Janczy, Bartek Kiełbowicz, Łukasz Korolkiewicz, Jarosław Kozłowski, Cristóbal León, Róża Litwa, Jacek Markiewicz, Magda Moskwa, Zbigniew Rogalski, Irmina Rusicka & Kasper Lecnim, Michał Slezkin, Bartosz Zaskórski

aranżacja przestrzeni: Fabien Lede

kurator: Stach Szabłowski

Wydarzenia towarzyszące wystawie „Borderline”:

Oprowadzanie kuratorskie
Termin: 15.06 (sobota), godz. 15.00
Prowadzenie: Stach Szabłowski

Mapa skarbów
Zajęcia dla dzieci od lat 4
Termin: 23.06 (niedziela), godz. 13.30
Prowadzenie: Sylwia Owczarek

Nieskończony
Warsztaty międzypokoleniowe
Termin: 6.07 (sobota), godz. 15.00
Prowadzenie: Sylwia Owczarek

Portret rodzinny
Zajęcia dla dorosłych
Termin: 20.07 (sobota), godz. 15.00
Prowadzenie: Sylwia Owczarek

informacja prasowa, materiały prasowe Muzeum Współczesne Wrocław