W czwartek 29 października 2020 roku Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK otwiera pięć ekspozycji. Tego dnia zaprasza do Muzeum w godzinach 11–21. Dla zwiedzających dostępne będą wszystkie wystawy, dodatkowo zapraszamy na wydarzenia online i konkursy towarzyszące otwarciu.
Nowe wystawy w Muzeum
Artyści z Krakowa. Generacja 1950–1969 – prezentuje twórców związanych z Krakowem urodzonych w latach 50. i 60. To trzecia ekspozycja z cyklu zainaugurowanego przez MOCAK w październiku 2015 roku. Celem tej serii jest przegląd sztuki w mieście, które przez wieki było jej stolicą.
 |
| Halina Cader, Joasia, z cyklu Portrety, 1984, akryl, kredka / papier, 70 × 100 cm, courtesy H. Cader |
W Krakowie otwarto pierwszą akademię sztuk pięknych (1818), pierwsze muzeum narodowe (1879) oraz pierwszy instytut historii sztuki (1882) w Polsce. To pod Wawelem narodziły się Młoda Polska czy kluczowe dla historii polskiej sztuki współczesnej I i II Grupa Krakowska. Niezgoda twórców na zastaną rzeczywistość pozostawała w kontrze do lokalnego konserwatyzmu, bo jak zauważył Boy-Żeleński, „sztuka w Krakowie to była jedyna siła, która się mogła przeciwstawić pałacom” .
Prezentowanych twórców łączy specyfika czasu, w którym dorastali. Realia PRL-u wymusiły na nich wyznaczenie osobistej wolności. Dochodzono do niej przez kontestatorskie działania, skandale, czy też postawy outsiderskie, dystans do świata, poszukiwania w obrębie mistycyzmu i transcendencji. Dla wielu z tych artystów ma znaczenie czas studiów w krakowskiej Akademii, kiedy musieli się zderzyć z tradycją uczelni – przyjąć jej zasady lub się im przeciwstawić. Kolejnym wyzwaniem była konieczność ustosunkowania się do filozofii sztuki przekazywanej przez wykładowców, między innymi Janinę Kraupe-Świderską, Jerzego Nowosielskiego, Zbigniewa Grzybowskiego, Mieczysława Wejmana. Jednak wspólnota doświadczeń, współdzielenie pracowni, praca dydaktyczna na ASP i Uniwersytecie Pedagogicznym, przynależność do związków nie ukształtowały jednorodnego środowiska artystycznego.
 |
| Jacek Sroka, Suprematismo o muerte!, 2013, olej / płótno, 200 × 180 cm, courtesy J. Sroka |
Celem wystawy jest ukazanie różnorodnych tendencji i źródeł inspiracji tego pokolenia. Analiza dorobku poszczególnych twórców pozwoliła na wyłonienie prac mających największy potencjał zobrazowania ich filozofii sztuki. Wystawa nie stawia sobie ograniczeń tematycznych ani medialnych. Prezentujemy malarstwo, rysunek, fotografie, obiekty i instalacje. Część autorów odniosła międzynarodowe sukcesy, część tworzy w lokalnej prywatności. Dzięki temu zestawieniu ekspozycja rozszerza obraz krakowskiej sceny artystycznej.
 | ||
| Wojciech Wilczyk, Łagiewniki, ul. Wrocławska – 15.04.2017, z cyklu Słownik polsko-polski, 2017, fotografia, 70 × 100 cm, courtesy W. Wilczyk | |
W towarzyszącej wystawie polsko-angielskiej publikacji, planowanej na początek listopada 2020 roku, znajdą się teksty kuratorów, Marii Hussakowskiej, Agnieszki Jankowskiej-Marzec i Sebastiana Stankiewicza kreślące lokalny kontekst prezentowanej sztuki. Druga część obejmować będzie biogramy artystów, zdjęcia pracowni oraz reprodukcje dzieł prezentowanych na wystawie. Uzupełnieniem będą odpowiedzi twórców na pytania: „Czy inspiruje Cię tradycja Krakowa? Jeśli tak, to w jaki sposób odzwierciedla się to w twoich pracach?” oraz „Jakie powinny być zadania sztuki?”. Ostatnie z nich zostało zadane przez Mieczysława Porębskiego w związku z I Wystawą Sztuki Nowoczesnej w Pałacu Sztuki w 1948 roku.
Marian Eile - Artysta i redaktor
Ekspozycja wpisuje się w cykl prezentujący krakowskich twórców, którzy równocześnie realizowali się w mediach opartych na słowie i obrazie.
Dotychczas odbyły się pokazy prac Krzysztofa Niemczyka i Wiesława Dymnego. Celem serii jest przypomnienie twórców – częściowo zapomnianych, których osobowość miała wpływ na życie kulturalne Krakowa. Marian Eile jest w tej grupie postacią najwybitniejszą. Jego działalność była najbardziej różnorodna i nowatorska. A talent redaktorski ujawniony w „Przekroju” zapewnił temu pismu ogromną popularność w całym bloku wschodnim; Josif Brodski nauczył się polskiego, żeby czytać ten krakowski tygodnik. MOCAK zakupił wszystkie numery „Przekroju” z lat redagowania go przez Eilego. Posiadamy również w archiwum obszerny zbiór jego projektów do „Szpilek”.
 |
| Franciszek i inni [projekt rubryki do „Szpilek” nr 11], 1976, kolaż, 32,5 × 22,9 cm |
Wystawa będzie się dzielić na kilka tematów. MOCAK ma w Ko-lekcji kilkadziesiąt obrazów Eilego i zamierza zaaranżować największą indywidualną wystawę Mariana. Malowanie było jego wielką pasją prywatną, której nigdy nie promował na łamach swojego pisma. Dla wielu miłośników „Przekroju” ta ekspozycja niewątpliwie będzie zaskoczeniem. Główny nurt malarstwa Eilego ma charakter ekspresyjno-abstrakcyjny. W okresie wczesnym budowały go wyważone gmatwaniny kreseczek, w okresie późniejszym – optymistyczne zderzenia barwnych plam. Marian był wielbicielem i polskim ambasadorem Picassa. Nie tylko lansował go w „Przekroju”, ale również z zapałem podrabiał i podpisywał te obrazy jego nazwiskiem.
 |
| Marian Eile, 1983, fot Wojciech Plewiński, courtesy W. Plewiński |
Kolejna część wystawy odnosić się będzie do redaktorskich pro-jektów Eilego publikowanych w „Przekroju” i „Szpilkach”. W części na-stępnej zaprezentowane zostaną seriale fotograficzne. W zbiorach MO-CAK-u znajdują się negatywy czterech z nich: Rewizyta – Salvador Dali u państwa Pendereckich, Dali w Krakowie, Napad na bal i Sceny histo-ryczne. Wybrane ujęcia ułożone w luźną narrację eksponowane będą w postaci wielkoformatowych wydruków.
 |
| Marian Eile, Sceny historyczne (Ludwik XV i Madame Pompadour), 1977, fotografia, 6 × 6 cm (negatyw), Archiwum MOCAK-u, fot. A. Arvay, B. Opioła |
Już i tak bogatą ekspozycję rozszerzą jeszcze wystawy twórców związanych z „Przekrojem”. Zaprezentowane zostaną fotografie Wojciecha Plewińskiego – między innymi sławne przekrojowe „kociaki” – oraz przegląd rysunków Adama Macedońskiego, ukazujący ciekawą strategię kompozycyjną tego rysownika.
Wystawę uwieczni obszerna publikacja, przedstawiająca niezwykłą, zabawną, inteligentną i nieograniczoną w swojej kreatywności postać Mariana Eilego.
 |
| Marian Eile, bez tytułu, b.d., tempera / deska, 66 × 56 cm(w oprawie) |
Marcin Berdyszak Koła obłędu
Ekspozycja wpisuje się w cykl indywidualnych prezentacji artystów z Kolekcji MOCAK-u.
Na wystawie prezentujemy trzy instalacje: Wielorównaniowy model sprawy Iana Rossa Baughmana, Rewitalizacja „Błędnego koła” Jacka Malczewskiego (Kolekcja MOCAK-u) oraz Le danse macabre de terrorisme. Najważniejszym aspektem prac Marcina Berdyszaka jest postać ludzka, kontekstualizowana poprzez strój, pozycję, rekwizyty i otoczenie. Powiązania między dwoma pierwszymi dziełami są budowane za pomocą wykorzystanych w nich manekinów. Tematem trzeciej pracy jest dia-log, jaki człowiek – terrorysta – nawiązuje z przedmiotem.
Wielorównaniowy model sprawy… to grupa prawie identycznych postaci, ale zaopatrzonych w różne rekwizyty. Punktem wyjścia do stworzenia tej instalacji były: zdjęcie zrobione podczas wojny domowej w Rodezji przez amerykańskiego fotoreportera oraz tekst Jana Kosidowskiego o etyce w tym zawodzie. Odpowiedzialność za zbrodnię wojenną ponosi nie tylko ten, kto używa broni, ale także ten, który ukrywa fakty, lub manipuluje dokumentacją fotograficzną.
 |
| Marcin Berdyszak, Rewitalizacja „Błędnego koła” Jacka Malczewskiego, 2011, instalacja, 200 cm × ø 200 cm, Kolekcja MOCAK-u |
Rewitalizacja „Błędnego koła”… to układ postaci o odmiennych pozycjach życiowych, wykonywanych zawodach i pełnionych funkcjach. Jesteśmy różni nie z racji bycia ludźmi, ale z racji kontekstu życiowego. Bliskość ma w tym przypadku wymiar negatywny: przedstawione osoby są sobie obce, ale rzeczywistość zmusza je do zajęcia miejsca we wspólnej przestrzeni. Celowe i ostentacyjne odniesienie do obrazu Malczewskiego jest pewnego rodzaju sugestią, czy też dopowiedzeniem przekazu, że żyjemy w układzie sztucznie wygenerowanych odmienności. Różnicujemy się tak, że powoduje to rodzaj społecznego obłędu.
Le danse macabre… ukazuje tajemniczą symboliczną relację między człowiekiem i bronią. Okrąg wyraża uwikłanie człowieka w tę relację oraz czas do namysłu poprzedzający podjęcie działania. Poza znana z reklam broni sugeruje, że ukazana postać najprawdopodobniej po nią sięgnie.
Prace Marcina Berdyszaka mają w sobie egzystencjalną gorycz wynikającą z tego, że człowiek nie jest samodzielny, tylko pozostaje uza-leżniony od zajmowanej pozycji, historii i innych kontekstów determinujących jego życie. Jest więźniem tego, na co nie do końca ma wpływ, z czego nie do końca zdaje sobie sprawę.
 |
| Marcin Berdyszak, Rewitalizacja „Błędnego koła” Jacka Malczewskiego, 2011, instalacja, 200 cm × ø 200 cm, Kolekcja MOCAK-u |
Wystawa wpisuje się w cykl indywidualnych prezentacji artystów z Kolekcji MOCAK-u.
Marcin Berdyszak (ur. 1964) – rzeźba, instalacja, obiekt, multimedia. Twórca instalacji przestrzennych i działań performatywnych. Interesują go kategorie miejsca i przestrzeni, dlatego organizował działania sitespecific na wielką skalę. W swoich pracach prowadzi otwarty dialog z wybranymi artystami: Jackiem Malczewskim, Tadeuszem Kantorem, Josephem Beuysem, Marcelem Duchampem, René Magritte’em, Jasperem Johnsem i ojcem Janem Berdyszakiem. Skrupulatnie przetwarza motywy znane z historii sztuki, wprowadzając nowe możliwości ich interpretacji. Instalacje buduje z gotowych obiektów, manekinów, owoców. Tworzy dla nich konteksty, projektuje stroje i charakteryzacje. Ujednolica je i czyni niewidzialnymi, przez co tracą one znaczenie, pierwotny sens.
Marcin Berdyszak ukończył malarstwo i rzeźbę w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych w Poznaniu (obecnie Uniwersytet Artystyczny) w 1988 roku. Od 1989 roku jest zatrudniony na macierzystej uczelni. Pracuje na stanowisku profesora zwyczajnego i prowadzi Pra-cownię Działań Przestrzennych na Wydziale Rzeźby. Współzałożyciel, wraz z Tadeuszem Wieczorkiem, Piotrem Pawlakiem i Wojciechem No-wakiem Stowarzyszenia Artystyczno-Edukacyjnego „Magazyn”. Zreali-zował kilkadziesiąt warsztatów autorskich w kraju i za granicą. Wybrane wystawy indywidualne: Galeria K, Staufen (Niemcy); Biuro Wystaw Arty-stycznych w Jeleniej Górze; Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Radomiu; Galeria Muzalewska w Poznaniu; Instytut Pol-ski w Bratysławie, Bałtycka Galeria Sztuki Współczesnej w Słupsku, Banski dvor – Kulturni centar , Banja Luka (Bośnia i Hercegowina), Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, Centrum Sztuki Współczesnej ŁAŹNIA w Gdańsku.
Paweł Althamer, Artur Żmijewski Pieśń ostateczna
 |
| Paweł Althamer, Artur Żmijewski, bez tytułu, 2019, technika mieszana, 51 × 65 cm, courtesy P. Althamer / A. |
 |
| Paweł Althamer, Artur Żmijewski, bez tytułu, 2017, technika mieszana, 53,4 × 39 cm, courtesy P. Althamer / A. Żmijewski, Fundacja Galerii Foksal |
 |
| Paweł Althamer, Artur Żmijewski, bez tytułu, 2018, technika mieszana, 53,1 × 39,4 cm, Kolekcja MOCAK-u |
Antropocen
Na wystawie w Galerii Re prezentowane są prace studentów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie z pracowni rzeźby i pracowni interdyscyplinarnej. Te obiekty, fotografie, wideo oraz instalacje są inspirowane terminem „antropocen” – głównym tematem tegorocznego Open Eyes Economy Summit. W 2000 roku Paul Crutzen, holenderski chemik i meteorolog, laureat Nagrody Nobla, ukuł taką nazwę dla obecnej epoki geologicznej. „Antropocen” określa świat, którego ekosystem został – najprawdopodobniej nieodwracalnie – zmieniony przez człowieka. Równocześnie jednak właśnie w tej epoce człowiek zaczyna uświadamiać sobie niepokojące skutki swojej działalności. Przestajemy traktować przyrodę jako samonaprawiający się mechanizm. Już wiemy, że wymaga ona naszego wsparcia i troski.
 | |
| Katarzyna Partyka-Smalcerz, Tęsknota, 2020, fotografia, 40 × 60 cm, courtesy K. Par-tyka-Smalcerz |
Prezentowane na wystawie prace wyrażają niepokój oraz utratę poczucia bezpieczeństwa w związku z prognozowaną katastrofą klima-tyczną. Natura nie wytrzymuje już ludzkich ambicji i ingerencji. Dlatego artyści próbują wygenerować jej symulację – postprzyrodę, twór odporny na ekspansywność człowieka
Artyści: Gabriela Iwan, Erwin Jeneralczyk, Fryderyk Kądziela, Marianna Krzysztofik, Wojciech Kuszaj, Sylwia Marszałek-Jeneralczyk, Aleksandra Nenko, Anna Oramus, Katarzyna Partyka-Smalcerz, Anna Plugatariov, Marta Stefaniak, Weronika Świętek
Kurator: Mirosława Bałazy
Współpraca: prof. Jan Tutaj, Akademia Sztuk Pięknych w Krakowie
Otwarcie: 29.10.2020
Czas trwania wystawy: 29.10.2020 - 14.03.2021
Miejsce: Galeria Re
 |
| Wojciech Kuszaj, Kosmonauta, 2020, obiekt, 200 × 40 × 40 cm (fragment), courtesy W. Kuszaj, fot. W. Kuszaj |
Czynne są również wystawy Kolekcji:
Dialog z przestrzenią,
Współczesne modele realizmu,
Stanisław Dróżdż Pojęciokształty,
Krystian Lupa Live Factory 2: Warhol by Lupa.
Dostępne będą także nowe publikacje: Marian Eile. Artysta i redaktor, Paweł Althamer, Artur Żmijewski. Pieśń ostateczna, a także kolejny numer „MOCAK Forum” poświęcony edukacji muzealnej.
Wydarzenia online
godz. 17.30
Paweł Althamer i Artur Żmijewski oprowadzają online po wystawie Pieśń ostateczna
Wydarzenie wyłącznie w formie transmisji online na Facebooku MOCAK-u (@mocakkrakow).
godz. 18.30
Krakowscy artyści w rozmowie z Łukaszem Orbitowskim
Wydarzenie wyłącznie w formie transmisji online na platformie Play Kraków. Rozmowa będzie tłumaczona symultanicznie na polski język migowy (PJM).
W spotkaniu towarzyszącym wystawie Artyści z Krakowa. Generacja 1950–1969 wezmą udział: Bogusław Bachorczyk, Andrzej Bednarczyk, Tamara Berdowska, Halina Cader, Adam Rzepecki, Zbigniew Sałaj i Wojciech Wilczyk.
Rozmowę poprowadzi Łukasz Orbitowski.
Konkursy
Prace na wystawie Artyści z Krakowa. Generacja 1950–1969 przedstawiają wiele miejsc związanych z tym miastem. Wszyscy, którzy rozpoznają i zapamiętają przynajmniej jedno z nich i przekażą tę informację księgarzom w MOCAK Bookstore, otrzymają zniżkę 40% na publikacje Muzeum (oferta dotyczy cen okładkowych książek wydanych przed 2020 rokiem). Konkurs trwa do 31 grudnia 2020 roku.
Zachęcamy do udziału w instagramowym konkursie inspirowanym fotografiami z wystawy Mariana Eilego. Zapoznajcie się z pracami na ekspozycji, a następnie odtwórzcie postaci i sceny ukazane przez artystę. Swoje prace oznaczcie #EilexMOCAK. Autorzy trzech najlepszych prac dostaną pakiet niespodzianek. Konkurs trwa od 29 października do 30 listopada 2020 roku.
Od 29 do 31 października każdy zwiedzający może otrzymać od nas książkę! Jak ją zdobyć? Wystarczy podejść do recepcji, podać hasło „NOWY SEZON W MOCAK-u” i odpowiedzieć na zadane pytanie. Poprawne odpowiedzi nagrodzimy publikacjami Muzeum.
Monidło z pracą Mariana Eilego w podcieniach Muzeum
W podcieniach MOCAK-u udostępnimy monidło towarzyszące wystawie Mariana Eilego Artysta i redaktor. Zachęcamy do robienia zdjęć i oznaczania ich w mediach społecznościowych #MOCAK.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz