Zmartwychwstanie, rycina z serii „Życie i Pasja Jezusa Chrystusa”, wzór: Maerten de Vos (1532-1603),miedzioryt z akwafortą ze zbiorów Gabinetu Grafiki Muzeum Książąt Lubomirskich, ZNiO |
Zmartwychwstanie
Scena Zmartwychwstania
nie została właściwie opisana w ewangeliach kanonicznych. Odnajdziemy ją natomiast w apokryficznej Ewangelii św.
Piotra. Ewangeliści opisują kobiety zdążające do Grobu Pańskiego.
Natomiast de Vos
przedstawia tę scenę jako moment przed nadejściem niewiast (widać je w pewnej
odległości), kiedy to strażnicy są
świadkami Zmartwychwstania. Jedni jeszcze śpią, inni rzucają się do ucieczki
albo próbują zaatakować powstałego z martwych. Chrystus stoi na płycie zapieczętowanego
sarkofagu, który jest równocześnie kamieniem odsuniętym od grobu i rodzajem
ołtarza. Stoi triumfalnie w otoczeniu
obłoków oraz promieniując
światłem (Chrystus jako słońce świata).
W ręku trzyma krzyż jako sztandar
zwycięstwa. Prawa wskazuje na niebo, ponieważ Chrystus wypełnił wolę Ojca i od
Boga płynie Jego moc. Na kamiennej płycie siedzi anioł Pański z uniesionymi
rękami i rozpostartymi skrzydłami. Podobne przedstawienie Zmartwychwstania
odnajdziemy na ołtarzu z Isenhaeim autorstwa Grünewalda.
Matthias Grünewald, fragment Ołtarza z Isenheim |
Wniebowstąpienie
Chrystus ukazywał się
jeszcze uczniom przez 40 dni, po czym powrócił do Ojca, zsyłając Pocieszyciela
– Ducha Świętego. Opisał to św. Łukasz w swojej Ewangelii i w „Dziejach
apostolskich”.
Wniebowstąpienie Jezusa Chrystusa, Philippo Andrea Kiliano, Historiam Veteris Testamenti a Mose ad Prophetes, XVIII w |
W średniowiecznej
sztuce Zachodu ma miejsce aktywne wznoszenie się Chrystusa ku niebu. Najczęściej
Maria i apostołowie stoją wpatrzeni w unoszącą się nad nimi postać Jezusa na
obłoku. Jedno z najstarszych przedstawień, częste w średniowieczu, ukazywało
tylko stopy Chrystusa oraz ich ślady pozostawione na skale. Takie właśnie
Wniebowstąpienie zobaczymy na miniaturze pochodzącej w Mszału
łacińskiego z XIV w. w centrum obrazu widzimy Maryję, którą otaczają apostołowie w aureolach wokół głowy. Na górze
obrazu widać tylko stopy i poły płaszcza Chrystusa, od których promieniuje
niebiańskie światło.
Wniebowstąpienie Chrystusa, | Mszał łaciński, XIV w., Dział Rękopisów ZNiO |
jw. sama miniatura |
Scena wniebowstąpienia
na bocznym lewym portalu zachodniej elewacji katedry w Chartres (ok. 1150) jest
otoczona znakami zodiaku i przedstawieniami miesięcy: Chrystus unoszony do
nieba jest Panem kosmosu i czasu; nadejdzie On na końcu świata, wtedy nastąpi
Sąd Ostateczny. Na jednym z najbardziej znanych przedstawień – na fresku Giotta
z Capella Della Arena w Padwie, Chrystus unosi się nad obłokami w towarzystwie
zbawionych sprawiedliwych ze Starego Testamentu (zstąpienie Chrystusa do
otchłani). Po obydwu stronach „mężów w białych szatach” klęczy wraz z
apostołami Maryja.
Wniebowstąpienie, Giotto, ok. 1305, Padwa, Baptysterium Katedry/Wikipedia |
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz