Tematem nadchodzącej edycji Forum Musicum będzie madrygał, gatunek muzyki wokalnej, który potrafi zaskoczyć rozmaitością form. Niektóre koncerty, np. "Głośne granie", zostanie zaprezentowanych w przestrzeni miejskiej Wrocławia, zgodnie z tradycją sprzed kilku wieków. 11, 12, 13, 25 i 26 sierpnia odbędą się improwizowane koncerty na placu Wolności przed NFM, placu Uniwersytecki, placu Katedralny, ul. Szewską oraz na ul. Św. Mikołaja. Zapowiadana jest także potańcówka renesansowa [połączona z nauka tańca. Wystąpią zespoły specjalizujące się w muzyce dawnej.
Pojawił się on w twórczości włoskiej epoki ars nova już w XIV wieku i charakteryzował się wirtuozerią oraz używaniem wyrafinowanych form poetyckich. W XVI wieku rozkwitł i ewoluował na gruncie wielogłosowej muzyki zespołowej. Rozwinęły się różne jego style w przynajmniej trzech różnych okresach. Ze względu na silne związki muzyki z tekstem madrygał manierystyczny późnego XVI wieku stał się ważnym polem rozwijania barokowego stylu w muzyce wokalnej. Pierwsza połowa kolejnego stulecia przyniosła nowy jego kształt, zaczęto używać instrumentów i basso continuo. Wcześniej jedynie układano madrygały w cykle, ale w początkach baroku pojawiły się komedie madrygałowe. Podczas festiwalu sięgniemy po to niezwykłe bogactwo repertuarowe dawnych epok i postaramy się pokazać różnorodność wcieleń madrygału.
W programie:
 |
| Alta Capella / fot. archiwum zespołu |
Głośne granie
11.08 pt. 17:00
Przestrzeń miejska Wrocławia
Kiedy myślimy o grającej fanfary trąbce, stają nam przed oczami obrazy królewskich audiencji, dyplomatycznych pocztów i wojskowych defilad. Skojarzenia geograficzne i chronologiczne mamy różne, zazwyczaj pewnie bardzo ogólne. Tymczasem jednym z najważniejszych miejsc dla historii trąbki był dwór Habsburgów w nieodległym od nas przecież Wiedniu. Po okresie największego rozkwitu, jaki w związku z cesarskimi uroczystościami przeżywała tam gra na trąbce w XVII i XVIII wieku, popularność tego instrumentu w pierwszej połowie kolejnego stulecia w austriackiej monarchii wciąż miała się znakomicie.
Bardzo kochać trąbkę musiał już sam twórca dynastycznej potęgi Habsburgów – cesarz Maksymilian I (1459–1519), skoro jego pojawieniu się na spotkaniu z królami Czech i Polski w Wiener Neustadt w 1515 roku towarzyszyło aż czterdziestu pięciu trębaczy. Jednak jeśli chodzi o rozwój artystycznego repertuar na ten instrument, szczególnie ważny był wynalazek wiedeńczyka Antona Weidingera z ok. 1800 roku w postaci trąbki z klapami, skutkujący powstaniem znakomitych koncertów Josepha Haydna i Johanna Nepomuka Hummla.
Patent Weidingera nie przyjął się jednak. Słuchać nowego typu trąbki nie lubiła np. cesarzowa Maria Ludwika Habsburg-Este, trzecia żona Franciszka II, zatem fanfary na początku XIX wieku wciąż przeważnie wygrywane były na trąbkach naturalnych w typie barokowym, o ograniczonych możliwościach technicznych. Dalej powstawały też nowe utwory na taki instrument. Komponował je m.in. Antonio Salieri, który w tym czasie na dworze w Wiedniu nadal cieszył się wielkim autorytetem w dziedzinie muzyki. Jego fanfary skomponowane na zespół trąbek i kotły pozwalają nam dzisiaj wczuć się w nastrój, jaki musiał panować w stolicy monarchii podczas najważniejszych uroczystości na przełomie XVIII i XIX wieku. Innym przykładem fanfar komponowanych na terenie Cesarstwa Austrii jest dwanaście utworów w tym gatunku autorstwa osiadłego w Pradze Włocha Giovanniego Battisty Gordigianiego, wydanych tam w 1834 roku. Polski repertuar podobnego typu podczas miejskich bezpłatnych minikoncertów odbywających się w ramach Forum Musicum reprezentować będzie natomiast anonimowa osiemnastowieczna Fanfara według marszów weselnych z Wielkopolski. Zapraszamy do wspólnego świętowania!
Program:
Anonim Fanfara według marszów weselnych z Wielkopolski
A. Salieri Acht Aufzüge für 2–8 Trompeten und Pauken: II. Assai, V. Allegro molto, VIIa. [bez oznaczenia tempa]
G.B. Gordigiani Zwӧlf Aufzüge: I. Allegretto, VI. Allegretto, VIII. Bolero, IX. Scherzo
godz. 17.00, pl. Wolności (przed głównym wejściem do NFM)
godz. 18.00, ul. Św. Mikołaja (przed bazyliką mniejszą pw. św. Elżbiety)
W sytuacji złych warunków pogodowych (deszczu lub silnego wiatru) minikoncerty odbędą się w wyznaczonym czasie w Narodowym Forum Muzyki w foyer na poziomie -1.
Wykonawcy:
Alta Cappella:
Marian Magiera – trąbka barokowa
Paweł Gajewski – trąbka barokowa
Stanisław Majerski – trąbka barokowa
Paweł Durowski – trąbka barokowa
Tomasz Sobaniec – kotły, bęben renesansowy, instrumenty perkusyjne
Czas trwania:
20 minut
.jpg) |
| Alta Capella / fot. archiwum zespołu |
Głośne granie
12.08 sob. 17:00
Przestrzeń miejska Wrocławia
Program jak wyżej
 |
| laReverdie, fot. materiały prasowe |
Godi Firenze. Raduj się Florencjo!
12.08 sob. 20:00
Wrocław, Ratusz, Sala Wielka
Narodziny muzyki polifonicznej pisanej do tekstów w języku włoskim przypadają na początek okresu określanego w historii włoskiej kultury jako Trecento, czyli czternastowiecznego protorenesansu. Pierwszymi ośrodkami takiej twórczości były miasta i arystokratyczne dwory północnej Italii, w szczególności w podatnej na wpływy francuskie Lombardii. Jednym z nowych gatunków muzycznych, które się wtedy pojawiły był madrygał. W ramach tegorocznej edycji Forum Musicum jego wczesne formy zaprezentuje znakomity zespół laReverdie.
Należy pamiętać, że twórczość madrygałowa w swoim późnośredniowiecznym kształcie była całkowicie różna od madrygału szesnasto- i siedemnastowiecznego, toteż z utworami komponowanymi wtedy chociażby przez Claudia Monteverdiego łączy je bardzo niewiele. W czternastym wieku madrygał ściśle związany był z gatunkiem poetyckim o tej samej nazwie – wierszem o kilku trójwersowych strofach i pojawiającym się często na zakończenie dwuwierszu, który otrzymywał kontrastujące opracowanie muzyczne określane jako ritornell. Tematyka tekstów była różna, najczęściej bukoliczna. Nie stroniono w nich od erotyki, zatem w zaskakująco wielu napotkamy na przykład obraz poety, który podgląda dziewczęta kąpiące się w leśnym strumieniu. I chociaż traktaty teoretyczne wspominają o madrygałach jednogłosowych, to zachowany repertuar przeznaczony jest wyłącznie do wykonywania przez dwa lub trzy głosy wokalne, a zdecydowana większość z nich to utwory dwugłosowe. Znacznie ruchliwszy jest w nich głos górny i to on prawdopodobnie komponowany był w pierwszej kolejności.
LaReverdie to włoska grupa mogąca pochwalić się dogłębną, popartą badaniami znajomością muzyki średniowiecznej i wczesnorenesansowej, a także ogromnym doświadczeniem w jej wykonywaniu. Założona została w 1986 roku przez dwie pary sióstr – Claudię i Livię Caffagni oraz Elisabettę i Ellę de Mircovich. Podczas wirtuozowskich występów zespołu jego entuzjazm wobec prezentowanego repertuaru błyskawicznie udziela się publiczności. Ma on na koncie występy w wielu krajach Europy, w tym w Polsce, a także kilkadziesiąt płyt wielokrotnie nagradzanych przez najważniejsze europejskie czasopisma muzyczne.
Program:
Włoskie madrygały – od Giovanniego da Cascia do Paolo da Firenze
G. da Cascia O tu chara sciença
Anonim z Veneto Involta d’un bel velo
J. da Bologna Quando vegg’io rinovellar; Sotto l’imperio del possente prinçe; In su’ be’ fiori; In verde prato; Fenice fu’; Aquila altera / Creatura gentil / Uccel di Dio
D. da Cascia Lucida pecorella; L’aspido sordo
N. del Preposito La fiera testa che d’uman si ciba
D. da Padova Imperial sedendo
E. de Mircovich Pianze la bella Yguana
F. Landini Deh, dimmi tu, che se' così fregiato; Mostrommi Amor; Musica son / Ciascun vuol / Gia furon
A. da Caserta Del glorioso titolo
J. Ciconia Una Panthera in compagnia di Marte
P. da Firenze Godi Firenze
Wykonawcy:
laReverdie:
Claudia Caffagni – głos, lutnia
Livia Caffagni – głos, flety podłużne, Fidel
Elisabetta de Mircovich – głos, rebek
Matteo Zenatti – głos, harfa, tamburello
Lokalizacja:
Wrocław, Ratusz, Sala Wielka
Rynek 1, Wrocław
.jpg) |
| Alta Capella / fot. archiwum zespołu |
Głośne granie
Program jak 11 i 12 sierpnia
 |
| laReverdie, fot. materiały prasowe |
O tu chara sciença. O muzyko, droga moja sztuko
13.08 niedz. 13:00
Wrocław, Refektarz Ossolineum
Program:
Audycja muzyczna laReverdie prowadzona przez Grzegorza Joachimiaka
 |
| Ars Cantus / fot. Wanda Parzonka |
Sielskie rozrywki
19.08 sob. 19:00
Wrocław, Oratorium Marianum
Historia komedii madrygałowej jest nie tylko krótka, ale w dodatku niezbyt bogata, bo znamy jedynie około dwudziestu kompozycji, które określa się tym mianem. Wszystko zaczęło się od utworu Orazia Vecchiego Selva di varia ricreatione opublikowanego w 1590 roku. Natomiast ostatnim znanym nam dziełem przynależnym do tej kategorii jest Trattenimenti in villa (pol. Sielskie rozrywki) Adriana Banchieriego wydane w Wenecji zaledwie czterdzieści lat później – w 1630 roku. To właśnie ten drugi utwór zabrzmi podczas Forum Musicum w wykonaniu zespołu Ars Cantus pod kierownictwem Tomasza Dobrzańskiego – dyrektora artystycznego festiwalu.
Czym właściwie jest komedia madrygałowa? W najogólniejszym sensie terminem tym określa się cykle świeckich kompozycji wokalnych w jakiś sposób z sobą powiązanych. Czasem kolejne części cyklu opowiadają wspólną historię, ale zdarza się, że przewijają się w nich jedynie te same postaci; bywa jednak nawet tak, że utworów nie łączy nic poza wspólnym tytułem całości. Często prezentują nieskomplikowane tematy pastoralne. Tak właśnie dzieje się w przypadku Trattenimenti in villa Adriana Banchieriego, kompozycji która przenosi słuchacza do bukolicznego świata arkadyjskich pasterzy.
Banchieri był benedyktyńskim mnichem, wszechstronnym muzykiem, organistą, kompozytorem, teoretykiem muzyki i poetą, a także jednym z założycieli bolońskiego stowarzyszenia muzycznego L’Accademia dei Floridi, w którym znany był pod pseudonimem Il Disonante. Mimo służby w zakonie obok muzyki sakralnej pisał wiele dzieł świeckich. Jako autor aż pięciu komedii madrygałowych jest uznawany za czołowego kompozytora tego gatunku muzycznego.
