- Nic już nie zmieni faktu, że antyk grecko-rzymski płynie w naszej kulturze bez przerwy, nasza kultura z niego wyszła i w nim szuka nieustannie swych wzorów i inspiracji – mówił Jan Parandowski w Polskim Radiu. 11 maja 1895 roku urodził się Jan Parandowski prozaik, eseista, tłumacz, znawca kultury starożytnej Grecji i Rzymu. Z jego książek pokolenia Polaków czerpały wiedzę o antyku.
 |
| Pisarz Jan Parandowski, zdjęcie z 1963 roku. Foto: PAP/Edmund Uchymiak |
Starożytny Rzym nauczycielem Europy
- Sztuka, nauka, filozofia mają najwięcej do zawdzięczenia starożytnej Grecji. To, co tam stworzono, oddziaływało przez wieki na myśl i sztukę europejską i również dziś oddziaływa. To samo dotyczy prawa, którego Rzym uczył całą Europę i starożytnych ideałów, które wciąż są aktualne - mówił Jan Parandowski w wywiadzie udzielonym Polskiemu Radiu w 1963 roku.
Ten wybitny miłośnik, znawca, popularyzator i tłumacz kultury i literatury świata antycznego urodził się 11 maja 1895 roku we Lwowie. I tam studiował filozofię, filologię klasyczną, archeologię, historię sztuki, literaturę polską. W 1929 roku przeniósł się do Warszawy. Za książkę "Dysk olimpijski" otrzymał brązowy medal w Olimpijskim Konkursie Sztuki i Literatury w czasie Letnich Igrzysk Olimpijskich w Berlinie w 1936 roku, a w 1937 także Złoty Wawrzyn Akademicki Polskiej Akademii Literatury za wybitną twórczość literacką.
W czasie Powstania Warszawskiego stracił w płomieniach swoje archiwum literackie i całą niewydaną twórczość. W 1964 roku otrzymał Nagrodę Państwową I stopnia i w tym samym roku był sygnatariuszem "Listu 34", podpisanego przez uczonych i pisarzy w obronie wolności słowa i przekazanych władzom PRL. W 1975 roku Jan Parandowski został uhonorowany za całokształt twórczości przez Rozgłośnię Polską Radia Wolna Europa.
Spokrewnieni z Rzymem i Grecją
- Religia grecka jest zagadką już na zawsze. Poznajemy mity, ale nie możemy zrozumieć, jak Grek odczuwał swoich bogów, jak z nimi współżył w codzienności. Na gruncie stałym stajemy dopiero w momencie, gdy filozofowie zaczynają mówić o bogach w kategoriach alegorii i symbolu. Ale hipotezy naszych uczonych o sensie i znaczeniu mitów są właściwie fantazją – mówił Jan Parandowski w Polskim Radiu.
- Gdy mówimy starożytność, mamy na myśli zarówno Grecję, jak i Rzym, a są to przecież dwa odrębne światy. Każdy z nich działa inaczej na naszą wyobraźnię. Każda epoka w historii spokrewniała się albo z jednym, albo z drugim. Raz Rzym był ideałem, raz Grecja - wyjaśniał Jan Parandowski.
Ten pisarz trwa, nie przemija
- Byłem mu bliski ze względu na zainteresowania, ale różnimy się tym, że Jan wolał bardziej Rzym, ja wolę Ateny - mówił w Polskim Radiu Zygmunt Kubiak, pisarz, eseista, tłumacz, propagator kultury antycznej, profesor Uniwersytetu Warszawskiego w 105. rocznicę urodzin Jana Parandowskiego.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz