Wydarzenia w Muzeum Narodowym we Wrocławiu i Oddziałach 1–6.04.2025

 „Styl trubadurów” obecny w modzie zachodnioeuropejskiej XVIII stulecia będzie tematem wykładu z cyklu „Galeria mody” dr Małgorzaty Możdżyńskiej-Nawotki. Prelegentka oprowadzi także po wystawie „Moda historia osobista” przybliżając niezwykłą garderobę prof. Ireny Huml. W Muzeum Etnograficznym odbędzie się spotkanie autorskie z Hanną Gollą, autorką publikacji „Stroje regionalne osadników na Dolnym Śląsku”. Zaplanowano także wydarzenia towarzyszące wystawie „Pisanki i palmy wielkanocne” – oprowadzanie z audiodeskrypcją, warsztaty wycinankarskie oraz wykład o dawnych i współczesnych formach świętowania Wielkiej Nocy.

Wystawa "Moda. Historia osobista"

Muzeum Narodowe we Wrocławiu

5.04, g. 11:00

Moda naszych babć. Warsztaty plastyczne Karoliny Rzepki dla dzieci w wieku 6–12 lat w ramach wydarzeń towarzyszących wystawie „Moda – historia osobista”

Oglądając stare zdjęcia naszych bliskich, często zwracamy uwagę na ich stroje, fryzury czy eleganckie dodatki. Czy Twoja babcia lub ciocia była fanką power dressingu, zwiewnych haftowanych sukienek, a może to zwierzęce wzory królowały w jej szafie? Podczas zwiedzania wystawy czasowej „Moda – historia osobista” porozmawiamy o trendach w modzie lat 70. i 80. oraz wielkiej kreatywności naszych babć (oraz bohaterki wystawy, prof. Ireny Huml) w zdobywaniu wymarzonych kreacji i materiałów w trudnych czasach PRL-u.

Bilety w cenie 10 zł

Zapisy: edukacja@mnwr.pl, 71 372 51 48

Miejsce: Muzeum Narodowe we Wrocławiu

5.04, g. 13:00

Kartki wielkanocne. Przedświąteczne warsztaty artystyczne dla młodzieży i dorosłych, prowadzenie: Aida Domisiewicz | Studio scrapbookingu „13 arts”

W trakcie 2-godzinnego spotkania stworzymy unikatową, warstwową kartkę wielkanocną oraz pasującą ozdobę – minitamborek do powieszenia na drzwi, okno lub ścianę. Kartka będzie opakowana w eleganckie pudełko z szybką, z miejscem na życzenia oraz drobny upominek. Do realizacji projektu posłużą ozdobne papiery z kolekcji „Pastel Spring”, kolorowe tusze i inne dodatki artystycznej marki „13 arts”. Wszystkie materiały dostępne będą na miejscu.

Bilety w cenie 20 zł do nabycia online

Miejsce: Muzeum Narodowe we Wrocławiu

6.04, g. 11:00

Sztuka klasycyzmu. Wykład Izabeli Trembałowicz-Chęć w ramach cyklu „Kurs historii sztuki”

Pod koniec XVIII w. Europa na nowo odkryła i zachwyciła się klasyczną estetyką starożytnych Greków oraz Rzymian. Stawiane w miastach, ale i w sielskich zakątkach budynki nawiązywały formą do greckich świątyń z ich kolumnadami i trójkątnymi tympanonami. Dominował kolor biały, odcienie szarości, kontur, czysta linia, matematycznie wyliczone piękno. Co spowodowało, że na nowo pokochano helleńsko-rzymską spuściznę?

Bilety w cenie 15 zł

Miejsce: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, s. 116

6.04, g. 13:00

„Moda – historia osobista” – oprowadzanie kuratorskie. Prowadzenie: dr Małgorzata Możdżyńska-Nawotka

Wystawa czasowa „Moda – historia osobista. Profesor Irena Huml (1928–2015)” nie tylko odnosi się nie tylko do indywidualnej biografii zmarłej 10 lat temu prof. Ireny Huml, ale także rzuca światło na historię ubioru w PRL-u, zagadnienia związane z rolą i funkcjonowaniem kobiety w tej rzeczywistości, a także inspiruje pytania o trwałość przedwojennych inteligenckich postaw w nowej rzeczywistości, o emancypację, funkcjonowanie kobiet w świecie akademickim i artystycznym, o rodzimą recepcję trendów międzynarodowych czy o rolę mody w procesach modernizacyjnych.

Wstęp z biletem na wystawę czasową

Zapisy: edukacja@mnwr.pl, 71 372 51 48

Miejsce: Muzeum Narodowe we Wrocławiu

6.04, g. 15:00

Telimena i inne, czyli „styl trubadurów” i modowa epifania. Wykład dr Małgorzaty Możdżyńskiej-Nawotki w ramach cyklu „Galeria mody”

W ostatniej dekadzie XVIII stulecia w modzie zachodnioeuropejskiej pojawił się nowy nurt historyzujący odwołujący się do romantycznej wizji średniowiecza. Jego miłośniczką była Telimena, jedna z najbarwniejszych, a także najbardziej zainteresowanych modą i strojami kobiecych postaci polskiej literatury. Dowodzi tego – subtelnie, lecz niepodważalnie – opisany przez Mickiewicza jej „ubiór galowy zbyt wykwintny na wieś i na dzień powszedni”, w którym pojawia się na kolacji w Soplicowie w księdze I „Pana Tadeusza”. Telimena nie była w swoim guście odosobniona, a poznanie tajemnic „stylu trubadurów” pozwala lepiej zrozumieć wiele dzieł literatury i malarstwa.

Wstęp wolny

Miejsce: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, s. 116

Wydarzenia wielkanocne w Muzeum Etnograficznym

Muzeum Etnograficzne

1.04, g. 16:00

Spotkanie autorskie z Hanną Gollą, autorką publikacji „Stroje regionalne osadników na Dolnym Śląsku”, prowadzenie: Marta Derejczyk

Katalog „Stroje regionalne osadników na Dolnym Śląsku” przedstawia kolekcję Działu Tkanin i Strojów Muzeum Etnograficznego we Wrocławiu liczącą prawie 500 zabytków i obejmującą bardzo różnorodne, głównie odświętne, stroje tradycyjne przywiezione na Dolny Śląsk po 1945 r. Jest to część tego typu zbiorów wrocławskiego muzeum, która związana jest z osadnikami przesiedlonymi spoza terytorium współczesnej Polski – w większości z Kresów Wschodnich, z województw jakie istniały w okresie II Rzeczypospolitej: stanisławowskie, tarnopolskie, lwowskie, wołyńskie, poleskie, nowogródzkie i wileńskie oraz z Bukowiny rumuńskiej i Bośni. Najpiękniejsze z przedstawionych w publikacji ubiorów prezentowane były na wystawie czasowej „Strojni Kresowiacy” (16 listopada 2024 – 2 marca 2025).

Wstęp wolny

Miejsce: Muzeum Etnograficzne

5.04, g. 13:00

„Pisanki i palmy wielkanocne” – oprowadzanie z audiodeskrypcją. Oprowadzanie dla osób z niepełnosprawnością wzroku po wystawie czasowej „Pisanki i palmy wielkanocne”, prowadzenie: Olga Budzan

Prezentowane na wystawie pisanki, palmy i pająki wielkanocne wykonane zostały przez aktywnie działających twórców. Wystawa jest okazją do obserwowania rozwoju, kierunku zmian i artystycznych trendów tworzenia rekwizytów i ozdób wielkanocnych. Dział Edukacji Muzeum Etnograficznego przygotował pomoce dotykowe przeznaczone dla osób biorących udział w oprowadzaniu.

Bilety w cenie 3 zł

Zapisy: edukacja@muzeumetnograficzne.pl, 71 344 33 13

Miejsce: Muzeum Etnograficzne

5.04, g. 14:00

Niecodzienna codzienność – czas wielkanocnego świętowania. Wykład Agnieszki Szepetiuk-Barańskiej towarzyszący wystawie „Pisanki i palmy wielkanocne”

Zapraszamy w podróż do źródeł zwyczajów związanych z obchodzonymi na wiosnę świętami. Opowieść poświęcona zostanie dawnym i współczesnym formom świętowania oraz zmieniającym się okolicznościom i zachowaniom. Będzie też mowa o przeganianiu złych mocy, pomnażaniu energii, hałasie i ucztowaniu. Wykład zakończy się zwiedzaniem wystawy czasowej „Pisanki i palmy wielkanocne”, na której obejrzeć można poruszające wyobraźnię przedmioty współczesnej plastyki obrzędowej.

Wstęp z biletem na wystawę czasową

Miejsce: Muzeum Etnograficzne

6.04, g. 12:00

Zajączki, kogutki i drzewka. Warsztaty rodzinne dla dzieci w wieku 6–12 lat w ramach cyklu „Etno w południe”, prowadzenie: Olga Budzan

Wielkanoc wycinanką stoi! Zbliżające się święta są świetną okazją do wzięcia udziału w warsztatach wycinankarskich. Podczas spotkania w muzeum będzie można wykonać wycinankę z tradycyjnymi motywami wielkanocnymi takimi jak kogutki, zajączki i drzewka. Umieścimy je tam, gdzie ich miejsce – pośród wyciętych z papieru kwiatów. Przy okazji będzie można dowiedzieć się nieco o symbolice związanej z najważniejszym świętem w roku obrzędowym. 

Bilety w cenie 10 zł

Zapisy: edukacja@muzeumetnograficzne.pl, 71 344 33 13

Miejsce: Muzeum Etnograficzne

Warsztaty w Pawilonie Czterech Kopuł

Pawilon Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej

5.04, g. 11:00

Sygnał malarski. Zajęcia plastyczno-ruchowe Barbary Przerwy dla dzieci w wieku 6–10 lat w ramach cyklu „Muzealne poruszenie”

Czym jest akcent barwny? Co to znaczy, że barwy ze sobą kontrastują? I dlaczego Alfred Lenica twierdził, że kolor jest muzyką obrazu? Zapraszamy do zabawy wśród wszystkich barw tęczy! Będziemy tańczyć z kolorowymi tkaninami i tworzyć wielobarwne kolaże!

Bilety w cenie 10 zł

Zapisy: edukacja.pawilon@mnwr.pl, 71 712 71 81

Miejsce: Pawilon Czterech Kopuł

5.04, g. 12:00

Performance w muzeum. Wykład Justyny Oleksy w ramach cyklu „Kurs historii sztuki. Klasycy nowoczesności”

Wykład o performansach w muzeum będzie próbą analizy zjawiska, w którym performer wkracza w muzealną przestrzeń. Wychodząc od różnych definicji performansu, próbując pochwycić performatywne momenty w tradycyjnych spektaklach teatralnych, spróbujemy przyłapać i opisać ten szczególny rodzaj uwagi, który jest charakterystyczny dla obecności performera w muzeum.

Bilety w cenie 15 zł

Miejsce: Pawilon Czterech Kopuł

5.04, g. 13:00

Pragnę ubrać na siebie obraz. Integracyjne warsztaty sensoryczne w ramach cyklu „Ramię w ramię” z audiodeskrypcją oraz tłumaczeniem na polski język migowy. Prowadzenie: Barbara Przerwa, tłumaczenie PJM: Elżbieta Resler

Zapraszamy na warsztaty projektowania mody w oparciu o wybrane dzieła sztuki. Z prac Marii Jaremy zapożyczamy delikatność i przewiewność. Z obrazów Józefa Hałasa geometryczne figury. U Alfonsa Mazurkiewicza i Konrada Jarockiego poszukamy plisów i falban. Obrazy Stefana Gierowskiego to już modowa klasyka, czarno-czerwony zestaw oraz szarość z akcentem barwnym. Czy malarstwo może stać się natchnieniem do projektowania mody? Przekonajcie się sami!

Bilety w cenie 20 zł (bilet specjalny w cenie 3 zł)

Zapisy: edukacja.pawilon@mnwr.pl, 71 712 71 81

Miejsce: Pawilon Czterech Kopuł

5.04, g. 14:00

Sztuka z serca. Integracyjne warsztaty rodzinne dostosowane do potrzeb osób w spektrum. Prowadzenie: dr Agata Iżykowska-Uszczyk

Zastanawialiście się kiedyś, na jakiej wysokości jest Wasze serce? Edward Krasiński, jeden z artystów prezentowanych na wystawie stałej w Pawilonie Czterech Kopuł, zadał sobie to pytanie. Obejrzymy jego prace „Interwencje”, a przy okazji dowiemy się, jaki był ulubiony kolor artysty oraz co tak naprawdę znaczy sztuka konceptualna.

Bilety w cenie 10 zł

Zapisy: edukacja.pawilon@mnwr.pl, 71 712 71 81

Miejsce: Pawilon Czterech Kopuł

5.04, g. 18:00

Prawdopodobieństwo nieprawdopodobne. Warsztaty tańca intuicyjnego dla dorosłych w ramach cyklu „Co mnie porusza w sztuce współczesnej”, prowadzenie: Barbara Przerwa

To będzie gra w kości z samym sobą! Pod wpływem natchnienia płynącego z prac Stanisława Dróżdża i Ryszarda Winiarskiego będziemy poszukiwać połączeń pomiędzy prawdopodobieństwem i przypadkiem. Wartością stałą i niezmienną będzie nasz szkielet, rzuty kośćmi do gry wyznaczą kierunek naszych improwizacji!

Bilety w cenie 20 zł 

Zapisy: edukacja.pawilon@mnwr.pl, 71 712 71 81

Miejsce: Pawilon Czterech Kopuł

informacja prasowa

22. MDAG we Wrocławiu za niespełna dwa miesiące!

Wrocławska edycja festiwalu Millennium Docs Against Gravity zbliża się wielkimi krokami! Między 9 a 18 maja po raz kolejny spotkamy się w salach kina DCF, by wspólnie doświadczać najlepszego kina dokumentalnego. 22. edycja MDAG będzie szansą na spotkanie z wieloma wybitnymi postaci ze świata kina dokumentalnego. Festiwal ponownie ugości twórców i bohaterów filmowych, pochodzących z różnych zakątków globu, tworząc niezwykłą okazję do osobistych rozmów i wymiany myśli. Co już wiadomo o wrocławskim programie?

"Riefenstahl"

Tytuły z Wenecji, Sundance i Berlinale

Jak co roku w programie Millennium Docs Against Gravity pojawią się filmy, które zdobyły uznanie krytyków i publiczności na najważniejszych festiwalach filmowych na świecie – podczas MFF w Wenecji, Sundance i Berlinale. Programerzy MDAG z Wenecji przywieźli m.in. film “Riefenstahl” (reż. Andres Veiel) o  jednej z najbardziej kontrowersyjnych postaci XX wieku, czyli Leni Riefenstahl, czołowej reżyserce III Rzeszy, która nieustannie zaprzeczała bliskim związkom z Hitlerem i Goebbelsem. 

We Wrocławiu zobaczymy też filmy z Sundance, m.in.: “Pan Nikt kontra Putin” (reż. David Borenstein) o rosyjskim nauczycielu, który przez dwa lata w ukryciu zbierał materiał filmowy stanowiący portret życia w dzisiejszej Rosji i trudnych wyborów, przed którymi stają obywatele, gdy ich kraj znajduje się w rękach władcy absolutnego; “Sally” (reż. Cristina Costantini) o pierwszej Amerykance, która poleciała w kosmos, ale skrywała pewien sekret – miłość do kobiety, z którą dzieliła życie przez 27 lat; “Uwolnić Leonarda Peltiera” (reż. David France, Jesse Short Bull), którego tytułowy bohater, jeden z żyjących liderów American Indian Movement, został osadzony w więzieniu po kontrowersyjnym wyroku skazującym. Nowe pokolenie rdzennych aktywistów zobowiązało się walczyć o jego wolność, zanim odejdzie.

Z kolei z programu tegorocznego Berlinale wrocławska publiczność obejrzy m.in. “Pod powierzchnią” (reż. Kinga Michalska), opowiadający o podróży po współczesnej Polsce i ukazujący życie ludzi mieszkających w miejscach pamiętających Holocaust. Film przedstawia intymne historie bohaterów i bohaterek, w których przeszłość łączy się z codziennym doświadczeniem. Odsłaniają się niepokojące sprzeczności, z którymi mieszkańcy tych miejsc muszą się mierzyć.

"Czarny łabędź"

Nowość – serial dokumentalny

W tegorocznym programie wrocławskiego MDAG znalazł się również serial dokumentalny! Mowa tu o “Czarnym łabędziu” (The Black Swan) w reżyserii Duńczyka, Madsa Brüggera, który słynie z demaskatorskich, odważnych i nieszablonowych filmów. Składający się z czterech odcinków serial śledzi niezwykłą historię Amiry Smajic – prawniczki przez lata doradzającej najgroźniejszym duńskim gangom, która postanawia wycofać się z przestępczego świata. Współpracując z Brüggerem i zespołem dziennikarzy śledczych, instaluje w swoim biurze kamery. Efektem tej operacji jest odkrycie przerażającej sieci prania brudnych pieniędzy, oszustw, a nawet tortur i przestępstw, podważających mit Danii jako kraju wolnego od korupcji. Jednak podwójna gra Smajic prowadzi do dramatycznych konsekwencji, które zaskoczą nawet najbardziej doświadczonych widzów.

22. edycja Millennium Docs Against Gravity odbędzie się od 9 do 18 maja 2025 roku w kinach w siedmiu miastach (Warszawa, Wrocław, Gdynia, Poznań, Katowice, Łódź oraz Bydgoszcz) oraz od 20 maja do 2 czerwca online na mdag.pl! Mecenasem tytularnym festiwalu jest Bank Millennium.

informacja prasowa

"Pisanki i palmy wielkanocne" - wystawa i kiermasz w Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu

 Od blisko 60 lat Muzeum Etnograficzne we Wrocławiu przygotowuje w okresie świąt Wielkiej Nocy wystawę poświęconą ozdobom i rekwizytom wielkanocnym. Można zobaczyć na niej różnorodność pisanek, palm i stroików świątecznych, gliniane baranki i ceramiczne ptaki, kwiaty z papieru i ozdobne pająki. Ekspozycję wzbogacają archiwalne fotografie i współczesne nagranie z obrzędu święcenia pokarmów. Tradycyjny kiermasz wielkanocny z udziałem kilkudziesięciu wystawców zaplanowano na 12 kwietnia, czyli na sobotę przed Niedzielą Palmową.  Wystawę można oglądać od 11 maca do 27 kwietnia 2025.

„Święta Wielkanocne, przypadające w tym samym czasie co wczesnowiosenne zrównanie dnia z nocą, to w dorocznej obrzędowości ludowej czas szczególny, w którym obrzędy religijne, tradycja ludowa i świat przyrody splatają się w jedno. A w obrzędowości wielkanocnej wyjątkową rolę odgrywają dwa najważniejsze rekwizyty tego święta: pisanka i palma wielkanocna” – mówi kuratorka Agnieszka Szepetiuk-Barańska.

Zdobienie jaj to element sztuki ludowej, a zarazem jedna z najbardziej żywotnych dziedzin plastyki obrzędowej, w której pielęgnowana jest tradycyjna stylistyka. Na wystawie będzie można zobaczyć różne techniki zdobnicze na przykładzie prac kilkudziesięciu twórców z terenu głównie Dolnego Śląska i Opolszczyzny. Pokazane zostaną pisanki precyzyjnie zdobione technikami batikową, rytowniczą i aplikacyjną, wśród nich jaja oklejane rdzeniem sitowia, słomą czy miniaturowymi wycinankami. Widzów zachwycą opolskie „kroszonki” i jaja ze zdobieniami nawiązującymi do motywów huculskich, suwalskich, rzeszowskich i kaszubskich. Nie zabraknie także zdobniczych motywów orawskich, petrykowskich, krymsko-tatarskich i naddnieprzańskich. 

Pisanki wykonane techniką aplikacyjną - słoma, Edyta Haratyk

Na ekspozycji będą także palmy, które w Niedzielę Palmową, zwaną też Kwietną lub Wierzbną, niesione są w uroczystych procesjach. Palmie przypisywano właściwości ochronne, życiodajne, zdrowotne i dobroczynne, a moce te potęgowało poświęcenie jej w kościele. Na Dolnym Śląsku dominowały palmy wykonywane według wzorów wileńskich, których tradycyjne przykłady oraz współczesne wariacje będą mogli zobaczyć widzowie. Wyplatane z suszonych i barwionych traw, ziół i kwiatów oraz ułożone w misterne wzory, zachwycą zwiedzających. 

„Wszystkie prezentowane w tym roku prace zostały wykonane i dostarczone przez aktywnie działających twórców, co czyni ekspozycję niezwykłym doświadczeniem badawczym i antropologicznym. To okazja do obserwowania rozwoju, kierunku zmian i artystycznych trendów tworzenia rekwizytów i ozdób wielkanocnych. Po zakończeniu wystawy wybrane prace trafią do muzealnych zbiorów” – tłumaczy Agnieszka Szepetiuk-Barańska.

Kolejne etapy zdobienia jaj techniką batikową, Agnieszka Ślosecka

Tegoroczną ekspozycję wzbogaci współczesne nagranie z obrzędu święcenia pokarmów, które zostanie zestawione z archiwalnymi fotografiami z badań terenowych z zakresu obrzędowości wielkanocnej, prowadzonych na Dolnym Śląsku przez wrocławskie Muzeum Etnograficzne w latach 60. XX w. Poza tym nie zabraknie barwnych stroików, kwiatów z bibuły, ptaszków z ceramiki, glinianych baranków oraz wielu innych ozdób wykorzystywanych do świątecznego przystrojenia domu.

Tradycyjny kiermasz wielkanocny z udziałem kilkudziesięciu wystawców zaplanowano na 12 kwietnia, czyli na sobotę przed Niedzielą Palmową. To niepowtarzalna szansa do osobistego spotkania z twórcami pisanek, palm i pająków, a także sposobność kupienia oryginalnych prezentów świątecznych – ludowych zabawek, wyrobów ceramicznych i porcelanowych – artystycznych i użytkowych, koszyków wiklinowych i papierowych, rzeźby ludowej.

Pająk wielkanocny, Olga Saganowska

Piotr Oszczanowski, Dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu:

Jak co roku zapraszam na wyjątkowe wydarzenie, które związane jest z obchodami Wielkiej Nocy. Tradycją liczącą już kilkadziesiąt lat jest, że w Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu goszczą swoiste zwiastuny nadchodzących świąt – palmy i pisanki wielkanocne. Misterne wytwory rąk ludzkich urzekają nas swoim bogactwem i pomysłowością. Świat wyobrażeń świątecznych „zaklęty” na skorupce jajka oraz w oryginalnych konstrukcjach i dekoracjach palm nadaje tym świętom wyjątkową aurę, przypomina o czasach dzieciństwa i sprawia, że tak chętnie patrzymy i podziwiamy te wyjątkowe dzieła. Nimi też będziemy się dzielić podczas kiermaszu wielkanocnego, który zaplanowany jest na 12 kwietnia. Zapraszam serdecznie, iście już świątecznie, na naszą wystawę i wspomniany kiermasz.

informacja prasowa

"Don Carlo" Giuseppe Verdiego w Operze Wrocławskiej już w maju! Poznajmy obsadę.

Premiera wielkiego dzieła Giuseppe Verdiego zbliża się wielkimi krokami. Już za dwa miesiące na scenie Opery Wrocławskiej "Don Carlo" pod batutą maestro Pawła Przytockiego i w reżyserii Michała Znanieckiego. Na scenie wspaniali artyści.

Wielkie dzieło Giuseppe Verdiego, oparte na dramacie Friedricha Schillera, zostanie wystawione w Operze Wrocławskiej pod koniec maja 2025 r.

W postać Filipa II wcieli się jeden z najlepszych światowych interpretatorów ról Verdiowskich – bas Rafał Siwek. Wrocławska publiczność miała okazję poznać go w roli Zachariasza w "Nabucco" Giuseppe Verdiego, podczas transmisji tego spektaklu w 2021 r. Ponadto w roli Filipa II będziemy mogli ujrzeć i usłyszeć Jerzego Butryna, bas-barytona pochodzącego z Wrocławia, występującego wielokrotnie na scenie Opery Wrocławskiej, m.in. w "Don Giovannim" (jako Komandor), "Łucji z Lammermooru" (jako Raimondo) czy "Carmen" (jako Escamillo).

Partię tytułową zaśpiewa znakomity austriacki tenor – Norbert Ernst. Solista wielokrotnie występował podczas festiwalu w Bayreuth. Regularnie śpiewa na największych scenach operowych, m.in. Royal Opera House, Covent Garden, Teatro alla Scala czy Wiener Staatsoper, a w Operze Wrocławskiej wystąpi po raz pierwszy.

Olena Tokar ukraińska solistka, dysponująca oczarowującym sopranem lirycznym, wykona partię Elżbiety. Śpiewaczka od ponad 15 lat należy do stałego zespołu Opery Lipskiej. W swoim repertuarze ma główne role sopranowe, które prezentuje na scenach operowych świata.

W najnowszej premierze zaprezentuje się także, w roli markiza Posy (Rodrigo), baryton Stanisław Kuflyuk. Artysta wielokrotnie występował w Operze Wrocławskiej, m.in. w "Trubadurze" (jako Hrabia di Luna) w 2016 r. czy w "Strasznym dworze" (jako Miecznik) w 2020 r. podczas transmisji online opery w wersji koncertowej.

Ponadto w wykonaniu dzieła na scenie Opery Wrocławskiej udział wezmą: Marcelina Román – Elżbieta, Dominik Sutowicz – Don Carlos, Łukasz Motkowicz – Markiz Posa, Jadwiga Postrożna / Barbara Bagińska – Eboli, Aleksander Zuchowicz / Paweł Żak - Hrabia Lerma oraz Herold, Hanna Sosnowska-Bill / Agnieszka Adamczak – Tebaldo, Jakub Michalski / Filip Rutkowski – Mnich, Aleksander Teliga / Wołodymyr Pańkiw – Wielki Inkwizytor oraz Maria Rozynek / Magdalena Makowska – Głos z Nieba.

Opera przenosi nas do XVI-wiecznej Hiszpanii. Opowiada historię infanta Don Carlosa, który po stracie ukochanej postanowił żyć w klasztorze. Jednak, za namową przyjaciela, nie realizuje tych planów, lecz postanawia zaangażować się na rzecz opozycji względem króla. Wszystko to dzieje się w cieniu hiszpańskiej inkwizycji. Schiller napisał sztukę "Don Carlos" w 4 lata (1783–1787) i był to pierwszy dramat, który wyszedł spod jego pióra wierszem. Samo dzieło posiada rozbudowaną fabułę, ponadto bogate jest w wątki poboczne. Verdi zobaczył w postaciach dramatu głębię zróżnicowanych emocji, a poprzez kontekst historyczny mógł wyrazić własne wolnościowe dążenia. Kompozytor stworzył operę wielkich rozmiarów, w której połączył włoskie melodramma z francuską grand opéra. Prapremiera opery odbyła się 11 marca 1867 roku w Paryżu. Dzieło w Operze Wrocławskiej nie było grane od czerwca 1995 r.

Zespół Opery Wrocławskiej przedstawi tę historię 24 (premiera) oraz 25, 27, 30 i 31 maja 2025 r.

Realizatorzy:

Kierownictwo muzyczne – Paweł Przytocki

Reżyseria – Michał Znaniecki

Scenografia – Luigi Scoglio

Kostiumy – Małgorzata Słoniowska

Ruch sceniczny – Oskar Winiarski

Reżyseria świateł – Dawid Karolak

Projekcje multimedialne – Karolina Jacewicz

Obsada premiery (24.05.2025 r.):

Filip II – Rafał Siwek

Elżbieta – Olena Tokar

Don Carlos – Norbert Ernst

Księżniczka Eboli – Jadwiga Postrożna

Markiz Posa (Rodrigo) – Stanisław Kuflyuk

Hrabia Lerma – Aleksander Zuchowicz

Tebaldo – Hanna Sosnowska-Bill

Herold – Paweł Żak

Mnich – Jakub Michalski

Inkwizytor – Aleksander Teliga

Głos z Nieba – Maria Rozynek

informacja prasowa

Świeży powiew: Młody Händel we Włoszech. Händel Festspiele w Halle, 6–15 czerwca 2025

Od 5. do 14. czerwca odbędzie się w Halle Festiwal Händlowski, który po raz pierwszy odbył się w 1922 roku, trzy lata po Festiwalu Händlowskim w Getyndze. W tym roku festiwal skupia się na czterech latach, które kompozytor spędził we Włoszech, co znacząco wpłynęło na jego twórczość. Usłyszymy m. in. rzadko słyszane oratorium La Santissima Annunziata Alessandra Scarlattiego w żarliwej interpretacji Fabia Biondi i jego zespołu Europa Galante. Ponadto wystąpią międzynarodowe gwiazdy muzyki barokowej, takie jak Julia Lezhneva, Max Emanuel Cencic, Bruno de Sa i Christoph Prégardien, a z Polski - Martyna Pastuszka i {Oh! Orkiestra} i Rafał Tomkiewicz. Ponadto w programie konferencja naukowa i mnóstwo rozmaitych wydarzeń.

Trochę historii

W 1925 roku założono Händel -Gesellschaft (Towarzystwo Händlowskie), które w 1929 roku zorganizowało drugi festiwal pod dyrekcją Hermanna Aberta. 250. rocznica urodzin kompozytora w 1935 roku była okazją do zorganizowania trzeciego festiwalu, nazwanego przez nazistów „Reichs-Händelgedenktage”. Po II wojnie światowej Erich Neuß, Max Schneider , Herbert Koch i inni założyli Hallische Händel-Gesellschaft (Towarzystwo Halle Handel), które w 1948 roku zorganizowało czwarty festiwal we współpracy z Landestheater, Evangelische Kirchenmusikschule (Akademią Protestanckiej Muzyki Kościelnej) i Musikhochschule. Miało to miejsce w ukończonym niedługo wcześniej Domu Handla .

Od 1952 roku festiwal organizowany jest corocznie przez miasto Halle we współpracy ze stypendystami Uniwersytetu Marcina Lutra w Halle-Wittenberg i Hallische Händel-Ausgabe W Opernhaus Halle za każdym razem wystawiano co najmniej jedną z oper Händla, ponadto regularnie odbywały się występy gościnne w Goethe-Theater w Bad Lauchstädt - jedynym zachowanym teatrze z czasów poety. Od 1922 roku wystawiono 34 z 42 oper Händla w ponad 100 produkcjach. Pierwszym współczesnym profesjonalnym wykonaniem Rinalda w 1954 roku dyrygował Horst-Tanu Margraf ; w 1955 roku zaprezentowano Radamisto, w 1956 roku Poro, re dell'Indie ("Porus, król Indian") , w 1960 roku Imeneo, a w 1965 roku Scipione. Opera Faramondo została wznowiona w 1976 roku. Pierwsza opera Händla, Almira, została wystawiona w Goethe-Theater w 1994 roku. Tolomeo zostało wystawione i nagrane w 1998 roku, prawdopodobnie było to pierwsze wykonanie dzieła z instrumentami z epoki, pod dyrekcją Howarda Armana. Produkcja Admeto z 2006 roku, wyreżyserowana przez Axela Köhlera i dyrygowana przez Armana, również została nagrana. Włoska opera Giove in Argo została wystawiona w 2007 roku po premierze, która miała miejsce w tym sezonie na Festiwalu Händlowskim w Getyndze . Na festiwalu w 2009 roku wystawiono opery Floridante i Serse , pastisz Anaesthesia, a także oratoria: Theodora, Messiah , Belshazzar oraz Israel in Egypt .

Händel Festspiele 2025

Tytuł tegorocznego festiwalu skupia się na czterech latach, które Handel spędził we Włoszech. Opuścił Hamburg prawdopodobnie latem lub jesienią 1706 roku. Dużo czasu spędził w Rzymie (od lutego do jesieni 1707 roku i od lipca 1708 roku do jesieni 1709 roku, ale i to wiemy tylko w przybliżeniu), gdzie poznał m.in. Corellego, Lottiego i dwóch Scarlattich. To była szkoła muzyki włoskiej, którą młody kompozytor postanowił studiować. Z tego powodu Festiwal Handel ma zaprezentować rzadko słyszane oratorium La Santissima Annunziata Alessandra Scarlattiego w żarliwej interpretacji Fabia Biondi i jego zespołu Europa Galante. Scarlatti napisał to dzieło w 1700 lub 1703 roku do libretta kardynała Ottoboniego, który również zamówił utwory u Händla. Prawykonanie sakralnego oratorium Händla La resurrezione pod dyrekcją Corellego odbyło się w Niedzielę Wielkanocną 1708 r. w pałacu markiza Ruspoli w Rzymie i jest świadectwem ogromnej dojrzałości 23-letniego kompozytora.

Otwarcie Festiwalu Handlowskiego na rynku, fot. Thomas Ziegler

Podczas 66 głównych i towarzyszących wydarzeń, które odbędą się w 17 miejscach w Halle i okolicach, można będzie usłyszeć międzynarodowe gwiazdy muzyki barokowej, takie jak Julia Lezhneva, Max Emanuel Cencic, Anna Bonitatibus, Mahan Esfahani, Rey Chenez, Bruno de Sa i Christoph Prégardien, a także Reinhard Goebel, Fabio Biondi, Martyna Pastuszka, Attilio Cremonesi, Federico Maria Sardelli, Hervé Niquet, Wolfgang Katschner, Lautten Compagney Berlin, włoskie zespoły: Modo Antiquo i Europa galante, polską {Oh! Orkiestra} i Estoński Chór Kameralny Filharmonii, a także duński Concerto Copenhagen i Le Concert Spirituel z Paryża. 

Nagroda Miasta Halle Händel, przyznawana przez Händel House Foundation, trafia w tym roku do Händel Festival Orchestra Halle. Dzięki niej Rada Powiernicza Handel House Foundation honoruje dziesięciolecia poświęcone interpretacjom muzyki Händla na instrumentach z epoki. 

Międzynarodowa Konferencja Akademicka 2025 nosi tytuł „Händel's Italian Texts and his librecists”. Przyjrzymy się bliżej włoskim tekstom, do których Händel skomponował muzykę, jego kontaktom z włoską literaturą i librecistami, a także spróbujemy dokonać porównań z innymi kompozytorami XVIII wieku. 