Jedynym celem, jakiemu miały służyć komedie Adriana Banchieriego, było, jak sam pisał, „spędzanie czasu wolnego”. Podobne przeznaczenie miała dynamicznie rozwijająca się w pierwszej połowie XVII wieku twórczość operowa. To prawdopodobnie właśnie jej wielki sukces sprawił, że komedia madrygałowa jest w historii muzyki włoskiej jedynie efemerydą niezwykle rzadko dziś przypominaną.
Program:
A. Banchieri – komedia madrygałowa Trattenimenti in villa (Sielskie rozrywki) na 5 głosów koncertujących na różne sposoby, wydane w Wenecji w 1630 roku
Wykonawcy:
Ars Cantus:
Aleksandra Hanus, Monika Wieczorkowska – soprany
Radosław Pachołek – alt
Maciej Gocman – tenor
Piotr Karpeta – bas
Marek Nahajowski – flety podłużne
Agnieszka Szwajgier – pomort, cynk, flet podłużny
Tomasz Dobrzański – flet podłużny, dudy, douçaine, sordun, kierownictwo artystyczne
Mateusz Kowalski – viola da gamba
Marta Niedźwiecka – klawesyn
Ewa Prawucka – pozytyw
 |
| Teatr Tańca Amatum / fot. archiwum artystów |
Potańcówka renesansowa w Mleczarni
19.08 sob. 21:00
Wrocław, Klubokawiarnia Mleczarnia
Tradycją ostatnich edycji Forum Musicum są zabawy taneczne i nie zabraknie takiej również podczas tegorocznej odsłony festiwalu. Podczas renesansowej potańcówki uczestnikom towarzyszyć będą muzycy Zespołu Alta, a nauką choreografii zajmą się artyści Teatru Tańca Amatum. Układy zostaną zaprezentowane od podstaw, dlatego zapraszamy do wspólnego tańca wszystkich, niezależnie od umiejętności czy doświadczenia!
Grający na instrumentach historycznych Zespół Alta zajmuje się promowaniem muzyki dawnej, ze szczególnym uwzględnieniem twórczości polskiego i europejskiego renesansu. Skupia profesjonalnych artystów specjalizujących się w wykonywaniu muzyki świeckiej i religijnej z okresu od XV do XVII wieku. Od początku istnienia związany był z Zamkiem Lubelskim, stopniowo rozszerzał swoją działalność, a dziś z powodzeniem koncertuje w całej Polsce i za granicą. Artyści prezentują słuchaczom brzmienie dawnych instrumentów, takich jak: lutnie, szałamaje, pomorty, harfa, cornamuse, viola da gamba, flety, fidel i lira korbowa.
Z kolei Teatr Tańca Amatum tworzy grupa artystów specjalizujących się w tańcu historycznym. W ich repertuarze znajdują się tańce dworskie z epoki średniowiecza, renesansu, baroku, salonowe tańce dziewiętnastowieczne, narodowe tańce polskie i tańce z dwudziestolecia międzywojennego. Teatr ma na swoim koncie pokazy na festiwalach i rodzinnych piknikach miejskich, prowadzi także warsztaty. W portfolio Amatum są liczne występy w produkcjach filmowych i telewizyjnych. Jego kierownikiem artystycznym jest Robert Lubera – tancerz, choreograf i producent.
Program:
Tańce renesansowe wraz z pokazem i nauką tańca
Wykonawcy:
Zespół Alta:
Agnieszka Szwajgier – szałamaje, kornamuza, flety
Agnieszka Obst-Chwała – fidel, kornamuza
Karolina Szewczykowska – viola da gamba
Maria Wilgos – lutnia
Piotr Dąbrowski – puzon
Wojciech Lubertowicz – perkusja
Agnieszka Siemiankowska – dulcjan
Teatr Tańca Amatum:
Robert Lubera (kierownictwo artystyczne), Anna Ilczuk, Anna Korbolewska, Aleksandra Andruszkiewicz, Karolina Szymula, Piotr Niedopytalski
informacja prasowa
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz