Laureaci II Ogólnopolskiego Przeglądu Sztuki Książki

Dziś w Pawilonie Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej we Wrocławiu ogłoszono wyniki części konkursowej oraz otwarto wystawę Ogólnopolskiego Przeglądu Sztuki Książki. II Wrocławskiego Triennale.

Joannis Anastasiou i Majka Dokudowicz, „Zasięgi/zasieki (Infinite scroll)” zwój / 2025, Charlotte (Stany Zjednoczone) / drewno, asfalt, klej, płótno bawełniane, nić / grawer laserowy / 443 × 47 × 7 cm (rozwinięty) /unikat, fot. M. Lorek, MNWr.

Laureaci Ogólnopolskiego Przeglądu Sztuki Książki. II Wrocławskiego Triennale

Praca „Zasięgi/zasieki” duetu Ioannis Anastasiou i Majka Dokudowicz zdobyła pierwszą nagrodę II Ogólnopolskiego Przeglądu Sztuki Książki. Druga nagroda trafiła do Justyny Jędrysek, autorki książki „Metro jako księga miasta”, a trzecia do Aleksandry Szlęk za pracę „Scan me please”. Przyznano również sześć nagród i wyróżnień honorowych. Dziś w Pawilonie Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej we Wrocławiu ogłoszono wyniki części konkursowej oraz otwarto wystawę Ogólnopolskiego Przeglądu Sztuki Książki. II Wrocławskiego Triennale.

Justyna Jędrysek, „Metro jako księga miasta” (Le métro comme un livre de la ville)
 sitodruk, suchy tłok, farba, tusz / 20,5 × 15 × kodeks / 2022, Paryż–Bielsko-Biała (Francja–Polska) / papier / risografia, 3,4 cm / nakład: 6 egz., fot. M. Lorek MNWr.

Pierwsza nagroda dla Ioannisa Anastasiou i Majki Dokudowicz za pracę „Zasięgi/zasieki (Infinite scroll)”

Praca nawiązuje do głęboko zakorzenionej w tradycji formy zwoju, charakterystycznej dla starożytnych kultur i wykorzystywanej w nich po dziś dzień. Autorzy, zamieszczając na nim oryginalne zdjęcia wojenne publikowane były przez żołnierzy w mediach społecznościowych, dokumentując okrucieństwo, które doczekało się „lajków”, stawiają pytanie o granicę człowieczeństwa w epoce cyfrowej. Stonowany i niejako dyskretny charakter pracy, osiągnięty zastosowanym materiałem i kolorystyką, sprawia, że praca nie epatuje przemocą, co czyni ją jeszcze bardziej poruszającą.

Druga nagroda dla Justyny Jędrysek za pracę „Metro jako księga miasta” (Le métro comme un livre de la ville)

Praca w wyjątkowy sposób łączy trzy tematy, w których przejawia się społeczna natura człowieka – komunikacja, czytelnictwo i urbanistyka. Zwłaszcza zastosowane rozwiązania formalne (m.in. alonże, techniki graficzne, techniki introligatorskie) trafnie odzwierciedlają wielopoziomowość tematu pracy i w błyskotliwy sposób symbolizują poszczególne artefakty przywodzące na myśl paryskie metro. W ten sposób zwyczajny, zdawałoby się, kodeks staje się porte-parole organizmów, które autorka książki bada w tekście własnego autorstwa. W ten sposób książka skłania do odbycia własnej podróży, umożliwiając ją nawet bez wychodzenia z domu.

Aleksandra Szlęk, „Scan me please” leporello / 2025, Katowice (Polska) / papier, folia lustrzana, tektura lustrzana / druk cyfrowy/18 × 10,5 × 2 cm (zamknięte), 18 × 353,2 cm (otwarte) / unikat,
fot. M. Lorek MNWr

Trzecia nagroda dla Aleksandry Szlęk za pracę „Scan me please”

Praca w przewrotny sposób zachęca (lub zmusza) użytkownika do zapoznania się z jej treścią, wykorzystując naturalną skłonność do interesowania się nowinkami technologicznymi, by podkreślić błędność nawyków współczesnego człowieka. Wysiłek podjęty dla odczytania przekazu, a następnie wynikłe z niego rozczarowanie i frustracja same w sobie okazują się najważniejszym komunikatem wystosowanym przez autorkę książki i jej treść. To stanowi o wysokiej wartości pracy, a głęboko ukryta w niej ironia jest imponująco podkreślona chłodną elegancją użytej estetyki – tak często towarzyszącą bezwartościowym treściom publikowanym w sferze cyfrowej, że stała się już jej wyznacznikiem.

Devon Stackonis, „Retaining walls”, kodeks w etui / 2024, Madison (Stany Zjednoczone) / papier, narzędzia dentystyczne, płótno introligatorskie, skóra, złota folia / technika własna (w tym akwaforta, chine-collé, druk typograficzny) / 26,3 × 23,4 × 1,4 cm (kodeks), 28,5 × 24,7 × 4,7 cm (etui) / nakład: 10 egz. (ten: nr 8), fot. M. Lorek MNWr

Nagroda honorowa Muzeum Narodowego we Wrocławiu

dla Devon Stackonis za pracę „Retaining walls”

Praca, formalnie z zakresu antropologii, stomatologii i górnictwa, swoją treścią i budową stanowi memorandum w sprawie wpływu człowieka na człowieka i otaczające go środowisko. Wykonana na najwyższym poziomie techniki drukarskiej i introligatorskiej, symulująca rozwiązaniami formalnymi XIX-wieczną publikację medyczną, ukazuje bezmiar wpływu industrializacji na wszystko wokół. Wielokrotna analogia „wydobywania w ludzkiej skali”, znajdująca swoje crescendo w opisie praktyki prewencyjnego usuwania zębów stałych w XIX-wiecznej Pensylwanii, którego doświadczyła rodzina autorki, a uwidoczniona zwłaszcza w wysokiej jakości warstwie ilustracyjnej wykonanej techniką akwaforty, wyróżnia tę pracę w poruszający sposób.

Magdalena Soboń, "Stan nieważkości", kodeks / 2025, Łódź (Polska) /

papier czerpany / technika własna / 65 × 45 × 3 cm / unikat, fot. M. Lorek MNWr

Nagroda honorowa Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu dla Magdaleny Soboń za pracę „Stan nieważności”

Praca zręcznie odzwierciedla napięcie między ustawiczną potrzebą kontaktu, bodźców, kreacji, a korzyściami płynącymi ze stanu monotonii, powtarzalności i rytmu. Pozbawiona znaków pisma konstruuje komunikat samym deseniem, fakturą i kolorem, dodatkowo uwypuklając jego sens grą słowną zawartą w tytule. W ten sposób przywraca należyty sens ciszy i niedopowiedzeniu.

Barbara Mydlak i Yanna Devala, "Sent unsent letter", (stanowiący element projektu "A healing ilusion), interaktywny obiekt przestrzenny z kompozycjami muzycznymi / 2023, Gandawa (Belgia) / japoński papier czerpany ręcznie, tusz, cukier /technika własna / 22 × 32 × 0,5 cm oraz kompozycje: "Bouleversenments; Boussoles (muz. w wyko. Yann Deval/unikat, fot. M. Lorek MNWr

Nagroda Honorowa Muzeum Książki Artystycznej w Łodzi dla Barbary Mydlak i Yanna Devala za obiekt z cyklu „Sent unsent letter” (stanowiący element projektu „A healing illusion”)

Praca w subtelny sposób łączy różnorodne przekazy, zapisy i nośniki, przekładając na język sztuki intermedialność współczesnego środowiska komunikacyjnego człowieka. Treść, ukryta pod warstwami cukru, jednocześnie jest i nie jest, a towarzyszące pracy kompozycje muzyczne wzmagają tylko wrażenie ulotności, niedokonania lub straty. Synestezja, którą powoduje praca, staje się komunikatem wyrażającym niepewność i iluzoryczność towarzyszącą nadawcom i odbiorcom. Autorzy tym samym trafnie sugerują, że dialog tak naprawdę buduje się poza słowami i dokumentami, co stanowi o mocy przekazu pracy.

 Radosław Nowakowski, „Ulica Sienkiewicza w Kielcach dwadzieścia lat później, czyli w poszukiwaniu drugiej strony” obiekt przestrzenny / 2023, Dąbrowa Dolna (Polska) /papier, tektura, płótno / druk atramentowy /30 × 15 × 5,5 cm (zamknięty) / druk na żądanie, fot. M. Lorek MNWr

Wyróżnienie honorowe dla Radosława Nowakowskiego za pracę „Ulica Sienkiewicza w Kielcach dwadzieścia lat później, czyli w poszukiwaniu drugiej strony”

Praca, nawiązująca do pracy „Ulica Sienkiewicza w Kielcach” wydanej w 2003 roku przez tego samego autora, zaświadcza o konsekwentnym podążaniu artystyczną drogą w kierunku obranym przez autora. Paralelność, do której praca odwołuje się na wielu poziomach, nawarstwia znaczenia, komunikaty, obiegi i rejestry, niekiedy zrozumiałe tylko dla autora. W tym celu zręcznie wykorzystuje formę (leporella), gatunek (liberatura) i zamierzenie wydawnicze (kontynuacja).

 Magdalena Chomiak, „Utracone dzieciństwo”, 

kodeks / 2025, Toruń (Polska) / gaza / kolaż, tusz / 32 × 23,5 × 3 cm / unikat

Wyróżnienie honorowe dla Magdaleny Chomiak za pracę „Utracone dzieciństwo”

Praca porusza delikatnością w przedstawianiu podjętego problemu – publikowania i wykorzystywania wizerunku dzieci w mediach społecznościowych. Zastosowane materiały i techniki odzwierciedlają to, czego nie wyrażono werbalnie (praca pozbawiona jest zapisu piśmienniczego) i w opinii jury robią to znacznie celniej. Zwłaszcza transparentny charakter pracy trafnie sygnalizuje kruchość i nostalgię, kulturowo wiązane z dzieciństwem, narażone na osłabienie czy uszczerbek pod wpływem współczesnego stanu środowiska komunikacyjnego.

Alina Kalczyńska, „Quo vadis”, leporello (w formie rękopisu) z trzema oryginałami akwareli /2025, Mediolan (Włochy) / papier / atrament, akwarela / 39,5 × 32 cm / nakład: 4 egz.

Wyróżnienie honorowe dla Aliny Kalczyńskiej za pracę „Qvo vadis”

Praca estetyką wykonania wyraziście zwraca uwagę na zagrożoną równowagę pomiędzy wnętrzem i zewnętrzem człowieka. Stawiając tytułowe pytanie, a jednocześnie odwołując się to niezatartego przeżycia obcowania z malowidłami naskalnymi (i udatnie przetwarzając je na język akwareli oraz kaligrafii), słusznie zmusza do refleksji nad utratą harmonii życia w zgodzie z naturą.

***

Jury – w składzie Barbara Banaś, Justyna Chojnacka, Agnieszka Kowalska-Owczarek, Jakub M. Łubocki, Renata Pacyna, Alicja Słowikowska, Magdalena Wosik – dokonało wyboru zwycięskich i wyróżnionych prac spośród 62 zgłoszonych przez uczestników Ogólnopolskiego Przeglądu Sztuki Książki. II Wrocławskiego Triennale jako konkursowe, czyli interpretujących hasło przewodnie „Zasięgi”. 

Wszystkie zakwalifikowane do Przeglądu prace, w tym nagrodzone i wyróżnione – w sumie 121 realizacji – można oglądać na ekspozycji w Pawilonie Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej do 15 lutego 2026. Bilety w cenie 10 zł dostępne są online lub w kasie biletowej.

Przez cały czas trwania wystawy zwiedzający mogą oddawać głosy na ich zdaniem najlepsze prace. Ogłoszenie wyników głosowania publiczności nastąpi 17 lutego 2026 na stronach internetowych i w mediach społecznościowych Muzeum Narodowego we Wrocławiu i Akademii Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu.

Wystawie towarzyszy katalog.

***

Organizatorzy:

Muzeum Narodowe we Wrocławiu

Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu

Kuratorzy:

dr hab. Magdalena Wosik, prof. ASP (ASPWr)

dr Jakub Maciej Łubocki (MNWr)

Artystki, artyści i zespoły autorskie:

Monika Aleksandrowicz, Ioannis Anastasiou i Majka Dokudowicz, Maciej Barański, Barbara Bergner-Kaczmarek, Kornelia Biały, Dominika Bobulska, Mira Boczniowicz, Małgorzata Buczek-Śledzińska, Barbara Bugdol, Ewa Burda, Zoja Chmielewska, Stanisław Cholewa, Magdalena Chomiak, Danuta Dąbrowska, Tomasz Dobiszewski, Jakub Dziewit, Oskar Francuz, Teresa B. Frodyma, Kalina Georgiczuk, Agata Gromada, Zuzanna Gruszczyńska, Alicja Habisiak-Matczak, Aleksandra Janik, Justyna Jędrysek, Eugeniusz Józefowski, Anna Juchnowicz, Michalina Jurczyk, Alina Kalczyńska, Anna Karasińska, Igor Kociński, Agata Kosmacz, Karolina Koterwas, Mikhalina Krautsevich, Jakub Kwiatkowski, Sabina Labud, Ewa Latkowska-Żychska, Michał Leśniak, Maciej Linttner, Marek Łątkowski, Wiktoria Łukaszewicz, Agnieszka Łukaszewska, Aleksandra Marzęta, Maria Matyja-Rozpara, Joanna Miler, Julita Mośko, Barbara Mydlak i Yann Deval, Maja Myszkowiak, Małgorzata Malwina Niespodziewana, Radosław Nowakowski, Maja Owczarz, Gaba Palicka, Joanna Paljocha, Piotr Pandyra, Dorota Pietrzyk, Arek Potasiński, Seweryn Puchała, Ewa Rosiek-Buszko, Jolanta Rudzka-Habisiak, Aleksandra Sacha, The Self Preservation Society (Mira Boczniowicz i Dariusz J. Gorski), Zofia Siwy, Magdalena Soboń, Małgorzata Stachurska, Devon Stackonis, Edyta Stajniak, Joanna Stawowy, Anna Stąporek, Wawrzyniec Strzemieczny, Karolina Szafran-Kamrowska, Krystyna Szczepaniak, Aleksandra Szlęk, Wera Śliwowska, Joanna Tyborowska, Joanna Wiszniewska-Domańska, Małgorzata Wołoszczuk, Brygida Wróbel-Kulik, Katarzyna Zimna, Zizia (Izabela Rosińska), Katarzyna Zolich, Kateryna Zubakhina, Karolina Żelaznowska, Magdalena Żmijowska

Patronat honorowy:

Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Marta Cienkowska

Polskie Towarzystwo Wydawców Książek

Ogólnopolski Przegląd Sztuki Książki. II Wrocławskie Triennale

wybrane wydarzenia towarzyszące

• Oprowadzania kuratorskie

wstęp z biletem na wystawę czasową

– 16 listopada, g. 13:00, prowadzenie Magdalena Wosik, Jakub M. Łubocki

– 23 listopada, g. 13:00, prowadzenie Magdalena Wosik

– 7 grudnia, g. 13:00, prowadzenie Jakub M. Łubocki

– 20 grudnia, g. 13:00, prowadzenie Magdalena Wosik, Jakub M. Łubocki

– 11 stycznia, g. 13:00, prowadzenie Magdalena Wosik, Jakub M. Łubocki

– 7 lutego, g. 13:00, prowadzenie Jakub M. Łubocki

• Wykłady

wstęp wolny

– 20 grudnia, g. 12:00

Miejsce książki artystycznej w sztuce wydawniczej – prowadzenie dr Jakub M. Łubocki

– 24 stycznia, g. 12:00

River Man: O książkach artystycznych Richarda Longa – prowadzenie Justyna Chojnacka

– 7 lutego, g. 12:00

Co myślimy, gdy mówimy o książce artystycznej? Wprowadzenie do problematyki – prowadzenie dr Paweł Bernacki

– 15 lutego, g. 11:00

Magazyn CEGŁA. Literatura i design – prowadzenie Karol Pęcherz, Karolina Maria Wiśniewska

• Przystanek: Pawilon

warsztaty dla seniorów

prowadzenie Justyna Oleksy

wstęp z biletem w cenie 15 zł (z Wrocławską Kartą Seniora – 3 zł), zapisy

– 19 grudnia, g. 11:00

– 30 stycznia, g. 11:00

• Co mnie porusza w sztuce współczesnej?

warsztaty tańca intuicyjnego

prowadzenie Barbara Przerwa

bilety w cenie 20 zł, zapisy

– 10 stycznia, g. 18:00 – Jestem jak otwarta księga

– 31 stycznia, g. 18:00 – Czytanie – uciecha ziemska?

• W kierunku zamyślenia

warsztaty medytacji do dzieł sztuki

prowadzenie Barbara Przerwa

bilety w cenie 20 zł, zapisy

– 1 lutego, g. 16:00 – Słowa – wytchnienie. Słowa – spełnienie

• Warsztaty artystyczne z cyklu „Otwarta pracownia”

prowadzenie Kinga Łaska

bilety w cenie 20 zł, zapisy

– 8 lutego, g. 11:00 – Zgięcie, nić i format

• Warsztaty tworzenia zinów

prowadzenie Karolina Wiśniewska

bilety w cenie 20 zł, zapisy

– 14 lutego, g. 11:00 – Kryształowy Szum. Warsztat ZINZIN

• Zasięgi książki – zasięgi głosu. Slam

prowadzenie BroCat (Weronika Zwierzyńska)

– 14 lutego, g. 16:30 – Warsztaty slamowe, bilety w cenie 20 zł, zapisy

– 14 lutego, g. 18:00 – Slam poetycki inspirowany wystawą, wstęp wolny, zapisy

• Spotkania w ramach cyklu „Muzeum dostępne!” 

prowadzenie Kinga Łaska

bilety w cenie 3 zł, zapisy

– 9 grudnia, g. 14:00 – Narracje bez słów, zajęcia z audiodeskrypcją w ramach cyklu „Dotknij Muzeum” 

– 24 stycznia, g. 13:00 – Niewyczerpane, integracyjne warsztaty sensoryczne w ramach cyklu „Ramię w ramię”, tłumaczenie PJM Elżbieta Resler

• Warsztaty dla dzieci

bilety w cenie 10 zł, zapisy

– 6 grudnia, g. 11:00 – Jedna książka z jednej kartki – warsztaty plastyczno-ruchowe dla dzieci 6–10 lat w ramach cyklu „Muzealne poruszenie”, prowadzenie Barbara Przerwa

– 14 grudnia, g. 11:00 – Składana historia – warsztaty rodzinne dla dzieci 0–2 lat w ramach cyklu „#muzealniaki_pod_kopułą”, prowadzenie Maja Kwiecińska

– 14 grudnia, g. 13:00 – Uwaga! To książka – warsztaty rodzinne dla dzieci 3–5 lat w ramach cyklu „Sztuczki w Pawilonie”, prowadzenie Maja Kwiecińska

– 10 stycznia, g. 11:00) – Zawiłe ścieżki liter – warsztaty plastyczno-ruchowe dla dzieci 6–10 lat w ramach cyklu „Muzealne poruszenie”, prowadzenie Barbara Przerwa

– 31 stycznia, g. 11:00 – Kiedy papier już nie wystarcza – warsztaty plastyczno-ruchowe dla dzieci 6–10 lat w ramach cyklu „Muzealne poruszenie”, prowadzenie Barbara Przerwa

– 5 lutego, g. 11:00 – Ukryte historie – Ferie w Pawilonie

– 12 lutego, g. 11:00 – Papierowa przygoda – Ferie w Pawilonie

 

Spotkania oraz warsztaty z laureatami

– więcej informacji wkrótce

Ogólnopolski Przegląd Sztuki Książki. II Wrocławskie Triennale

wybrane wydarzenia towarzyszące

Oprowadzania kuratorskie

wstęp z biletem na wystawę czasową

– 16 listopada, g. 13:00, prowadzenie Magdalena Wosik, Jakub M. Łubocki

– 23 listopada, g. 13:00, prowadzenie Magdalena Wosik

– 7 grudnia, g. 13:00, prowadzenie Jakub M. Łubocki

– 20 grudnia, g. 13:00, prowadzenie Magdalena Wosik, Jakub M. Łubocki

– 11 stycznia, g. 13:00, prowadzenie Magdalena Wosik, Jakub M. Łubocki

– 7 lutego, g. 13:00, prowadzenie Jakub M. Łubocki

Wykłady

wstęp wolny

– 20 grudnia, g. 12:00

Miejsce książki artystycznej w sztuce wydawniczej – prowadzenie dr Jakub M. Łubocki

– 24 stycznia, g. 12:00

River Man: O książkach artystycznych Richarda Longa – prowadzenie Justyna Chojnacka

– 7 lutego, g. 12:00

Co myślimy, gdy mówimy o książce artystycznej? Wprowadzenie do problematyki – prowadzenie dr Paweł Bernacki

– 15 lutego, g. 11:00

Magazyn CEGŁA. Literatura i design – prowadzenie Karol Pęcherz, Karolina Maria Wiśniewska

Przystanek: Pawilon

warsztaty dla seniorów

prowadzenie Justyna Oleksy

wstęp z biletem w cenie 15 zł (z Wrocławską Kartą Seniora – 3 zł), zapisy

– 19 grudnia, g. 11:00

– 30 stycznia, g. 11:00

Co mnie porusza w sztuce współczesnej?

warsztaty tańca intuicyjnego

prowadzenie Barbara Przerwa

bilety w cenie 20 zł, zapisy

– 10 stycznia, g. 18:00 – Jestem jak otwarta księga

– 31 stycznia, g. 18:00 – Czytanie – uciecha ziemska?

W kierunku zamyślenia

warsztaty medytacji do dzieł sztuki

prowadzenie Barbara Przerwa

bilety w cenie 20 zł, zapisy

– 1 lutego, g. 16:00 – Słowa – wytchnienie. Słowa – spełnienie

Warsztaty artystyczne z cyklu „Otwarta pracownia”

prowadzenie Kinga Łaska

bilety w cenie 20 zł, zapisy

– 8 lutego, g. 11:00 – Zgięcie, nić i format

Warsztaty tworzenia zinów

prowadzenie Karolina Wiśniewska

bilety w cenie 20 zł, zapisy

– 14 lutego, g. 11:00 – Kryształowy Szum. Warsztat ZINZIN

Zasięgi książki – zasięgi głosu. Slam

prowadzenie BroCat (Weronika Zwierzyńska)

– 14 lutego, g. 16:30 – Warsztaty slamowe, bilety w cenie 20 zł, zapisy

– 14 lutego, g. 18:00 – Slam poetycki inspirowany wystawą, wstęp wolny, zapisy

Spotkania w ramach cyklu „Muzeum dostępne!” 

prowadzenie Kinga Łaska

bilety w cenie 3 zł, zapisy

– 9 grudnia, g. 14:00 – Narracje bez słów, zajęcia z audiodeskrypcją w ramach cyklu „Dotknij Muzeum” 

– 24 stycznia, g. 13:00 – Niewyczerpane, integracyjne warsztaty sensoryczne w ramach cyklu „Ramię w ramię”, tłumaczenie PJM Elżbieta Resler

Warsztaty dla dzieci

bilety w cenie 10 zł, zapisy

– 6 grudnia, g. 11:00 – Jedna książka z jednej kartki – warsztaty plastyczno-ruchowe dla dzieci 6–10 lat w ramach cyklu „Muzealne poruszenie”, prowadzenie Barbara Przerwa

– 14 grudnia, g. 11:00 – Składana historia – warsztaty rodzinne dla dzieci 0–2 lat w ramach cyklu „#muzealniaki_pod_kopułą”, prowadzenie Maja Kwiecińska

– 14 grudnia, g. 13:00 – Uwaga! To książka – warsztaty rodzinne dla dzieci 3–5 lat w ramach cyklu „Sztuczki w Pawilonie”, prowadzenie Maja Kwiecińska

– 10 stycznia, g. 11:00) – Zawiłe ścieżki liter – warsztaty plastyczno-ruchowe dla dzieci 6–10 lat w ramach cyklu „Muzealne poruszenie”, prowadzenie Barbara Przerwa

– 31 stycznia, g. 11:00 – Kiedy papier już nie wystarcza – warsztaty plastyczno-ruchowe dla dzieci 6–10 lat w ramach cyklu „Muzealne poruszenie”, prowadzenie Barbara Przerwa

– 5 lutego, g. 11:00 – Ukryte historie – Ferie w Pawilonie

– 12 lutego, g. 11:00 – Papierowa przygoda – Ferie w Pawilonie

 Spotkania oraz warsztaty z laureatami

– więcej informacji wkrótce

informacja prasowa

Tomasz Konieczny jako Mandryka na scenie Met!

W sobotę, 22 listopada, w ramach cyklu The Met: Live in HD, widzowie w całej Polsce będą mogli zobaczyć na wielkim ekranie jedno z najpiękniejszych dzieł Richarda Straussa – "Arabellę", transmitowaną na żywo z Metropolitan Opera w Nowym Jorku.

Tomasz Konieczny jako Mandryka na scenie Met

W tytułowej roli zadebiutuje Rachel Willis-Sørensen, uznawana za jedną z najwybitniejszych sopranistek swojego pokolenia. U jej boku wystąpi światowej sławy polski bas-baryton Tomasz Konieczny, który w poprzednim sezonie Met zachwycił publiczność jako Don Pizarro w Fideliu Beethovena, a wkrótce pojawi się również jako Gorwenal w nowej inscenizacji Tristana i Izoldy Wagnera. 

Krytycy jednogłośnie wychwalają Tomasza Koniecznego za jego interpretację Mandryki. Już od pierwszych chwil na scenie artysta zrobił niezapomniane wrażenie, emanując młodzieńczą energią (Opera Wire). Jego głos, gładki i szlachetny, podkreślał arystokratyczny charakter postaci, a wraz z narastającą muzyką Straussa nabierał lirycznej barwy (Opera Wire). Artysta znakomicie oddał też zmieniające się nastroje Mandryki – od otwartości, przez zazdrość i niepewność, aż po wściekłość – instynktownie wyczuwając niuanse fraz kompozytora (Seen and Heard International). W swoim występie wokalnym i aktorskim Konieczny ukazał zarówno niezdarność postaci, jak i rodzące się uczucie do Arabelli, a jego potężny bas-baryton harmonijnie łączył siłę z czułością i modulacją tam, gdzie wymagała tego rola (Bachtrack).

Podczas sobotniej transmisji mistrzowską orkiestrę Met poprowadzi Nicholas Carter.  Powracająca po ponad dekadzie klasyczna inscenizacja Otto Schenka, z imponującą scenografią Günthera Schneidera-Siemssena i kostiumami Mileny Canonero, zachwyci tradycyjnym urokiem, oddając w pełni elegancję i ducha opery Straussa.

Sobotnie wydarzenie będzie 62. wystawieniem Arabelli w historii Met, a także pierwszą transmisją tej opery w ramach cyklu Live in HD. Wieczór poprowadzi Ryan Speedo Green, który w przerwach zaprosi widzów za kulisy spektaklu i przeprowadzi ekskluzywne wywiady z artystami.

📅 Data: 22 listopada (sobota)
🏛️ Miejsce: Wybrane kina i instytucje kultury w całej Polsce. Sprawdźcie lokalizację poniżej lub na stronie http://nazywowkinach.pl

informacja prasowa

Wrocławskie Zaduszki Jazzowe

16 listopada o godz.19:00 w Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu odbędą się Wrocławskie Zaduszki Jazzowe. Koncert kontynuuję wieloletnią tradycję Zaduszek Jazzowych zapoczątkowaną w latach 50. ubiegłego wieku przez środowiska jazzowe i akademickie oraz jest hołdem trzech pokoleń muzyków dla wybitnych twórców polskiej i zagranicznej muzyki improwizowanej. 

W tym roku wystąpią Kuba Stankiewicz Trio z gościnnym udziałem saksofonisty Macieja Sikały oraz zespół studentów Wydziału Muzyki Jazzowej AMKL - Szkil Goszczyński Quintet. 

Wrocławskie Zaduszki Jazzowe to piękna okazja do  upamiętnienia znakomitych twórców związanych ze światową i polską sceną jazzową. W programie wieczoru znajdą się więc - oprócz  kompozycji wykonawców – utwory zmarłego niedawno Jacka DeJohnetta, Krzysztofa Komedy oraz Jana Ptaszyna Wróblewskiego, który dla naszego środowiska jest postacią ikoniczną, a w 2023 roku otrzymał tytuł doktora Honoris Causa wrocławskiej uczelni muzycznej.

Jakub Olejnik, prezes PSJ Wrocław i Kierownik Katedry Muzyki Jazzowej AMKL 

W pierwszej części koncertu zaprezentuje się najmłodsze pokolenie jazzmanów, studenci Wydziału Muzyki Jazzowej Akademii Muzycznej we Wrocławiu, czyli Szkil Goszczyński Quintet. Występ młodego zespołu dedykowany będzie pamięci wybitnego perkusisty Jacka DeJohnetta – jednej z najbardziej inspirujących postaci światowego jazzu, który odszedł w listopadzie br., pozostawiając po sobie niezatarte piętno w historii muzyki improwizowanej.

SZKIL GOSZCZYŃSKI QUINTET wystąpi w składzie: Mateusz Szkil – gitara, Jarosław Goszczyński – saksofon, Tymoteusz Zalewski – fortepian, Wojciech Sikora – gitara basowa, Piotr Harazin – perkusja.

W drugiej części wieczoru usłyszymy znakomitych artystów od dekad obecnych na polskiej i europejskiej scenie jazzowej. Z autorskimi utworami i aranżacjami utworów Krzysztofa Komedy i Jana Ptaszyna Wróblewskiego wystąpi trio jednego z czołowych polskich pianistów jazzowych, Kuby Stankiewicza, z gościnnym udziałem wybitnego saksofonisty – Macieja Sikały. 

KUBA STANKIEWICZ TRIO feat. MACIEJ SIKAŁA

KUBA STANKIEWICZ – fortepian

MACIEJ SIKAŁA – saksofon

JAKUB OLEJNIK – kontrabas

PRZEMYSŁAW JAROSZ – perkusja

Wrocławskie Zaduszki Jazzowe to piękna okazja do  upamiętnienia znakomitych twórców związanych ze światową i polską sceną jazzową. W programie wieczoru znajdą się więc - oprócz  kompozycji wykonawców – utwory zmarłego niedawno Jacka DeJohnetta, Krzysztofa Komedy oraz Jana Ptaszyna Wróblewskiego, który dla naszego środowiska jest postacią ikoniczną, a w 2023 roku otrzymał tytuł doktora Honoris Causa wrocławskiej uczelni muzycznej.

Jakub Olejnik, prezes PSJ Wrocław i Kierownik Katedry Muzyki Jazzowej AMKL

Wrocławskie Zaduszki Jazzowe są wspólną inicjatywą Polskiego Stowarzyszenia Jazzowego Wrocław, Katedry Muzyki Jazzowej Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu oraz Ośrodka Kultury i Sztuki we Wrocławiu. Koncert dofinansowano z budżetu Gminy Wrocław oraz z budżetu Samorządu Województwa Dolnośląskiego.

WROCŁAWSKIE ZADUSZKI JAZZOWE

niedziela, 16.11.2025, godz. 19:00

Sala Koncertowa Akademii Muzycznej we Wrocławiu, ul. Zelwerowicza 7-11

Bilety w cenie 60 zł dostępne na stronie www.kubilecik.pl

informacja jazzowa

Anatomia przemocy /recenzja filmu Wojtka Smarzowskiego "Dom dobry"/

Film "Dom dobry" jest zrobiony "grubą kreską", co nie jest bynajmniej komplementem. O ile reżyser postarał się nakreślić złożony portret bohaterki, o tyle męski bohater, o wyglądzie sympatycznego misia, został uproszczony do bólu. Film to czarno-biały, o cechach reportażu interwencyjnego, pozbawiony uniwersalnego przesłania. A przy tym nieznośnie brutalny, tak w warstwie języka, jak i obrazu.

Kadr z filmu "Dom dobry" w reż. Wojtka Smarzowskiego

Wojtek Smarzowski jest reżyserem, który nie robi letnich filmów i zazwyczaj podejmuje trudne tematy. Tak było w przypadku "Wesela" (2004, 2021), w którym przedstawił krytycznie obraz współczesnej Polski i Polaków, "Róży" (2011) – dramatycznej powojennej historii Polaków i Mazurów. Odważnie podjął także dramat ludobójstwa na Wołyniu ("Wołyń", 2016). Podejmował również tematy społeczne: pijaństwa ("Pod Mocnym Aniołem", 2013), skandali pedofilskich w Kościele ("Kler", 2018). Odrażający bohaterowie pojawili się w filmie "Dom zły" (2009), do którego nawiązuje tytułem najnowszy film reżysera: "Dom dobry". Podejmuje w nim Smarzowski temat przemocy domowej. Jak stwierdził podczas spotkania z publicznością w Kinie Nowe Horyzonty, zjawisko to nasiliło się ze szczególną mocą podczas pandemii, wtedy też pomyślał o tym, aby nakręcić kameralny film, którego akcja rozgrywać się będzie we wnętrzach. 

Opowiedziana w filmowych obrazach historia jest równie mocna, jak całe kino Smarzowskiego, który "od zawsze" przedstawiał świat w czarnych barwach. Z jednej strony, można by – idąc tropem wypowiedzi reżysera – potraktować jego filmy jako "misyjne". W wywiadzie, który przeprowadziłam z nim przed dziesięcioma laty, powiedział:

"Robię filmy, bo coś mnie uwiera, coś mnie w naszej rzeczywistości boli. Ale zawsze próbuję zostawić nadzieję. Na tyle, na ile potrafię. Postrzegam kino jako rodzaj misji. Robienie filmów błahych kompletnie mnie nie interesuje". 

Z drugiej zaś strony, łatwo w takim przypadku popaść w ton moralizatorski i pokazywać świat czarno-biały, choć w przypadku filmów Smarzowskiego bieli jest niewiele. 

W "Domu dobrym" (w kontekście obejrzanego filmu tytuł wydaje się brzmieć ironicznie) reżyser przeprowadza coś w rodzaju anatomii przemocy. Najpierw widzimy bohaterkę Gośkę (znakomita Agata Turkot) w relacji z matką - alkoholiczką, która nie tylko nie obdarza jej dobrym słowem czy gestem, ale nieustająco krytykuje, nie przebierając w słowach. Nie inaczej wyglądają w tym domu święta, na których pojawia się siostra z mężem, również mająca problem alkoholowy. Główna bohaterka jest abstynentką, zachowuje pogodę ducha i zarabia na życie lekcjami angielskiego, wspomagając finansowo matkę i siostrę. W Internecie poznaje Grześka (Tomasz Schuchardt), z którym prowadzi intelektualne zabawy w odgadywanie cytatów, a później, po karczemnej awanturze, którą robi jej matka (Agata Kulesza), przeprowadza się do niego, właściwie nie znając człowieka. To raczej ucieczka od matki niż świadoma decyzja. Wpada jednak z deszczu pod rynnę, bo ów okazuje się sadystą i damskim bokserem. Taki jest mniej więcej zarys fabuły.

Smarzowski, a za nim wielu recenzentów, opowiada o tym, że bohaterkę łączy z partnerem, a potem mężem, uczucie miłości, ja jednak uważam, że to mija się z prawdą. Owszem, jest tęsknota za miłością, także za normalnym domem, poczuciem bezpieczeństwa, które jest tak silne, że bohaterka nie chce widzieć realiów. A potem jest już za późno: nie potrafi się uwolnić, zwłaszcza, że nie ma dokąd pójść i że nie może liczyć na niczyją pomoc: nie udzielą jej skutecznie ani najbliżsi, ani znajomi, ani instytucje społeczne. 

Film jest zrobiony "grubą kreską", co nie jest bynajmniej komplementem. O ile reżyser postarał się nakreślić złożony portret bohaterki jako wrażliwej kobiety, a zarazem DDA (dorosłe dzieci alkoholików), co czyni ją w konsekwencji ofiarą psychopaty, o tyle główny bohater, o budzącym sympatię wyglądzie sympatycznego misia, został uproszczony do bólu. Jedyne zdanie, które pada w filmie, a którego celem jest "wyjaśnienie", dlaczego tak postępuje, brzmi: "Tak robił mój dziadek, mój ojciec i ja tak robię". No, przepraszam... Rozumiem pewne uproszczenia w reportażu interwencyjnym, ale tu... Najbardziej interesującym pomysłem formalnym tego filmu, który warto by zauważyć, jest scena, w której leżąca w szpitalu bohaterka "rozdwaja się" niejako na osobne postacie i odtąd już pojawiają się obrazy, co do których nie jesteśmy pewni, czy rozgrywają się realnie, czy tylko w wyobraźni nękanej kobiety. 

Tak się złożyło, że wieczór poprzedzający kinową projekcję najnowszego filmu Wojtka Smarzowskiego spędziłam oglądając (kolejny raz) "Lewiatana" Andrieja Zwiagincewa. Otóż tam, poza dobrze opowiedzianą historią społeczno-polityczną, rozgrywa się pełen ukrytych symboli dramat, który sprawia, że kino to nabiera cech uniwersalnych, a bohater ze zwykłego pijaczka z rosyjskiej prowincji staje się bohaterem tragicznym. Tego mi właśnie w filmie Smarzowskiego brakuje. No i nie jest to film, do którego chciałoby się powrócić...

Film "Dom dobry" obejrzałam przedpremierowo w Kinie Nowe Horyzonty 5 listopada 2025.

Zwiastun filmu "Dom dobry"

Wydarzenia w Muzeum Narodowym we Wrocławiu i Oddziałach 11–16.11.2025

11 listopada (Święto Niepodległości) wszystkie Oddziały Muzeum Narodowego we Wrocławiu będą czynne dla Zwiedzających, a Muzeum „Panorama Racławicka” i Muzeum Etnograficzne będą czynne dłużej – do g. 17:00. Bilet do „Panoramy Racławickiej” upoważnia do bezpłatnego wejścia na wystawy stałe Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum Etnograficznego i Pawilonu Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej w ciągu 3 miesięcy od daty zakupu. 

Motyw jednorożca w sztuce Śląska, Tarcza trumienna z herbem 

W nadchodzący weekend do Gmachu Głównego MNWr można wybrać się na dwa ciekawe wykłady: Justyna Chojnacka w cyklu „Jakie to amerykańskie!” przybliży alaskański mit o stworzeniu światła w sztuce Prestona Singletary’ego, a Magdalena Szafkowska w cyklu „Mój Śląsk. Fascynacje” opowie o motywie jednorożca w sztuce Śląska. Ponadto Michał Pieczka poprowadzi spacer po wystawach z okazji 1000. rocznicy koronacji Bolesława Chrobrego. Zaplanowano też warsztaty plastyczne dla dzieci i młodzieży.  

Muzeum Etnograficzne zaprasza na spotkanie z Piotrem Grochowskim, autorem książki „Polskie rodzimowierstwo. Dziedzictwo przedchrześcijańskich Słowian w świecie późnej nowoczesności”, które poprowadzi Marta Derejczyk. Odbędzie się także oprowadzanie kuratorskie z tłumaczeniem na PJM po wystawie „Jan Giejson. Od nowa”, a dla dzieci przygotowano bezpłatne warsztaty z okazji Dnia Życzliwości.

W Pawilonie Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej 15 listopada o g. 17:00 zostaną ogłoszone nazwiska laureatów II Ogólnopolskiego Przeglądu Sztuki Książki, którego organizatorami są Muzeum Narodowe we Wrocławiu i Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu. Odbędzie się także wykład Anny Chmielarz o Muzeum Wojennego Dzieciństwa w Sarajewie oraz oprowadzanie w j. angielskim po wystawie „Waldemar Cwenarski. Czułość. Powroty i poszukiwania. Zaplanowano także integracyjne warsztaty rodzinne dostosowane do potrzeb osób w spektrum.

Muzeum Narodowe we Wrocławiu

15.11, g. 11:00

Rubensowskie kształty i nie tylko, czyli barokowe kolaże fantastyczne. Warsztaty plastyczne Michała A. Pieczki dla młodzieży w wieku 12–17 lat towarzyszące wystawie „Rubens na Śląsku”

Peter Paul Rubens (1577–1640) to jeden z największych i najsłynniejszych artystów wszystkich czasów! Co zaważyło na tym, że to właśnie ten malarz epoki baroku tak silnie przemawia wciąż do licznego grona współczesnych odbiorców? Dlaczego jego sztuka i obecnie tak mocno nas porusza, zadziwia i zachwyca? Spotkanie będzie okazją, by poznać odpowiedzi na te i inne pytania, a w trakcie zajęć z pewnością uda się wykonać pełne barokowego rozmachu i fantazyjności wielobarwne kolaże. Wydarzenie dla wszystkich młodych miłośników sztuki barokowej!

Bilety w cenie 10 zł

Zapisy: edukacja@mnwr.pl lub 71 372 51 48

Miejsce: Muzeum Narodowe we Wrocławiu

15.11, g. 13:00

Tajemnice ukryte w szkle. Warsztaty plastyczne Karoliny Rzepki dla dzieci w wieku 6–12 lat w ramach cyklu „Z rodziną do muzeum”

Może być smukłym kieliszkiem, monumentalną paterą czy współtwórcą świetlnego spektaklu jako witraż. Podczas spotkania na nowo odkryjemy fascynujący świat szkła – od jego powstania, przez zastosowania, aż po artystyczne formy. Uczestnicy poznają różnorodne szklane przedmioty z kolekcji muzeum, a w części plastycznej zajęć samodzielnie ozdobią szklane wazoniki.

Bilety w cenie 10 zł

Zapisy: edukacja@mnwr.pl lub 71 372 51 48

Miejsce: Muzeum Narodowe we Wrocławiu

15.11, g. 15:00

Alaskański mit o stworzeniu światła w sztuce Prestona Singletary’ego. Wykład Justyny Chojnackiej w ramach cyklu „Jakie to amerykańskie!”

Punktem wyjścia będzie mit o stworzeniu światła w tradycji Tlingitów – rdzennych mieszkańców północno-zachodniego wybrzeża Ameryki Północnej – oraz jego współczesna interpretacja w sztuce Prestona Singletary’ego. Wystawa „Preston Singletary: Raven and the Box of Daylight” prezentowana obecnie w Northwest Museum of Arts & Culture w Spokane (Waszyngton) przybliża legendę o Kruku – stwórcy świata i dobroczyńcy ludzkości, który przynosi ludziom światło, wiedzę i kulturę. Singletary, łącząc tradycyjne formy sztuki regionu z nowoczesnymi technikami obróbki szkła, tworzy dzieła, w których duchowość i narracja mityczna łączą się z artystycznym eksperymentem. Reinterpretując dziedzictwo Tlingitów, artysta przenosi ich wizualny język w przestrzeń sztuki współczesnej, nadając mu nowy, uniwersalny wymiar.

Wstęp wolny

Miejsce: Muzeum Narodowe we Wrocławiu

16.11, g. 12:00

Motyw jednorożca w sztuce Śląska. Wykład Magdaleny Szafkowskiej w ramach cyklu „Mój Śląsk. Fascynacje”

Mityczne zwierzę o bogatej, niejednoznacznej symbolice oraz tajemniczej genezie zawładnęło ostatnimi laty naszą wyobraźnią, szczególnie dziecięcą. Jednak prawdziwy boom popularności jednorożca przypadł na czas średniowiecza, szczególnie epoki dojrzałego gotyku, głównie na obszarze Europu Zachodniej. Bazując m.in. na przekazie starotestamentowej Pieśni nad pieśniami stworzono szczególny rodzaj przedstawienia Zwiastowania z Jednorożcem w tzw. hortus conclusus, czyli ogrodzie zamkniętym. Jednym z najpiękniejszych tego typu przedstawień jest bez wątpienia Ołtarz z Jednorożcem z kościoła św. Elżbiety we Wrocławiu.

Znajdujący się w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie, prezentowany na stałej wystawie sztuki średniowiecznej, stanowi skróconą do samej sceny Zwiastowania wersję ogrodu zamkniętego. Drugim, bardziej już rozbudowanym ikonograficznie, jest odkryty w latach 70. ubiegłego wieku fresk w kościele w Ziembicach. Najprawdopodobniej jego pierwotnym wzorem była iluminowana miniatura zamieszczona w jednym z licznych rękopisów.

Wstęp wolny

Miejsce: Muzeum Narodowe we Wrocławiu

16.11, g. 15:00

Malowane dzieje Polski. Wokół 1000. rocznicy koronacji Bolesława Chrobrego. Tematyczny spacer po wystawach, prowadzenie: Michał A. Pieczka

Senat Rzeczypospolitej ustanowił rok 2025 okresem uroczystych obchodów milenium koronacji dwóch pierwszych monarchów Polski: Bolesława Chrobrego i Mieszka II Lamberta. Zapraszamy zatem na spacer po salach wystaw stałych wrocławskiego Muzeum Narodowego szlakiem tysiąca lat historii Polski. Uczestnicy będą mieli okazję prześledzić „malowane dzieje” naszej Ojczyzny, a także wysłuchać opowieści o jakże ciekawej i niezwykle złożonej jej historii. Spotkanie dla miłośników historii i sztuk plastycznych! 

Wstęp wolny

Miejsce: Muzeum Narodowe we Wrocławiu

ME Piotr Grochowski, Polskie rodzimowierstwo, fot. archiwum autora

Muzeum Etnograficzne

13.11, g. 18:00

Spotkanie z Piotrem Grochowskim, autorem książki „Polskie rodzimowierstwo. Dziedzictwo przedchrześcijańskich Słowian w świecie późnej nowoczesności”, prowadzenie: Marta Derejczyk

Rodzimowierstwo to współczesna religia odwołująca się do dziedzictwa przedchrześcijańskich Słowian. Wpisuje się ono zarazem w szerszy nurt zjawisk społecznych, polegających na rewitalizacji dawnych praktyk kulturowych oraz swoistej „modzie na słowiańszczyznę”, która dla wielu osób staje się swego rodzaju stylem życia oraz ważnym punktem odniesienia w budowaniu tożsamości zbiorowych i indywidualnych.

Będąca efektem badań etnograficznych książka zawiera opis polskiego rodzimowierstwa, obejmujący zarówno jego historię i formy organizacyjne, jak i system wierzeniowy oraz praktyki obrzędowe, a także ukazujący społeczne, polityczne i ekonomiczne konteksty, które wpływają na jego kształt i sposób funkcjonowania.

Piotr Grochowski – folklorysta, kulturoznawca, etnolog; profesor w Instytucie Nauk o Kulturze Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Wstęp wolny

Miejsce: Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu

15.11, g. 12:00

„Jan Giejson. Od nowa” – oprowadzanie kuratorskie [PJM]. Prowadzenie: Emilia Jeziorowska, tłumaczenie na polski język migowy: Elżbieta Resler

Prezentacja prac Jana Giejsona – rzeźbiarza-samouka związanego z Bardem, w którego twórczości dominują tematy religijne, głównie sceny biblijne i postaci świętych czy aniołów, często pojawiają się także sceny rodzajowe. Artysta jest laureatem konkursów i przeglądów, od wielu lat prowadzi autorską galerię, stanowiącą jeden z najbardziej charakterystycznych punktów na mapie miasta. Wystawa w Muzeum Etnograficznym prezentuje rzeźby artysty z kolekcji ME, a także najnowsze prace zrealizowane w ramach stypendium Województwa Dolnośląskiego.

Wstęp z biletem na wystawę czasową

Zapisy: edukacja@muzeumetnograficzne.pl lub 71 344 33 13

Miejsce: Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu

16.11, g. 12:00

Człowieku, lubię Cię! Warsztaty rodzinne dla dzieci w wieku 6–12 lat w ramach cyklu „Etno w południe”, prowadzenie: Olga Budzan

Obchodzony w listopadzie Dzień Życzliwości przywodzi na myśl twórczość rzeźbiarza amatora Stanisława Suchockiego, który tworzył najsympatyczniejsze rzeźby pod słońcem! Podczas warsztatów zaprezentowane zostaną jego prace ukazujące różne śmieszne sytuacje – uśmiechniętych panów, ubawione panie… Rzeźby artysty przypominają, jak ważny w życiu jest uśmiech i życzliwość, będą też świetną inspiracją do pełnych humoru własnych realizacji plastycznych!

Wstęp wolny

Zapisy: edukacja@muzeumetnograficzne.pl lub 71 344 33 13

Miejsce: Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu

Waldemar Cwenarski, fot. M. Lorek

Pawilon Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej

15.11, g. 14:00

Konkretnie zniszczone dzieło Adama Marczyńskiego. Integracyjne warsztaty rodzinne dostosowane do potrzeb osób w spektrum. Prowadzenie: Marta Bańkowska

Zapraszamy na spotkanie artystyczne, które pozwoli nam wspólnie spojrzeć na dzieło Adama Marczyńskiego w nowy sposób – przez pryzmat transformacji, zniszczenia i rekonstrukcji. W trakcie zajęć dzieci oraz opiekunowie będą mieli okazję tworzyć własne kompozycje inspirowane formami geometrycznymi, poddawać je świadomej destrukcji i – co najważniejsze – samodzielnie układać je na nowo, w nowej narracji.

Bilety w cenie 3 zł

Zapisy: edukacja.pawilon@mnwr.pl, 71 712 71 81

Miejsce: Pawilon Czterech Kopuł

15.11, g. 17:00

Ogólnopolski Przegląd Sztuki Książki. II Wrocławskie Triennale – wernisaż wystawy i ogłoszenie nazwik laureatów

Nazwiska laureatów II Ogólnopolskiego Przeglądu Sztuki Książki zostaną ogłoszone 15 listopada 2025 o g. 17:00 podczas wernisażu wystawy w Pawilonie Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej.

Na ekspozycji pokazane zostaną najnowsze osiągnięcia i dorobek polskich twórców książek artystycznych. Obok tradycyjnych kodeksów, harmonijek i zwojów, będzie można zobaczyć książkę-budowlę, „rękopis” wyszyty nićmi, a nawet przestrzenny ogród zen. 

Wystawa będzie dostępna od 16 listopada 2025, a przez cały czas jej trwania zwiedzający będą mogli oddawać głosy na ich zdaniem najlepsze prace, co pozwoli wyłonić laureata nagrody publiczności. 

Organizatorami Ogólnopolskiego Przeglądu Sztuki Książki. II Wrocławskiego Triennale są Muzeum Narodowe we Wrocławiu i Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu.

Miejsce: Pawilon Czterech Kopuł

16.11, g. 11:00

“Waldemar Cwenarski. Tenderness. Returns and Explorations” [EN]. Guided tour in English through the temporary exhibition “Waldemar Cwenarski. Tenderness. Returns and Explorations”

A grand exhibition dedicated to the legendary painter and draftsman Waldemar Cwenarski (1926–1953) organised on the occasion of the artist’s 100th birthday and the 70th anniversary of the opening of the National Exhibition of Young Art “Against the War, Against Fascism” in the Arsenal in Warsaw (1955), where Cwenarski’s works were greeted with an enthusiastic reception.

Cwenarski’s work deserves the highest accolade not merely as an example of independent post-war art, the exceptionally moving record of dramatic fates of the generation marked with the stigma of the Second World War, but also as a universal, highly emotional narration about the need for closeness, love, and protection of what is most precious in life.

Admission with a ticket for the temporary exhibition.

Venue: Four Domes Pavilion

16.11, g. 16:00

Muzeum Wojennego Dzieciństwa w Sarajewie. Wykład Anny Chmielarz w ramach wydarzeń towarzyszących wystawie „Waldemar Cwenarski. Czułość. Powroty i poszukiwania”

Założone w 2017 przez Jasminkę Halilovića Muzeum Wojennego Dzieciństwa w Sarajewie to jedyne miejsce na świecie, w którym z ogromną uważnością, wyobraźnią i czułością gromadzone są opowieści, przedmioty, wspomnienia tych, którzy byli dziećmi w momencie wybuchu i trwania wojny serbsko-chorwackiej w latach 1991–1995, ale także dzieci, których dzieciństwo naznaczone piętnem wojny przypadło na czas innych konfliktów na świecie. Ta niezwykła, prywatna, pozbawiona rządowych funduszy instytucja nagrodzona w 2018 nagrodą Muzealną Rady Europy pokazuje, że Muzeum to wspólnota doświadczeń, miejsce otwartego dialogu, przestrzeń wsparcia i zrozumienia.

Wstęp wolny

Miejsce: Pawilon Czterech Kopuł

informacja prasowa

Wieloświat. Anna Szpakowska-Kujawska – otwarcie nowej wystawy w Muzeum Architektury we Wrocławiu

W czwartek, 20 listopada 2025 o godzinie 18.00 Muzeum Architektury we Wrocławiu zaprasza na otwarcie wystawy "Wieloświat. Anna Szpakowska-Kujawska" –  retrospektywną opowieść o wielowątkowej twórczości nestorki polskiej sceny artystycznej. Absolwentka wrocławskiej Akademii (dyplom 1956) i członkini Grupy Wrocławskiej od 1961 roku, pozostaje artystką niezależną, konsekwentnie realizującą własną wizję sztuki, która wymyka się konwencjom — na pograniczu figuracji i abstrakcji, awangardy i klasyki, realizmu i niesamowitości. Wystawa prezentuje prace wybrane z ponad 70 lat twórczości: malarstwo, rzeźbę, ceramikę oraz realizacje w oryginalnych, autorskich technikach i mediach. 

W starożytności wiara w metamorfozę opierała się na stałej łączności między trzema światami: nadprzyrodzonym, ludzkim i naturalnym. Rzeki, drzewa wzgórza, lasy, morza – wszystko było ożywione i wszystko komunikowało się między sobą, a komunikując się przemieniało. (…) Dziś, u schyłku epoki współczesnej, znów odkrywamy, że jesteśmy częścią natury. Ziemia jest systemem związków lub – jak mówili stoicy – „przenikaniem się” elementów poruszanych wzajemną sympatią. Octavio Paz

Wieloświat to hipotetyczny zbiór wszystkich możliwych wszechświatów, obejmujący ogół istnienia, niezależnie od czasoprzestrzeni czy wymiarów. Jako pojęcie wyobrażenie stanowi ramę dla retrospektywnej opowieści o wielowymiarowej praktyce artystycznej Anny Szpakowskiej-Kujawskiej, która może być odczytywana jako organiczny proces przemian. Struktura, która nieustannie się rozrasta, namnaża, rozgałęzia i przeobraża, obejmując różnorodne idee, media i techniki, zachowuje jednocześnie wewnętrzną spójność i charakterystyczny rytm.

Twórczość Anny Szpakowskiej-Kujawskiej od ponad siedmiu dekad skutecznie wymyka się jednoznacznym interpretacjom i prostym kategoryzacjom. Absolwentka wrocławskiej Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych (dyplom w 1956 roku w pracowni malarstwa architektonicznego) i członkini Grupy Wrocławskiej od 1961 roku, pozostaje wobec otaczającego ją środowiska artystką niezależną, konsekwentnie realizującą własną wizję sztuki, sytuującą się na pograniczu figuracji i abstrakcji, awangardy i klasyki, realizmu i niesamowitości. Identyfikowana przede wszystkim jako malarka, od dziesięcioleci tworzy prace nie tylko z zakresu malarstwa, w tym architektonicznego, ale też formy przestrzenne, ceramikę, rysunki oraz asamblaże i kolaże z wykorzystaniem nietypowych, autorskich technik i materiałów. Ważną rolę w jej twórczości odgrywa także słowo pisane – zarówno jako niezależna forma literacka i autorski komentarz, jak i jako tworzywo warstw wizualnych wykonywanych obiektów.

Anna Szpakowska-Kujawska, Kochankowie, olej, płótno, 1957 © Fot. S. Mucha,
dzięki uprzejmości Folta Collection

Wystawa prezentuje wybrane prace i projekty powstałe od połowy lat 50. XX wieku po czasy współczesne i podąża tropem wyborów i intuicji, którymi kierowała się artystka przez kolejne dekady twórczości. Już od pierwszych szkiców codzienności, wykonywanych w trakcie studiów i tuż po ukończeniu Akademii, Szpakowska maluje życie – zmysłowe, pulsujące kolorem i rozmytym światłem. Wtedy powstają odważne kompozycje przedstawiające splecione ciała kochanków oraz intymne portrety kobiety z dzieckiem – autoportrety młodej matki. W kolejnych latach rozwija zrytmizowane kompozycje z uproszczonych figur ludzkich, wywiedzione ze zbiorowych portretów rodzinnych, w których Jerzy Stajuda dostrzegał „niesamowitą atmosferę”, opisując je jako „zjawisko na naszym gruncie niecodzienne i oryginalne”.

Gdy w salach wystawowych dominowała abstrakcja geometryczna i eksperymenty ze sztuką informel, Szpakowska układała rytmiczne kompozycje z niepokojących, powtarzalnych i zanonimizowanych postaci. Jej swoistą odrębność wyraźnie widać, przyglądając się najbardziej znanemu z cykli malarskich – wielkoformatowym „Atomom” – a także pracom powstałym podczas kilkuletniego pobytu w Nigerii: nasyconym fantastyką i witalnością natury szkicom, obrazom i obiektom przestrzennym. Podobnie jak w realizacjach malarskich, ceramicznych i rzeźbiarskich tworzonych po powrocie do Polski, które – jak mówi sama autorka – są zawsze „dokopywaniem się do czegoś nieznanego”. Analogiczny proces widać w serii „Znikań” oraz w pracach transponujących słowo na obraz, kiedy decyduje się namalować, a potem także ulepić z gliny „akt pisania”.

Pierwsza dekada XXI wieku przynosi m.in. monumentalny, przejmujący cykl „Opowieści”, w którym artystka przywołuje znaczące wydarzenia ze swojego życia. W kolejnych latach coraz większe znaczenie zyskują jej osobiste relacje ze światem natury, czego efektem są dziesiątki barwnych, geometryczno-organicznych form przestrzennych, które stopniowo zapełniają tworzone przez nią światy.

Anna Szpakowska-Kujawska wciąż kreuje nowe opowieści, śledzi i zapisuje rytmy i relacje bytów ludzkich i innych niż ludzkie. Tworzy nieustannie. Najnowsze prace prezentowane na wystawie powstały latem 2025 roku podczas pobytu artystki w jej letnim domu w dolnośląskiej Lasówce. Cykl nosi tytuł „Przemiany”.

Anna Szpakowska-Kujawska, projekt dla Instytutu Matematyki, 1972, wł. artystki

Wieloświat. Anna Szpakowska-Kujawska

20.11.2025 - 08.03.2026
Muzeum Architektury we Wrocławiu

Kuratorka: Małgorzata Devosges-Cuber 

Organizator: Muzeum Architektury we Wrocławiu 

Mecenas: FOLTA Foundation | Collection, Miasto Wrocław

Wystawa jest organizowana w ramach obchodów jubileuszu 60-lecia Muzeum Architektury we Wrocławiu.

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Wystawa prezentuje prace wybrane z ponad 70 lat twórczości: malarstwo, rzeźbę, ceramikę oraz realizacje w oryginalnych, autorskich technikach i mediach. Od niewielkich szkiców codzienności po monumentalne realizacje przestrzenne — w których artystka kreuje opowieści, śledzi rytmy i relacje światów ludzkich i nie ludzkich, badając ich powiązania i ciągłe przemiany.

Kuratorka: Małgorzata Devosges-Cuber

 

Ogólnopolski Przegląd Sztuki Książki. II Wrocławskie Triennale / zapowiedź wystawy

Czym może być książka? Jak różne formy przybiera? Przekonają się widzowie wystawy II Ogólnopolskiego Przeglądu Sztuki Książki prezentowanej w Pawilonie Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej we Wrocławiu. Pokazane zostaną najnowsze osiągnięcia i dorobek polskich twórców książek artystycznych. Obok tradycyjnych kodeksów, harmonijek i zwojów, będzie można zobaczyć książkę-budowlę, „rękopis” wyszyty nićmi, a nawet przestrzenny ogród zen. Wernisaż i ogłoszenie wyników konkursu: 15 listopada 2025, g. 17:00

Tematem przewodnim tegorocznej edycji były „Zasięgi”. Wychodząc od tezy, że współczesny człowiek jest niewolnikiem zasięgów – objawiających się dostępem do telefonii komórkowej i internetu, sukcesem mediów społecznościowych mierzonym liczbą obserwujących, nadprodukcją treści i szumem informacyjnym – organizatorzy postawili pytania: jak w tak ukształtowanej epoce znajduje się sztuka książki? Czy książka generuje zasięg lub znajduje się w czyichś zasięgach? Czy niesie treści, za którymi podążą czytelnicy? A może stanowi symbol oporu przed pochłonięciem zasięgami?

82 autorów i zespołów autorskich nadesłało na przegląd 121 prac, z których aż 62 interpretują temat przewodni i zostały zgłoszone jako konkursowe. To spośród nich jury wybrało zwycięzców nagrody przeglądu – ich nazwiska zostaną ogłoszone 15 listopada 2025 podczas wernisażu wystawy w Pawilonie Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej. Przez cały czas trwania ekspozycji zwiedzający będą mogli oddawać głosy na ich zdaniem najlepsze prace. Ogłoszenie wyników głosowania publiczności nastąpi 17 lutego 2026 na stronach internetowych i w mediach społecznościowych MNWr i ASPWr.

Wśród prezentowanych prac dominują formy tradycyjne – klasyczne kodeksy, harmonijkowe leporella czy silnie zakorzenione w tradycji piśmienniczej zwoje. Wielu twórców skupiło się na wykorzystaniu innowacyjnych, unikatowych technik i materiałów, jak ręcznie czerpany papier organiczny, smołowany i asfaltowany papier bitumiczny, cukier czy szkło. Nie zabrakło prac dekonstruujących bryłę książki, przybierających formy przestrzenne – rozkładanki, książki-budowli czy nawet ogrodu zen. Wielu autorów samą czynność zapisywania uczyniło ważniejszą niż książka – szyjąc tekst nićmi czy operując tradycyjnym lub eksperymentalnym językiem plastycznym zamiast pisma. W prezentowanych pracach często widać innowacyjne poszukiwania typograficzne – wykresy, tabele, balansowanie na granicy niezdefiniowanych znaków i skodyfikowanej typografii. Autorzy sięgają po medium fotografii, jednak w różnych celach – tworząc książki fotograficzne lub różnorako ilustrując opowieści. Liczne są dzienniki, pamiętniki, osobiste listy i notatki. Część książek nawiązuje do stylistyki wydawnictw dla dzieci, łącząc obecność żartu i elementów zachęcających do interakcji, choć nie zawsze są adresowane do najmłodszych.

Pierwsza edycja Ogólnopolskiego Przeglądu Sztuki Książki (OPSK) miała miejsce w 2022 roku. Spotkała się z dużym zainteresowaniem uczestników oraz uznaniem środowiska artystycznego – wystawa prezentowana była kolejno w Krakowie, Łodzi i Toruniu. „Energia, jaka powstała przy tej okazji, nie rozproszyła się i dała impuls do kontynuowania idei przeglądu jako cyklicznej imprezy artystycznej o charakterze konkursu odbywającego się co trzy lata” – tłumaczy Magdalena Wosik, główna kuratorka pierwszej edycji OPSK. „Nie jest to przypadek. Już w 1980 roku w perspektywicznych zamierzeniach Muzeum Narodowego we Wrocławiu znalazło się organizowanie międzynarodowego triennale sztuki książki, które stymulowałoby środowiska twórcze do nowych poszukiwań w tej dziedzinie artystycznej. Dziś ta idea urzeczywistnia się” – dodaje współkurator obecnej edycji Jakub Maciej Łubocki.

Dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu dr hab. Piotr Oszczanowski mówi: „W czasach, kiedy sztuka książki rozwija się tak dynamicznie i staje się autonomicznym obszarem eksperymentów formalnych, możliwość skonfrontowania jej osiągnięć w formie konkursu jest bardzo pożądana. Z kolei sposobność udostępnienia tych nowatorskich prac szerokim kręgom odbiorców przyczynia się do ich popularyzacji i promocji. Wszyscy ci, którzy uznali, że kreatywność i nowatorstwo sztuki książki dawno się już wyczerpały, na naszej wystawie doświadczą jakże miłego zaskoczenia. Okazuje się bowiem, że granice tej sztuki są konsekwentnie poszerzane, że wyobraźnia twórców jest doprawdy nieograniczona. Sztuka ta rodzi bowiem kreacje w obszarach jak najbardziej typowych dla poczynań współczesnych artystów. Jest jednocześnie różnorodna, zaskakująca, przewrotna, wchodząca w dialog z przeszłością, ale też wybiega daleko w przyszłość. Daje odbiorcy bezmiar wrażeń estetycznych oraz wiele możliwości interpretacyjnych”.

Wystawie towarzyszyć będzie katalog.

Artystki, artyści i zespoły autorskie:

Monika Aleksandrowicz, Ioannis Anastasiou i Majka Dokudowicz, Maciej Barański, Barbara Bergner-Kaczmarek, Kornelia Biały, Dominika Bobulska, Mira Boczniowicz, Małgorzata Buczek-Śledzińska, Barbara Bugdol, Ewa Burda, Zoja Chmielewska, Stanisław Cholewa, Magdalena Chomiak, Danuta Dąbrowska, Tomasz Dobiszewski, Jakub Dziewit, Oskar Francuz, Teresa B. Frodyma, Kalina Georgiczuk, Agata Gromada, Zuzanna Gruszczyńska, Alicja Habisiak-Matczak, Aleksandra Janik, Justyna Jędrysek, Eugeniusz Józefowski, Anna Juchnowicz, Michalina Jurczyk, Alina Kalczyńska, Anna Karasińska, Igor Kociński, Agata Kosmacz, Karolina Koterwas, Mikhalina Krautsevich, Jakub Kwiatkowski, Sabina Labud, Ewa Latkowska-Żychska, Michał Leśniak, Maciej Linttner, Marek Łątkowski, Wiktoria Łukaszewicz, Agnieszka Łukaszewska, Aleksandra Marzęta, Maria Matyja-Rozpara, Joanna Miler, Julita Mośko, Barbara Mydlak i Yann Deval, Maja Myszkowiak, Małgorzata Malwina Niespodziewana, Radosław Nowakowski, Maja Owczarz, Gaba Palicka, Joanna Paljocha, Piotr Pandyra, Dorota Pietrzyk, Arek Potasiński, Seweryn Puchała, Ewa Rosiek-Buszko, Jolanta Rudzka-Habisiak, Aleksandra Sacha, The Self Preservation Society (Mira Boczniowicz i Dariusz J. Gorski), Zofia Siwy, Magdalena Soboń, Małgorzata Stachurska, Devon Stackonis, Edyta Stajniak, Joanna Stawowy, Anna Stąporek, Wawrzyniec Strzemieczny, Karolina Szafran-Kamrowska, Krystyna Szczepaniak, Aleksandra Szlęk, Wera Śliwowska, Joanna Tyborowska, Joanna Wiszniewska-Domańska, Małgorzata Wołoszczuk, Brygida Wróbel-Kulik, Katarzyna Zimna, Zizia (Izabela Rosińska), Katarzyna Zolich, Kateryna Zubakhina, Karolina Żelaznowska, Magdalena Żmijowska

Wystawa będzie dostępna od 16 listopada 2025, a przez cały czas jej trwania zwiedzający będą mogli oddawać głosy na ich zdaniem najlepsze prace, co pozwoli wyłonić laureata nagrody publiczności.

Ogólnopolski Przegląd Sztuki Książki. II Wrocławskie Triennale

16 listopada 2025 – 15 lutego 2026

Wernisaż i ogłoszenie wyników konkursu:

15 listopada 2025, g. 17:00

Organizatorzy:

Muzeum Narodowe we Wrocławiu

Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu

Kuratorzy:

dr hab. Magdalena Wosik, prof. ASP (ASPWr)

dr Jakub Maciej Łubocki (MNWr)

Patronat honorowy:

Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Marta Cienkowska

Polskie Towarzystwo Wydawców Książek

informacja prasowa

Poruszyć świat - R. Schumann, F. Liszt i A. Dvořák w Narodowym Forum Muzyki /zapowiedź koncertu/

 7 listopada o 19.00 Narodowe Forum Muzyki we Wrocławiu zaprasza na koncert NFM Filharmonii Wrocławskiej prowadzonej przez Thomasa Sanderlinga otworzą dwie kompozycje romantycznych mistrzów, które w zamierzeniu miały być jedynie wstępami do większych całości. Cieszą się one jednak uznaniem jako samodzielne pozycje repertuarowe. Po przerwie usłyszymy niedoceniane czasem arcydzieło Antonína Dvořáka. Przed koncertem, o 18.00, spotkanie z dyrektorką NFM – Olgą Humeńczuk, które poprowadzi Agnieszka Ostapowicz.

NFM Filharmonia Wrocławska / fot. Łukasz Rajchert

Na początku zabrzmi uwertura do jedynego utworu operowego, jaki wyszedł spod pióra Roberta Schumanna. Urodzony w 1810 roku artysta zdecydował się wykorzystać w nim historię Genowefy Brabanckiej – według legendy niesłusznie oskarżonej o cudzołóstwo żony rycerza biorącego udział w krucjacie. Orkiestrowe otwarcie do kompozycji wbrew przyjętej praktyce powstało zanim Niemiec napisał pozostałą część muzyki do widowiska. Choć w czasie premiery opera została przyjęta z niechęcią, wstęp do niej zachwyca pełnym mroku nastrojem średniowiecznej opowieści, fenomenalnie wyrażonym przez wykonawców. Historia poematu symfonicznego Preludia autorstwa Ferenca Liszta związana jest natomiast z cyklem utworów chóralnych Les quatre éléments autorstwa Węgra. Ostatecznie zdecydował on, że powstałe dzieło wykonywane będzie oddzielne pod tytułem zaczerpniętym z piętnastego wiersza zbioru Méditations poétiques Alphonse’a de Lamartine’a. We wstępie do wydania partytury kompozytor pytał: „Czyż życie nie jest szeregiem preludiów do owej nieznanej pieśni, której pierwszą wzniosłą nutę intonuje śmierć?”. Artysta stworzył orkiestrowy majstersztyk. Operuje w nim ogromnymi masami brzmieniowymi, pod względem formy opiera się jednak na przekształceniach kilku zaledwie muzycznych myśli.

W drugiej części koncertu orkiestra wykona VII Symfonię d-moll Antonína Dvořáka. Jej dramatyzm co najmniej dorównuje utworom z pierwszej części wieczoru, a inspiracją do jej powstania było narodowe przesilenie w Czechach. Największe wrażenie na muzyku zrobił wówczas – a dokładnie w lipcu 1884 roku – przyjazd do Pragi pociągu wiozącego widzów Teatru Narodowego. Wspólna podróż stała się okazją do antyhabsburskich wystąpień (kraj był wówczas częścią Austro-Węgier) i śpiewania patriotycznych pieśni. Co zaskakujące, akurat w tej kompozycji Dvořák unika nawiązań do kultury ludowej. „Nie myślę o niczym innym, jak tylko o tym nowym dziele, które musi być w stanie poruszyć świat – oby Bóg pozwolił, żeby tak się stało!” – pisał w liście ogarnięty zapałem twórczym.

Program:

R. Schumann Genoveva – uwertura op. 81

F. Liszt Preludia – poemat symfoniczny S. 97

***

A. Dvořák VII Symfonia d-moll op. 70

Wykonawcy:

Thomas Sanderling – dyrygent

NFM Filharmonia Wrocławska

Czas trwania:

120 minut

Olga Humeńczuk, fot. Łukasz Rajchert

Spotkajmy się w NFM – Dyrektorka NFM Olga Humeńczuk

07.11 pt. 18:00

NFM, foyer -1, czerwone kanapy

Olga Humeńczuk to menedżerka z wieloletnim doświadczeniem w zakresie zarządzania instytucją kultury i produkcji wydarzeń artystycznych, a także dyplomowana wiolonczelistka. Jako koordynatorka prac związanych z projektem i budową Narodowego Forum Muzyki – ze strony zarówno inwestora, jak i instytucji – współpracowała z projektantami akustyki, architektami, inżynierami oraz innymi partnerami inwestycji. Równolegle brała udział w procesie łączenia Filharmonii im. Witolda Lutosławskiego we Wrocławiu i Międzynarodowego Festiwalu Wratislavia Cantans oraz tworzenia struktury organizacyjnej i procesów wewnętrznych nowo powstałej instytucji: Narodowego Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego.

Od urodzenia związana jest z Wrocławiem, gdzie kształciła się w klasie wiolonczeli Feliksa Tatarczyka. Ukończyła studia na Politechnice Wrocławskiej na Wydziale Informatyki i Zarządzania z tytułem magistra inżyniera w zakresie zarządzania przedsiębiorstwem, a także studia podyplomowe w Wyższej Szkole Bankowej we Wrocławiu w zakresie Zarządzania Projektem. W latach 2012–2024 była zastępczynią Andrzeja Kosendiaka, dotychczasowego dyrektora NFM. Kierowała projektami dofinansowanymi z funduszy Unii Europejskiej, w ramach których został wybudowany obiekt NFM, a instytucja wzbogaciła swoje wyposażenie między innymi o organy symfoniczne, fortepiany, instrumenty dla muzyków zespołów artystycznych NFM oraz specjalistyczny sprzęt niezbędny do realizacji wydarzeń. Wprowadziła optymalizacje procesów wewnętrznych instytucji w zakresie między innymi produkcji wydarzeń artystycznych, planowania i zarządzania projektami, brała udział w zmianie systemu rozliczania pracy artystycznej, a także zarządzania procesem tworzenia nowego systemu planowania i monitorowania finansów we współpracy z Uniwersytetem Ekonomicznym we Wrocławiu. Reprezentowała NFM w kraju i za granicą, między innymi na kongresach International Society for Performing Arts w Nowym Jorku czy Seulu, Classical Next w Rotterdamie, Europejskim Forum Muzyki w Rydze, The European Jazz Conference w Budapeszcie i WOMEX w Santiago de Compostela. Ponadto prowadziła zajęcia w ramach warsztatów organizowanych przez Akademię Muzyczną im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu jako ekspertka w dziedzinie organizacji i produkcji wydarzeń artystycznych. Rozpoczęła współpracę z Uniwersytetem Wrocławskim w zakresie przygotowania projektu digitalizacji zasobów NFM, który będzie rozwijany w nadchodzących latach. 

Zawsze Has. Obchody Roku Wojciecha Jerzego Hasa we Wrocławiu

13 listopada odbędzie się we Wrocławiu szereg wydarzeń upamiętniających obecność w tym mieście Wojciecha Jerzego Hasa. Rok 2025, ustanowiony przez Senat RP Rokiem Wojciecha Jerzego Hasa, stanowi okazję do ponownego odkrycia jego niezwykłego dorobku, ale także do wspólnego świętowania, spotkania z osobami, które miały sposobność współpracować, przyjaźnić się i uczyć od Hasa, a także by przypomnieć wrocławskie momenty z biografii reżysera. Chcąc oddać hołd artyście, Instytut im. Jerzego Grotowskiego dołączył do wrocławskich obchodów Roku Hasa.

Projekt: Michalina Kraucewicz

Wojciech Jerzy Has (1925–2000) był jednym z najwybitniejszych reżyserów w historii polskiego i europejskiego kina, a także malarzem i pedagogiem. Absolwent krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, związany przez wiele lat z wrocławską Wytwórnią Filmów Fabularnych, stworzył własny, rozpoznawalny język filmowy – pełen oniryzmu, symboli i plastycznego bogactwa.

Wśród jego najsłynniejszych dzieł znajdują się m.in. „Pętla”, „Rękopis znaleziony w Saragossie”, „Szyfry”, „Lalka” oraz „Sanatorium pod klepsydrą” – ekranizacja prozy Brunona Schulza, uznawana za jedno z arcydzieł światowego kina. Has był również cenionym profesorem i rektorem Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi, w której wychował całe pokolenia polskich filmowców.

Wydarzenia zostały objęte honorowym patronatem Marszałka Senatu RP Małgorzaty Kidawy-Błońskiej.

Harmonogram

12:30 Spotkanie na skwerze Wojciecha Jerzego Hasa przy wrocławskiej Wytwórni Filmów Fabularnych oraz złożenie kwiatów pod tablicą pamiątkową

Z tłumaczeniem na PJM, tłumaczenie: Elżbieta Resler

13:00 Przystanek zabytkowy przy Hali Stulecia/Zoo: nadanie imienia Wojciecha Jerzego Hasa jednemu z wrocławskich tramwajów

Z tłumaczeniem na PJM, tłumaczenie: Elżbieta Resler

14:30 Otwarcie plenerowej wystawy „Zawsze Has” na ul. Oławskiej – prezentacja plakatów nadesłanych na konkurs organizowany przez Instytut Grotowskiego oraz wręczenie nagród

Z tłumaczeniem na PJM, tłumaczenie: Elżbieta Resler

Czas trwania wystawy: 13–27.11.2025

18:00 Centrum Sztuk Performatywnych Instytutu Grotowskiego: „Kairos/καιρός” – performans/instalacja Studia Wachowicz/Fret inspirowana filmem Wojciecha Jerzego Hasa pt. „Sanatorium pod klepsydrą” (wydarzenie zamknięte)

ZAWSZE HAS. Obchody Roku Wojciecha Jerzego Hasa

informacja prasowa

Hans Memling. ULTIMUM IUDICIUM. Lech Majewski w Muzeum Narodowym w Gdańsku

Muzeum Narodowe w Gdańsku zaprasza na wernisaż „Hans Memling. Ultimum Iudicium. Lech Majewski”, który odbędzie się w piątek, 14 listopada o godz. 18.00 w Oddziale Sztuki Dawnej (ul. Toruńska 1, Gdańsk). Natomiast 15 listopada o godz. 12.00 odbędzie się spotkanie z Lechem Majewskim. Wstęp wolny.

Jak ceniony artysta może przetworzyć słynne dzieło innego artysty? A jeśli ten artysta to Lech Majewski, a dzieło to „Sąd Ostateczny” Hansa Memlinga? 14 listopada o 18.00 Muzeum Narodowe w Gdańsku w dawnym kapitularzu klasztoru franciszkanów rozpoczyna prezentację tryptyku wideofresków, który pozwala spojrzeć na nowo na dobrze znany obraz.

To, że „Sąd Ostateczny” Hansa Memlinga inspiruje, nikogo nie dziwi. Nawet jeśli chwilowo nie można go oglądać ze względu na szereg badań, którym jest poddawany w przygotowaniu do ponownej ekspozycji w grudniu 2026 roku, na różny sposób można z nim obcować poprzez twórczość innych artystów. Niedawno w Teatrze Wybrzeże mieliśmy premierę „Memling, czyli historia końca świata” w reżyserii znanej z wizualnej wyobraźni Agaty Dudy-Gracz, a w wyjątkowej scenerii Oddziału Sztuki Dawnej Muzeum Narodowego mogliśmy oglądać kolekcję mody „Psychostatis” Magdaleny Arłukiewicz i Jadwigi Możdżer w oprawie muzycznej Leszka Możdżera, Igora Korejwo i Łukasza Staniszewskiego.

– Wielokrotnie usiłowałem przyjrzeć się tryptykowi, ale zawsze był w pancernej skrzyni. Pamiętam moją frustrację kilkanaście lat temu, gdy przyjechałem z kamerą nakręcić na swój użytek zbliżenia potępionych i ułaskawionych postaci, które Memling tak fenomenalnie namalował. Odbiłem się wtedy od ściany, owej szklanej ściany ochronnej gabloty, rodzaju lustra, w którym przeglądały się twarze zwiedzających oraz lampy pomieszczenia. Usiadłem na ławce i zastanawiałem się, jak mogę przebić się przez szklaną barierę – być może jest taki moment, w którym ogromna gablota zostaje zdjęta dla renowacji obrazu – opowiada Lech Majewski, ceniony międzynarodowy artysta o ogromnym dorobku twórczym, poeta, malarz, pisarz i reżyser filmowy, teatralny i operowy.

Taki moment przyszedł podczas pandemii Covid19, kiedy tryptyk został wyjęty z gabloty, aby sprawdzić jego stan. Artysta mógł wreszcie przyjrzeć się za pośrednictwem obiektywu kamery szczegółom obrazu. Korzystając przez kolejne lata z zarejestrowanych materiałów, Lech Majewski stworzył narrację o przejmującej wizji Sądu Ostatecznego, uzupełnioną o efekty animacji i dźwięku.

– Powstała w ten sposób współczesna Biblia Pauperum, której ożywiona forma jeszcze dobitniej przybliża historie zawarte w obrazie ponad 550 lat temu. Wodząc oczami po detalach tryptyku w ślad za ruchem kamery, widz odkrywa na nowo tajniki skomplikowanej i wielowątkowej historii w nim zawartej – komentuje dyrektor Muzeum Narodowego w Gdańsku Piotr Stasiowski.

Wideofresk będzie prezentowany w kapitularzu w Oddziale Sztuki Dawnej Muzeum Narodowego. Ta szczególna przestrzeń dawnego klasztoru franciszkańskiego pełni ważną rolę w odbiorze dzieła, które ma formę tryptyku, zgodnie z układem oryginalnego obrazu. W centralnym planie przedstawiony jest Chrystus ukazany na złotym tle, zasiadający na tęczy, ze stopami spoczywającymi na złotej sferze. Poniżej Archanioł Michał stoi pośród rozległej równiny, oddzielając dusze błogosławione od potępionych. Po lewej stronie błogosławieni wstępują do Królestwa Niebieskiego, a po prawej demony porywają potępionych do piekła. „Sąd Ostateczny”, który przez wieki doczekał się wielu opracowań i analiz naukowych, tym razem przedstawiony w formie wideofresku staje się przystępny dla każdego odbiorcy, odkrywając swoje piękno i grozę.

–  W 2001 roku we współpracy z Biennale w Palagraziussi w Wenecji otwarta została wystawa moich prac wideo La Camera dei Caprioli. Krytyka włoska, pisząc o „ulotnych ruchomych obrazach płynących na ścianach Oratorio Palagraziussi” nazwała je „videofresco” i tak już zostało, tworząc łuk pomiędzy starą techniką malarską, a technologią współczesną – wyjaśnia pochodzenie pojęcia wideofresk Lech Majewski.

Otwarciu prezentacji będzie towarzyszyło spotkanie z Lechem Majewskim, które odbędzie się w sobotę 15 listopada o godz. 12.00. Artysta opowie m.in. o swoich motywacjach i inspiracjach do stworzenia filmowej adaptacji najważniejszego obrazu z kolekcji Muzeum Narodowego w Gdańsku. Na pewno podzieli się też swoją wiedzą, korzystając z wieloletniego doświadczenia prowadzenia wykładów na temat ukrytego języka symboli.

muzyka: Lech Majewski, Józef Skrzek

montaż: Norbert Rudzik, Eliot Ems

reżyseria dźwięku: Zbigniew Malecki, Lech Majewski

animacje: Szymon Padoł, NEURON STUDIO

współpraca operatorska: Jakub Laskowski

korekcja barwna: Norbert Rudzik

postprodukcja dźwięku: Zbigniew Malecki, SUPRA FILM

efekty synchroniczne: Eliot Ems

współpraca: Muzeum Narodowe w Gdańsku, Gdyńska Szkoła Filmowa, Stowarzyszenie Angelus Silesius

koordynacja: Gabriela Brdej

opracowanie graficzne: Janusz Kolton

Lech Majewski jest cenionym międzynarodowym artystą o ogromnym dorobku twórczym. Zajmuje się poezją, malarstwem, pisaniem oraz reżyserią filmową, teatralną i operową. Jego prace są pokazywane w galeriach i muzeach całego świata. Prowadzi też wykłady na temat ukrytego języka symboli na różnych uniwersytetach i uczelniach. Jest członkiem Amerykańskiej Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej, Gildii Reżyserów Amerykańskich i Europejskiej Akademii Filmowej. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie oraz na Wydziale Reżyserii PWSFTviT w Łodzi.

informacja prasowa