Szczególnie ważne dla Festiwalu Händla jest jego dostępność dla mieszkańców miasta i regionu. Wstęp na niektóre wydarzenia jest bezpłatny, a dwa koncerty w wąwozie Galgenberg zakończą festiwal popularnymi programami i gościnnymi występami artystów, takich jak Kissin' Dynamite i brytyjski dyrygent Joolz Gale. Hip-hopowiec Raphael Moussa Hillebrand i młody kompozytor Oscar Jockel, którzy wspólnie z młodymi ludźmi z Halle-Neustadt przygotowują program. 

informacja prasowa

Więcej niż koncerty 🎼 11. Festiwal Prawykonań już w ten weekend

Do rozpoczęcia 11. Festiwalu Prawykonań pozostało zaledwie kilka dni. Już w najbliższy weekend NOSPR rozbrzmiewać będzie muzyką najnowszą! Przygotowaliśmy dla Państwa aż sześć koncertów ukazujących niezwykłą różnorodność premierowej twórczości polskich kompozytorów. Festiwal Prawykonań to jednak nie tylko koncerty. Zapraszamy do zapoznania się z ofertą wydarzeń towarzyszących festiwalu.

Eeeee... MOC... Yeah! (to nie ja) – opera kameralna dla dzieci

14 marca godz. 17.00 

15 marca godz. 15.00 

15 marca godz. 16.30 

16 marca godz. 16.00 

16 marca godz. 17:30 

Zawsze staramy się pamiętać o naszych najmłodszych melomanach. Właśnie dlatego na Festiwal Prawykonań Ewa Fabiańska-Jelińska i Karolina Jefmańska stworzyły interaktywną operę kameralną dla dzieci Eeeee... MOC... Yeah! (to nie ja). Spektakl odbywający się w przestrzeniach NOSPR zabierze maluchy w podróż do świata emocji. W towarzystwie agentów Wydziału do Spraw Nieprzeżytych Emocji i muzycznych przewodników mali odkrywcy zanurzą się w dźwiękach puzonu, klarnetu, fletu i altówki, by razem przeżywać radość, smutek, strach i gniew. Bilety: 30 zł – bilet obejmuje udział dziecka wraz z jednym opiekunem (pakiet).

14 marca, g. 18.00
Strefa Ruchu – rozmowy z kompozytorami

Jak brzmi polska muzyka najnowsza? Co o nas mówi? Jaką przetwarza przeszłość i co czeka ją jutro? Jakie skrywa tajemnice i czego dowiemy się o niej na tegorocznym Festiwalu Prawykonań? Między innymi z tymi pytaniami zmierzą się kompozytorki i kompozytorzy, którzy przyjęli zaproszenie redakcji „Ruchu Muzycznego” i wezmą udział w towarzyszącym festiwalowi spotkaniu z cyklu Strefa Ruchu, które poprowadzi Piotr Mika. Wstęp wolny.

Bożena Sacharczuk, materiały prasowe 

14 marca, g. 19.00

"Układy improwizowane" – wernisaż wystawy ceramiki unikatowej Bożeny Sacharczuk

Na Festiwalu Prawykonań muzyka i inne sztuki nieustannie się przenikają. Dowodem na to będzie wystawa ceramiki unikatowej Bożeny Sacharczuk. W ramach prezentowanej w NOSPR wystawy Układy improwizowane artystka podejmuje próbę uchwycenia i „unaocznienia” abstrakcyjnego charakteru muzyki. Dzięki wkomponowaniu form w architekturę wnętrza sztuki wizualna i muzyczna splatają się w spójną opowieść o harmonii materii i brzmienia. Wernisaż odbędzie się 14 marca, a ekspozycję w NOSPR oglądać będzie można do 26 czerwca. Wstęp wolny.

15 marca, g. 13.00
Granice niczego – Krzysztof Knittel w rozmowie z Michałem Mendykiem

Krzysztof Knittel to twórca eksperymentujący, niezależny i swobodnie traktujący kanony. Podczas Festiwalu Prawykonań nie tylko będziemy mieć możliwość poznania jego najnowszej kompozycji ka makana o ke ola. Spotkamy się także z samym kompozytorem, a rozmowę z nim poprowadzi Michał Mendyk. Punktem wyjścia będzie wydana w zeszłym roku przez PWM książka Granice niczego – również będąca zapisem rozmowy Knittla z Mendykiem. W NOSPR przekonamy się jednak, że spotkanie wokół książki może zaskoczyć. Nie zabraknie bowiem gier konwencją i odniesień do eksperymentalnej twórczości najważniejszego dla Knittla kompozytora – Johna Cage’a. Wstęp wolny.

informacja prasowa

Wydarzenia w Muzeum Narodowym i oddziałach 15-16.03.2025

 O polskiej fotografii po tzw. odwilży opowie Adam Pacholak w sobotę 15 marca w trakcie wykładu z cyklu „Obraz i Obiektyw: kurs historii fotografii polskiej”. Z kolei rzeźba i malarstwo epoki renesansu będą tematem wykładu Dariusza Galewskiego 16 marca w ramach cyklu „Kurs historii sztuki”. W Muzeum Etnograficznym od wtorku 11 marca będzie prezentowana doroczna wystawa „Pisanki i palmy wielkanocne”. Pierwszym wydarzeniem towarzyszącym ekspozycji będą warsztaty dla dzieci, których uczestnicy wyhaftują ozdoby wielkanocne na papierze.

Pisanki, fot. Adam Podstawka

Muzeum Narodowe we Wrocławiu

15.03, g. 12:00

Humanistyczna, awangardowa, seksowna: polska fotografia po Odwilży. Wykład Adama Pacholaka w ramach cyklu „Obraz i Obiektyw: kurs historii fotografii polskiej”

Od „wystawy wariatów” po „Rodzinę człowieczą” – fotografia w Polsce czasów tzw. odwilży przeżywała rozkwit rozmaitych awangardowych kierunków. Spotkanie będzie okazją do przyjrzenia się m.in. pierwszym dziełom Zbigniewa Dłubaka i jego teorii znaku pustego, fotokolażom Aleksandra Krzywobłockiego i Mieczysława Bermana, a także fotografiom Fortunaty Obrąpalskiej czy nowoczesnym zdjęciom Edwarda Hartwiga. Nie zabraknie również artystów związanych z różnymi zespołami: II Grupy Krakowskiej czy „Domino”, wrocławskiego „Podwórka” i warszawskiego „Przedszkola”, na słynnej „Antyfotografii” Zdzisława Beksińskiego, Bronisława Schlabsa i Jerzego Lewczyńskiego kończąc.

Wstęp wolny

Miejsce: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, s. 116

Treści wrażliwe: nagość/erotyka

16.03, g. 11:00

Sztuka renesansu. Rzeźba i malarstwo. Wykład dr. Dariusza Galewskiego w ramach cyklu „Kurs historii sztuki”

Czy kultura i sztuka renesansu były pierwszym w dziejach i najpełniejszym odniesieniem do starożytności grecko-rzymskiej? Czy rozwinęły się tylko w Italii i czy było to związane z jakąś szczególną predyspozycją tutejszych rzeźbiarzy i malarzy do naśladowania antyku i tworzenia dzieł oryginalnych? Wykład będzie próbą odpowiedzi na powyższe pytania, a ilustracji posłużą najwybitniejsze osiągnięcia rzeźby i malarstwa we Florencji, Wenecji, Rzymie i kilku mniejszych ośrodkach od początku XV do połowy XVI w. Przedstawione zostaną wpływy sztuki włoskiej na kulturę Europy zaalpejskiej i drogi, jakimi tam docierała, a także proces odwrotny, który także miał miejsce, o czym przekonują najnowsze badania historyków sztuki i kultury.

Bilety w cenie 15 zł

Miejsce: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, s. 116

Wykład Adama Pacholaka o fotografii polskiej po odwilży

Muzeum Etnograficzne

16.03, g. 12:00

Wyszywane jajo. Warsztaty rodzinne dla dzieci w wieku 6–12 lat w ramach cyklu „Etno w południe”, towarzyszące wystawie „Pisanki i palmy wielkanocne”, prowadzenie: Olga Budzan

Wyhaftujemy ozdobę wielkanocną na kolorowym papierze! Będzie to świetna okazja do poznania podstawowych ściegów hafciarskich, ale także do przyjrzenia się tradycyjnym ornamentom, jakimi dawniej ozdabiano wielkanocne jaja. Dla miłośników dekorowania!

Bilety w cenie 10 zł

Zapisy: edukacja@muzeumetnograficzne.pl, 71 344 33 13

Miejsce: Muzeum Etnograficzne

informacja prasowa

49. Wratislawia Cantans: Giovanni Antonini i Magnificat /relacja/

 Liryczny Händel, piękny Vivaldi I genialny Bach zabrzmiały na koncercie inaugurującym festiwal Wratislavia Cantans.

O tym, że istnieją tajemne związki pomiędzy ubiegłorocznym i obecnym programem Wratislavii, świadczy choćby ten fakt, że festiwal rozpoczął koncert, w którym maestro Giovanni Antonini po raz wtóry zaprezentował obok siebie Händla i Bacha. W ubiegłym roku były to ich wczesne utwory, jeszcze nie tak piękne i wirtuozowskie. Jednakże już wyraziście rysował się geniusz obu kompozytorów. W tym roku koncert inauguracyjny zaprezentował ich obu jako twórców w pełni rozkwitu. Co więcej, była to niepowtarzalna okazja, aby wysłuchać różnych wersji "Magnificat".

