Prapremiera oratorium "Pieśń nad pieśniami", muz. R. Pożarski do przekładu R. Brandstaettera 10 czerwca 2023

10 czerwca 2023 (sobota) o godz. 19.30 Schola Gregoriana Silesiensis serdecznie zaprasza do Kolegiaty Św. Krzyża we Wrocławiu na premierowe wykonanie oratorium „Pieśń nad pieśniami” Roberta Pożarskiego do starotestamentalnego tekstu w przekładzie Romana Brandstaettera. 

W roli Oblubieńca wystąpi kantor Paweł Szczyciński, w roli Oblubienicy usłyszymy śpiewaczki ze Scholi Mulierum Silesiensis, a w roli chóru – kantorów i śpiewaków ze Scholi Gregoriana Silesiensis. Kierownictwo muzyczne – Marcin Bornus-Szczyciński, reżyseria – Johann Wolfgang Niklaus, scenografia i kostiumy – Małgorzata Dżygadło-Niklaus.

Robert Pożarski, fot. Bartosz Seifert, Festiwal Muzyki Pasyjnej i Paschalnej

Robert Pożarski był jednym z najlepszych specjalistów na świecie zajmujących się monodią gregoriańską. Jego kompozycja, wybitne oratorium, jest syntezą doświadczeń artystycznych autora w dziedzinie śpiewu gregoriańskiego, bizantyjskiego, tradycyjnego, średniowiecznego dramatu liturgicznego i muzyki współczesnej. Dzieło powstało w 2019 roku; wówczas sobie powierzył fantastyczną i skomplikowaną partię solową Oblubieńca, a partie chóralne (o funkcji narracyjnej i komentującej) oraz rolę  Oblubienicy przeznaczył dla wrocławskich schól, męskiej i żeńskiej, które założył i prowadził przez ponad 20 lat. 

Według Marcina Bornusa-Szczycińskiego, wieloletniego przyjaciela i współpracownika autora, „Pieśń nad pieśniami” jako księga biblijna interesowała Roberta Pożarskiego od kilkudziesięciu lat, a ostatecznie stworzył swoje wielkie dzieło muzyczne do tekstu tłumaczenia Romana Brandstaettera, którego twórczością zafascynował się w ostatnich latach. Jak mówi Bornus-Szczyciński: „Brandstaetter nadaje się do śpiewania jak rzadko kto, jego poezja jest syntezą doświadczeń melodii hebrajskiego oryginału, z analitycznym, precyzyjnym, wręcz mistrzowskim użyciem języka polskiego. W dziele Roberta ciekawa jest gra między rytmem „tanecznym”, regularnym, a rytmem psalmodycznym, gdzie recytatyw króluje i wtedy rytm jest dużo bardziej swobodny; są sytuacje, gdzie ten rytm jest całkowicie podporządkowany rytmowi słowa”.

Księga „Pieśń nad pieśniami” jako dramat jest wyjątkowa, gdyż nie przebiega w czasie, od urodzenia do śmierci, od oczekiwania do spełnienia, lecz jest trwaniem, utwierdzaniem się wielkiej miłości, która istnieje cały czas i będzie istnieć zawsze, jednocześnie bez fizycznego zwieńczenia i spełnienia. Forma dramatyczna nawiązuje do tradycji Wschodu, gdzie do dziś uprawiana jest suficka tradycja ghazal. To skrajnie zdyscyplinowana forma poezji, która wykłada się jednocześnie, w każdej chwili i każdym słowie jako mistyczna i miłosna. Śpiewak i poeta, który zajmuje się tym przez całe życie, opowiada poemat będący jednocześnie dziełem mistycznym i erotycznym, i, nie skręcając ani na chwilę w jedną lub drugą stronę, mając stale w pamięci istnienie tej drugiej strony, zawsze porusza się po grani tego napięcia. Na Zachodzie ta forma sztuki prawie zanikła, jeśli nie liczyć kilkudziesięciu lat XVII-wiecznego muzycznego manieryzmu. Ale może jednak nie wszystko stracone? Przecież sama nieprzerwana do dziś obecność „Pieśni na pieśniami” wśród ksiąg kanonicznych Starego Testamentu domaga się takiej właśnie wewnętrznej dyscypliny.

Reżyseria spektaklu i opracowanie minimalnej formy teatralnej powierzona została Wolfgangowi Niklausowi, znanemu z realizacji średniowiecznych dramatów liturgicznych ze Scholą Węgajty, a stworzenie scenografii oraz kostiumów – Małgorzacie Dżygadło-Niklaus.

Robert Pożarski nie zdążył dokończyć prac nad koncepcją scenicznego opracowania i publicznego wykonania swojego dzieła, gdyż zmarł przedwcześnie w listopadzie 2021 roku. Premierowe wykonanie „Pieśni nad Pieśniami” jest uhonorowaniem jego pamięci, ukazaniem jego muzycznego i artystycznego geniuszu, a także zrealizowaniem jego testamentu.

Idea i kompozycja: Robert Pożarski

Tekst starotestamentalny w tłumaczeniu Romana Brandstaettera

Kierownictwo muzyczne: Marcin Bornus-Szczyciński

Reżyseria: Johann-Wolfgang Niklaus

Scenografia i kostiumy: Małgorzata Dżygadło-Niklaus

Wykonawcy:

Oblubieniec: Paweł Szczyciński

Oblubienica: Schola Mulierum Silesiensis w składzie: 

Aleksandra Karbowniczek, Dominika Krupińska, Paulina Kukiz, Natalia Niedźwiecka-Iwańczak, Hanna Pasierska, Wiktoryna Puzanowska, Katarzyna Zedel

Chór męski: Schola Gregoriana Silesiensis w składzie: 

Marek Czapiński, Tomasz Dajczak, Piotr Górka, Piotr Krysiński, Michał Krzywka, Krzysztof Ochnik, Adam Skobliński, Marcin Szargut, Lech Templin, Konrad Zagajewski, Marcin Bornus-Szczyciński

Organizator: Stowarzyszenie „Schola Gregoriana Silesiensis”

WSTĘP WOLNY

ORATORIUM „PIEŚŃ NAD PIEŚNIAMI” ROBERTA POŻARSKIEGO NA PODSTAWIE PRZEKŁADU ROMANA BRANDSTAETTERA

10 CZERWCA 2023 (sobota), godz. 19.30

Kolegiata Świętego Krzyża (kościół górny)

Plac kościelny 1, 50-329 Wrocław

informacja prasowa