Giovanni Antonini, Magnificat, fot. T. Wałków

Händel – bello!

Koncert inauguracyjny, zatytułowany ”Magnificat” rozpoczęła kompozycja Georga Friedricha Händla: Concerto Grosso D-dur / in D Major op. 6 nr 5 HWV 323. Kompozytor wzorował się na Corellim i jemu też miał być utwór zadedykowany. Biograf artysty, Romain Rolland, nazywa go ”Koncertem św. Cecylii”, jest on bowiem autocytatem z uwertury do ”Ody na dzień św. Cecylii”, ale zawiera także inne liczne cytaty muzyczne.

Można by zaryzykować stwierdzenie, że tym razem muzyka  Händla posłużyła Antoniniemu jako rodzaj pięknego, lirycznego, a zarazem uroczystego wprowadzenia do głównej części koncertu: ”Magnificat” Vivaldiego i Bacha. Taki układ kompozycji daje wrażenie, że piękno można stopniować: bello, più bella, … geniale. Tak, bo kompozycja Jana Sebastiana wymyka się takim porównaniom.

A zatem utwór Georga Friedricha Händla możemy określić jako bello, czyli piękny. W istocie, tak jest. Początkowo mocne i zdecydowane brzmienie, płynnie przechodzi w III cz. (Presto) w rodzaj melodyjnego scherzo, aby następnie – poprzez duet skrzypiec – wprowadzić uroczystą i pełną powagi atmosferę. Po czym z zanikającego pełnego brzmienia całego zespołu wyłania się Allegro, a po nim wdzięczny Menuet (Un poco larghetto) i zamyka całość w pogodnie uroczystym nastroju.

Vivaldi – più  bello!

Po takim wprowadzeniu zabrzmiał pełnią głosów i instrumentów Magnificat RV 600/RV 611 Antonio Vivaldiego. Utwór został skomponowany ok. 1717/1719 roku. Istnieje kilka wersji tego koncertu. Antonini zdecydował się na ich kompilację.  

Najpierw uderza dramatyczny początek tego utworu, tak odmienny od kompozycji J.S. Bacha. Po nim następują piękne, choć operowo brzmiące arie i chóry. Cudowna aria sopranu (Lydia Teuscher ) Quia respexit z wyeksponowanym fragmentem „omnes generationes”, następnie wspaniały duet sopranów  w Esurientes implevit bonis – o tym, że ”Głodnych nasyca dobrami, a bogatych z niczym odprawia”- mogły  zachwycić nawet wybrednego słuchacza. Pomiędzy ariami zaś – niezwykle subtelnie brzmiący chór śpiewa Et misericordia eius (Zmiłuj się nad nami) czy Fecit potentiam (I okaż nam Swoje Zbawienie)… Utwór kończy się równie dramatycznie jak zaczyna, aby na słowach „et in secula seculorum” („i na wieki wieków…”) przejść w kończącą całość fugę.

Kenneth Tarver i Maria Espada

Bach – geniale!

Jan Sebastian Bach skomponował swoje ”Magnificat”(BWV 243a) na nieszpory w święto Bożego Narodzenia 1723 roku, a więc w czasie bliskim powstaniu utworu Vivaldiego. A jednak od pierwszych nut utwór jest tak olśniewający, że zupełnie przyćmiewa kompozycję Vivaldiego. Rozpoczyna go bogate instrumentarium: trąbki, oboje, flety oraz kotły, a brzmienie ich w połączeniu z chórem jest piękne i przepełnione radością.

W basie i kadencjach arii sopranowej ”Et exultavit” ("Raduje się”) – twierdzi biograf kompozytora Albert Schweitzer –pojawia się charakterystyczny motyw radości, tak jakby oślepiający promień słońca przeniknął łagodny mrok adwentu.

Obydwie partie sopranu: ”Et exultavit” i  ”Quia respexit”("Bo wejrzał”) należą do moich ulubionych fragmentów ”Magnificat”. Drugi sopran jest właściwie muzycznym portretem Madonny, o nieopisanym uroku. W murach kościoła Marii Magdaleny najpiękniej zabrzmiał głos Marii Espady – wysoki i mocny zarazem. Pięknie też zaprezentował się duet sopranu Espady z tenorem Kennethem Tarverem w ”Et misericordia” oraz baryton Floriana Boescha w ”Quia fecie mihi magna”.

49. festiwal Wratislavia Cantans potrwa do 14 września 2014 roku.    

Artykuł został opublikowany na portalu Kulturaonline 11 września 2014 roku.

Podróże z Herodotem. Świat oczami Ryszarda Kapuścińskiego - wystawa w Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu

Tytuł wystawy oraz wybór zaprezentowanych państw nawiązują do książki autora pt. "Podróże z Herodotem", w której zamieszczono krótkie eseistyczne reportaże Kapuścińskiego, pełniącego rolę korespondenta w Azji i Afryce, wraz z jego przemyśleniami oraz refleksjami na temat towarzyszącej mu przez całą podróż publikacji greckiego historyka Herodota pt. "Dzieje". Na ekspozycji znajdują się eksponaty prezentujące kulturę materialną z państw Azji i Afryki (Chiny, Indie, Egipt, Sudan, Etiopia, Iran i Algieria).

Kapuściński w swojej książce stara się porównać własne podróże po Azji i Afryce z opisami starożytnego kronikarza. Chociaż dzieli ich ponad dwa tysiące lat, łączy ich niegasnąca pasja do poznawania innych kultur, historii oraz ludzkich losów. Dzięki ich dziełom, Dziejom Herodota oraz Podróżom z Herodotem Kapuścińskiego, możemy spojrzeć na świat z unikalnej perspektywy, która łączy przeszłość z teraźniejszością, a czasem wskazuje na uniwersalne prawdy o naturze ludzkiej.

Wystawa jest przede wszystkim autorską wizją kuratorek, ukazującą świat widziany oczami reportażysty Ryszarda Kapuścińskiego w latach 60. i 70. XX wieku. Na ekspozycji znajdą się eksponaty prezentujące kulturę materialną z państw Azji i Afryki (Chiny, Indie, Egipt, Sudan, Etiopia, Iran i Algieria).

Podróże z Herodotem. Świat oczami Ryszarda Kapuścińskiego
28 lutego – 3 sierpnia 2025
Kuratorki wystawy: Ilona Pulnar-Duszyk, Katarzyna Jendrzejczyk

Instytucje, z których wypożyczane będą obiekty:

Muzeum Azji i Pacyfiku w Warszawie

Muzeum Narodowe w Szczecinie

Państwowe Muzeum Etnograficzne w Warszawie

Muzeum Etnograficzne w Krakowie

Zbiory własne Muzeum im. Jacka Malczewskiego w Radomiu

Kolekcjonerzy prywatni

Patronat honorowy:

Marszałek Województwa Mazowieckiego Adam Struzik

informacja prasowa

"Fidelio" Beethovena po raz pierwszy w The Met: Live in HD

Już 15 marca miłośnicy opery w Polsce i na całym świecie będą świadkami wyjątkowego wydarzenia – po raz pierwszy w historii The Metropolitan Opera zaprezentuje Fidelia Ludwiga van Beethovena w ramach prestiżowego cyklu The Met: Live in HD! W roli Don Pizarro wystąpi polski bas-baryton Tomasz Konieczny.

 

Tomasz Konieczny Lise Davidsen i David Butt Philip w operze "Fidelio"
L. van Beethovena, fot. Karen Almond / Met Opera

"Fidelio" to jedyna opera Beethovena. W pełni wybrzmiewa w niej dramatyzm, emocje oraz ponadczasowe przesłanie o wolności, miłości i poświęceniu. Inscenizacja Met to nie tylko niezrównana muzyka, ale także poruszające widowisko, które na długo pozostanie w pamięci.

W roli Leonory wystąpi znakomita sopranistka Lise Davidsen. Na scenie partnerować będą jej wybitni artyści: David Butt Philip jako Florestan, Tomasz Konieczny jako Don Pizarro, René Pape jako Rocco oraz Ying Fang i Magnus Dietrich jako Marcelina i Jaquino. Orkiestrę poprowadzi znakomita Susanna Mälkki.

Operę będzie można obejrzeć w kinach - w cyklu nazywowkinach.

7 nominacji do nagród Akademii Fonograficznej Fryderyk 2025 dla artystów Narodowego Forum Muzyki!

Artyści Narodowego Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego we Wrocławiu otrzymali aż 7 nominacji do nagród Akademii Fonograficznej Fryderyk 2025 w następujących kategoriach w dziedzinie muzyki poważnej. 

NAJWYBITNIEJSZE NAGRANIE MUZYKI POLSKIEJ

oraz

ALBUM ROKU – MUZYKA DAWNA 

Mikołaj Dylecki

Wykonawcy:

Andrzej Kosendiak – dyrygent 

Wrocław Baroque Ensemble:

Aldona Bartnik, Aleksandra Turalska – soprany

Piotr Olech, Daniel Elgersma – kontratenory 

Maciej Gocman, Florian Cramer – tenory 

Volodymyr Andrushchak, Tomáš Král – basy

Reżyseria nagrania, montaż, mastering: Andrzej Sasin, Aleksandra Nagórko

Współpraca: Piotr Papier

Wydawcy: Narodowe Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego, CD Accord

NAJWYBITNIEJSZE NAGRANIE MUZYKI POLSKIEJ

oraz

ALBUM ROKU – MUZYKA ORATORYJNA I OPEROWA 

Karol Szymanowski

Wykonawcy:

Giancarlo Guerrero – dyrygent 

Iwona Sobotka – sopran 

Chór NFM

Lionel Sow – kierownictwo artystyczne Chóru NFM

NFM Filharmonia Wrocławska

Reżyseria nagrania, montaż, mastering: Wojciech Marzec, Justyna Popiel, Agnieszka Szczepańczyk Wydawca: Narodowe Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego, CD Accord

ALBUM ROKU – MUZYKA CHÓRALNA 

Dance of Death

Wykonawcy:

Lionel Sow – dyrygent

Willard White – narrator

Jan Krzeszowiec – flet 

Chór NFM

Reżyseria nagrania, montaż, mastering: Aleksandra Nagórko i Antoni Grzymała

Wydawca: Narodowe Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego, CD Accord

ALBUM ROKU KLASYKA – CROSSOVER

Filharmonia Pana Kleksa

Wykonawcy: 

Małgorzata Podzielny – dyrygent, kierownictwo artystyczne zespołów wokalnych 

Chór Dziewczęcy NFM 

Chór Chłopięcy NFM 

Zespół Wokalny Rondo

NFM Orkiestra Leopoldinum 

Reżyseria nagrania, montaż, mastering: Ewa Lasocka 

Wydawca: Narodowe Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego, CD Accord

ALBUM ROKU – RECITAL SOLOWY

Bach Romantique

Wykonawca:

Zbigniew Pilch – skrzypce

Reżyseria nagrania, montaż, mastering: Andrzej Sasin, Aleksandra Nagórko 

Wydawca: Narodowe Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego, CD Accord

Laureatów poznamy 30 marca podczas Gali Muzyki Klasycznej Fryderyk Festiwal 2025.

informacja prasowa

Pasje Johanna Sebastiana Bacha - tradycja w Concertgebouw

Wykonywanie Pasji Johanna Sebastiana Bacha w Niedzielę Palmową każdego roku  jest jedną z najstarszych tradycji Concertgebouw Orchestra. Jak to się zaczęło – i dlaczego tradycja ta jest nadal tak silna po 126 latach? 

Philip Herreweghe leads the St Matthew Passion in the Concertgebouw (2014),
fot. Anne Dokter

Pasja według św. Mateusza Johanna Sebastiana Bacha to nie tylko jedno z największych arcydzieł, jakie kiedykolwiek skomponowano, ale jest również bardzo lubiana przez publiczność — szczególnie w Holandii, gdzie tysiące miłośników muzyki uczestniczy w jej wykonaniach w tygodniu poprzedzającym Wielkanoc od prawie 130 lat.

Podstawy tej szczególnej tradycji sięgają 1899 roku, kiedy to Willem Mengelberg, ówczesny główny dyrygent Concertgebouw Orchestra, zdecydował, że wykonanie arcydzieła Bacha powinno odbywać się co roku w Niedzielę Palmową. Wielka Sala Concertgebouw jest co roku wypełniona w każdą Niedzielę Palmową, chociaż Pasja według św. Mateusza jest teraz wykonywana naprzemiennie z Pasją według św. Jana Bacha. Wyjaśnimy, jak to się stało później w tym artykule, ale najpierw musimy cofnąć się trochę w czasie, ponieważ tradycja pasyjna Concertgebouw Orchestra nie pojawiła się znikąd: wiele czynników i wydarzeń poprzedziło pierwsze wykonanie w Niedzielę Palmową w 1899 roku.

Ponowne odkrycie Bacha

Johann Sebastian Bach został w dużej mierze zapomniany do czasu swojej śmierci w 1750 roku. Kilku jego synów stało się znacznie bardziej popularnymi i wpływowymi kompozytorami, a polifoniczne dzieła „starego Bacha” zaczęto uważać za staromodne i zbyt skomplikowane: studiowało je tylko kilku koneserów, wśród nich Mozart i Beethoven. Następnie pojawił się Felix Mendelssohn, który miał zaledwie 20 lat, gdy wydobył Pasję według św. Mateusza z niepamięci. Dyrygował utworem w Berlinie 11 marca 1829 roku, ponad sto lat po jego pierwszym wykonaniu w Lipsku, chociaż dostosował partyturę do gustu publiczności XIX wieku: jego zmiany obejmowały chór 158 śpiewaków i dużą liczbę cięć. Odniósł wielki sukces, a precedens, który Mendelssohn ustanowił, stopniowo zaczął być akceptowany gdzie indziej. Muzyka Bacha rozpoczęła zasłużone odrodzenie w Niemczech i Austrii, gdzie Schumann, Brahms i Bruckner oddali hołd wielkiemu mistrzowi baroku.

Pasja według św. Mateusza w Holandii

Minęło sporo czasu, zanim to odrodzenie dotarło do Holandii. Pierwsze wykonanie Pasji według św. Mateusza odbyło się w Rotterdamie w 1870 r., a niemiecko-holenderski kompozytor i dyrygent Julius Röntgen zorganizował występ z zaledwie trzyletnią orkiestrą Concertgebouw w 1891 r. Następnie odbyły się występy w różnych miejscach, co doprowadziło do ustanowienia przez Mengelberga corocznego wykonywania Pasji w 1899 r.

Wykonania Bacha Mengelberga stały się legendarne, chociaż należy zauważyć, że on również poszedł w ślady Mendelssohna i dostosował swoje wykonania do gustów epoki. Orkiestra w czasach Bacha składała się z około dziesięciu do trzydziestu muzyków, których instrumenty brzmiały i były używane zupełnie inaczej. Mengelberg używał pełnej orkiestry symfonicznej, która grała w typowy dla tamtych czasów rozległy sposób, a także korzystał z dużych sił chóralnych. Znacznie skrócił również utwór, chociaż wykonanie nadal wydawało się trwać wieczność z powodu jego powolnego tempa. Podczas gdy jego interpretacja spotkała się z pewną krytyką ze strony prasy, otrzymał on również co najmniej tyle samo pochwał; kontynuował więc swoją późnoromantyczną wizję Bacha aż do ostatniego wykonania utworu w 1944 r.

Coroczny „Mengelberg-Matthäus” osiągnął swój cel i stał się tradycją. Mengelberg opuścił tylko jeden występ Pasji według św. Mateusza z powodu choroby, zanim jego stanowisko w Concertgebouw Orchestra stało się nie do utrzymania w 1945 roku. Nastąpiła dwuletnia przerwa (1945-1946), po której jego następcą został Eduard van Beinum. Bernard Haitink został nowym głównym dyrygentem orkiestry po śmierci van Beinuma w 1959 roku, ale wolał delegować nieco wyspecjalizowane zadanie prowadzenia św. Mateusza Eugenowi Jochumowi, drugiemu stałemu dyrygentowi orkiestry w tamtym czasie.

Wykonania zbliżone do autentyku

Ludzie zaczęli tymczasem zdawać sobie sprawę, że wykonania barokowe niekoniecznie skorzystałyby na nowoczesnej orkiestrze symfonicznej i chórze składającym się z setek śpiewaków — i że być może warto wziąć pod uwagę okres i okoliczności, w których muzyka została napisana. W latach 60. i 70. XX wieku pojawiła się coraz większa liczba muzyków, którzy opierali swoje wykonania na historycznych źródłach pisanych; chociaż jakiekolwiek pojęcie dokładnego brzmienia muzyki Bacha musi pozostać kwestią domysłów, muzycy mogli przynajmniej używać instrumentów z tego okresu lub ich kopii i brać pod uwagę historyczne opisy praktyki wykonawczej. Wielka Brytania i Holandia przewodziły temu trendowi, który ostatecznie doprowadził do alternatywnej tradycji wykonywania Pasji w bardziej autentycznym stylu przez Bachvereniging w Naarden, a także wiele innych. Ta sytuacja stworzyła ideologiczną przepaść między „autentycznym” Naarden a „romantycznym” Amsterdamem.

 Nikolaus Harnoncourt dyryguje Pasją według św. Mateusza podczas transmisji Konkursu
Piosenki Eurowizji (1975). zdjęcie: NOS

Św. Mateusz i św. Jan

Przepaść została zasypana w 1975 r., kiedy orkiestra Concertgebouw zaprosiła austriackiego dyrygenta i klawesynistę Nikolausa Harnoncourta (1929-2016), jednego z czołowych przedstawicieli historycznej praktyki wykonawczej, jako dyrygenta gościnnego. Jego propozycja wykonania Pasji według św. Jana Bacha zamiast Pasji według św. Mateusza była niczym innym, jak rewolucją: Pasja według św. Jana  najwcześniejszą Pasją kompozytora i po raz pierwszy zabrzmiała 7 kwietnia 1724 roku w kościele św. Mikołaja w Lipsku. Harnoncourt zredukował orkiestrę do zaledwie 29 muzyków i zatrudnił równie skromny Nederlands Kamerkoor (Holenderski Chór Kameralny). 

Muzycy orkiestry zostali "nawróceni". Harnoncourt poprowadził Pasję według św. Mateusza w następnym roku, a Św. Jana ponownie w 1977 roku, od kiedy to Concertgebouw Orchestra wykonała na zmianę dwie wielkie Pasje. Co jeszcze ważniejsze, nauczył orkiestrę wiele na temat historycznej praktyki wykonawczej dla muzyki z XVIII i początku XIX wieku, na co otrzymał dodatkowe godziny prób. Smyczki nauczyły się grać bardziej przejrzyście, z mniejszą ilością vibrato i bardziej ostrym atakiem, podczas gdy orkiestra jako całość zdała sobie sprawę, że era nadmiernie romantycznych interpretacji takiego repertuaru dobiegła końca. Orkiestra następnie mianowała Harnoncourta honorowym gościnnym dyrygentem, tytuł ten został przekazany Ivánowi Fischerowi kilka lat po śmierci Harnoncourta. Nie tylko historyczna praktyka wykonawcza jest teraz zakorzeniona w muzykach, ale specjaliści od repertuaru są również zapraszani kilka razy w sezonie od kilku lat. I — orkiestra nadal wykonuje Pasję według św. Jana i Pasję według św. Mateusza naprzemiennie w Wielkim Tygodniu.

W tym roku prezentujemy Pasję według św. Mateusza pod dyrekcją eksperta baroku Riccardo Minasi w piątek 11 kwietnia i niedzielę 13 kwietnia. Bilety są nadal dostępne.

informacje ze strony Royal Concertgebouw Orchestra

P.S. Miałam okazję posłuchać Pasji według św. Jana w Concertgebouw 1 kwietnia 2023 roku, gdy pojechałam do Amsterdamu na wystawę Vermeera. Nederlande Kamerorkest dyrygował René Jacobs.

Forum Musicum 2016: Muzyka na chwałę miast /relacja z festiwalu/

18 sierpnia rozpoczyna się kolejna edycja wrocławskiego festiwalu muzyki dawnej Forum Musicum. Usłyszymy m.in. arcydzieła Mikołaja z Radomia, perły baroku i utwory głębokiego średniowiecza – we wspaniałych interpretacjach.

Założony przez Jana Tomasza Adamusa, a od 2009 roku prowadzony przez Tomasza Dobrzańskiego, festiwal ten podejmuje ciągle nowe, oryginalne tematy. W minionych latach były to m.in. połączenie muzyki z tańcem, słowem czy z rozkoszami stołu. W tym roku  będzie to muzyka komponowana na chwałę miast.

Splendor civitatis: miasto ziemskie i niebiańskie

Świetność miasta to przepych wspaniałej architektury i bogactwo patrycjuszy –wyjaśniał podczas konferencji prasowej Dobrzański – podkreślane muzyką towarzyszącą uroczystościom kościelnym i świeckim. Miasto ziemskie jest także odbiciem urbs beata Jerusalem – szczęśliwego miasta Jerozolimy, miasta niebiańskiego, do którego zmierzają drogi ludzkiego życia. w dawnych wiekach każde z miast charakteryzowało się specyficzną atmosferą, która wpływała na uprawianą w nich muzykę. Program tegorocznego festiwalu prezentuje pochodzące z różnych epok cząstki muzycznego świata miast polskich: Wrocławia, Krakowa i Gdańska.

Od wrocławskich kapelmistrzów po średniowieczne utwory pielgrzymkowe. Usłyszymy zatem utwory XVIII-wiecznych wrocławskich kapelmistrzów, którzy komponowali utwory religijne do wykonania we wrocławskiej Katedrze: Johanna Martina Prandla, Nicolausa Prandla oraz Johanna Georga Clementa.

Vox Nostra, prasowe

Kraków zaprezentuje XV-wieczna muzyka w stylu ars subtilior, towarzysząca uroczystościom w kaplicy i komnatach na Wawelu. W programie znajdą się arcydzieła Mikołaja z Radomia i innych kompozytorów.

Gdańsk reprezentować będzie muzyka XVI-wieczna: madrygały i motety Andrzeja Hakenbergera.

Na zakończenie festiwalu zabrzmi muzyka z najważniejszych centrów średniowiecznej Europy: Santiago de Compostella, Montserrat, Notre Dame de Paris, Padwa  i in.

Znakomici wykonawcy i szczególne miejsca koncertów 

Kapelmistrzowie wrocławskiej Katedry zostaną zaprezentowani w Katedrze  pw. Św. Jana Chrzciciela przez zespół Cantores Minores Wratislavienses, chór katedralny założony przez Edmunda Kajdasza w 1966 roku, a obecnie prowadzony (w pomniejszonym składzie) przez Piotra Karpetę i specjalizujący się w muzyce dawnej. Towarzyszyć mu będzie Polska Orkiestra XVIII wieku, założona przez znakomitego trębacza Tomasza Ślusarczyka. 

Muzykę pochodzącą z XV-wiecznych rękopisów krakowskich zaprezentuje w Sali Wielkiej Ratusza Ars Cantus – grupa wokalna pod kierownictwem Tomasza Dobrzańskiego, specjalizująca się w wykonawstwie  muzyki od średniowiecza do wczesnego baroku, przede wszystkim zabytków Dolnego Śląska.

Ars Cantus

Perły muzyki gdańskiego baroku zaśpiewa w Oratorium Marianum Goldberg Vocal Ensemble – kameralny zespół wokalny, stanowiący część Golberg Baroque Ensemble, którego założycielem i dyrygentem jest Andrzej Mikołaj Szadejko. We współpracy z Biblioteką Gdańską PAN zespół realizuje od kilku lat projekt ”Muzyczne dziedzictwo miasta Gdańska” i za wydane dotąd płyty otrzymał wiele prestiżowych nagród.

Goldberg_Vocal_Ensemble

W Sali Wielkiej Ratusza usłyszymy także laureatów konkursu Schola Cantorum w Kaliszu:Serenissima Res Publica oraz Zespół Muzyki Dawnej Miraculis. W repertuarze znajdzie się muzyka włoska przełomu XVII i XIII wieku.

Na koniec – w Mauzoleum Piastów Śląskich zabrzmi zespół wokalny z Berlina – Vox Nostra, założony w 1999 przez Burkarda Wehnera, a specjalizujący się w muzyce średniowiecza. Wykonawcy są wykształceni nie tylko w dziedzinie muzykologii, ale również paleografii i teologii – wszystko po to, aby posługując się oryginalnymi rękopisami,  oddać w autentycznym brzmieniu śpiew gregoriański i pregregoriański.

Wydarzenie specjalne

Wydarzeniem towarzyszącym festiwalowi będzie ”Rapsodia Kamienny pióropusz” – widowisko muzyczne o wrocławskich krucjatach. Na wrocławskim Rynku wystąpią muzycy Ars Cantus,  Klub Świętego Ludwika (z Tomaszem Dobrzańskim) oraz aktorzy: Irena Lipczyńska, Michał Frydrych, Jerzy Zelnik i Stanisław Kwalski. Widowisko nawiązuje do najazdu Tatarów i bitwy pod Legnicą, a także boomu budowlanego w Polsce, który był rezultatem wyprawy krzyżowej francuskiego króla Ludwika.

Ożyje fantastyczny świat gotyckiej rzeźby – zapowiedział na konferencji Dobrzański – i przemówi mową wiązaną na wzór średniowiecznych opowieści. Zabrzmią też autorskie utwory Jacka Kowalskiego oraz jego przekłady XIII-wiecznych pieśni trubadurów i truwerów, w tym wrocławskiego księcia Henryka Probusa.

Festiwal Forum Musicum 2016 zapowiada się zatem bardzo interesująco i potrwa od 18 do 27 sierpnia. Organizatorem jest Narodowe Forum Muzyki we Wrocławiu.

Artykuł ukazał się na portalu Kulturaonline 17 sierpnia 2016 roku.