Wydarzenia w Muzeum Narodowym i oddziałach 22-24.11.2024

Muzeum Narodowe we Wrocławiu zaprasza w nadchodzący weekend na dwa wykłady – dra Dariusz Galewskiego o sztuce bizantyjskiej (w ramach cyklu „Kurs historii sztuki) oraz Michała Pieczki o Wincentym Witosie (z okazji 150. rocznicy urodzin trzykrotnego premiera II Rzeczypospolitej oraz działacza ruchu ludowego w Polsce). Odbędzie się także spotkanie autorskie z Markiem Kwaśnym, autorem książki o Johannie Jacobie Eybelwieserze młodszym – wrocławskim malarzu doby baroku. W Pawilonie Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej Wojtek Ulrich zagości z interaktywną instalacją „Angel Interdependence”.

Muzeum Narodowe we Wrocławiu

23.11, g. 11:00

Zastygłe w porcelanie. Warsztaty plastyczne Karoliny Rzepki dla dzieci w wieku 6–12 lat w ramach wydarzeń towarzyszących wystawie „Wielka czwórka i inni”

Czy z porcelany można wyczarować roztańczone pary, wielkiego mamuta albo stwory z morskich głębin? Przekonaj się sam. Podczas zajęć dowiesz się, jak powstaje porcelana, skąd pochodzi i na czym polega jej wyjątkowość. Wspólnie będziemy podziwiać figurki z polskich fabryk porcelany, zwłaszcza z wytwórni w Ćmielowie. Czeka na nas aż 250 obiektów. W części plastycznej stworzymy własne figurki z masy solnej, plasteliny lub papieru.

Bilety w cenie 10 zł

Zapisy: edukacja@mnwr.pl, 71 372 51 48

Miejsce: Muzeum Narodowe we Wrocławiu

23.11, g. 13:00

„Plagiat wszechczasów. Historyzm w meblarstwie” [PJM] – integracyjne oprowadzanie z tłumaczeniem na polski język migowy. Prowadzenie: Małgorzata Korżel-Kraśna, tłumaczenie na polski język migowy: Elżbieta Resler

Dlaczego epokę historyzmu w drugiej połowie XIX wieku możemy dziś nazwać „plagiatem wszech czasów”? Przecież inspiracje dawnymi stylami oraz przenikanie różnych stylów w jednym dziele istniało w sztuce od dawna. Na to i inne intrygujące pytania spróbuje odpowiedzieć w trakcie spotkania z widzami kuratorka wystawy.

Wstęp z biletem na wystawę czasową

Zapisy: edukacja@mnwr.pl, 71 372 51 48

Miejsce: Muzeum Narodowe we Wrocławiu

23.11, g. 15:00

„Johann Jacob Eybelwieser młodszy. Wrocławski malarz doby baroku” – spotkanie autorskie. Rozmowa z Markiem Kwaśnym o kulisach powstawania książki, prowadzenie: Barbara Andruszkiewicz

Malarstwo barokowe na Śląsku to fenomen, który nie przestaje intrygować. Publikacja autorstwa Marka Kwaśnego prezentuje światu sylwetkę Johanna Jacoba Eybelwiesera młodszego, uznawanego za jednego z czołowych i najpłodniejszych malarzy działających w osiemnastowiecznym Wrocławiu. Życie Eybelwiesera i organizacja jego warsztatu przypominają casus wielkiego mistrza wcześniejszego pokolenia — Michaela Willmanna, zwanego śląskim Rembrandtem.

Bycie artystą schyłku baroku wymagało nie tylko talentu artystycznego, ale też instynktu wytrawnego dyplomaty. Strategia rozwoju kariery artysty, świadomie budującego swoją pozycję we wrocławskim społeczeństwie, musiała uwzględniać lawirowanie między zleceniami od protestanckich mieszczan i wpływowych zakonów katolickich. Dzięki wielostronnej analizie warsztatu malarskiego i uwzględnieniu kontekstu komercyjnego możemy lepiej zrozumieć ekonomiczne aspekty produkcji artystycznej, w tym rzadko poruszane kwestie marketingu i marki osobistej.

Na kartach książki znajduje się ponad 260 ilustracji oraz klarownie usystematyzowany katalog 230 dzieł malarza powstałych od rozpoczęcia samodzielnej kariery artystycznej w 1699 roku do śmierci w roku 1744. To także wnikliwe spojrzenie na twórczość mistrza — uwzględniające aspekty technologiczne i ikonograficzne, historię oraz okoliczności powstania dzieł, dzięki którym można wskazać ich miejsce w całym dorobku artysty.

Marek Kwaśny – adiunkt w Instytucie Historii Sztuki UWr. Jego zainteresowania koncentrują się wokół śląskiej i europejskiej sztuki nowożytnej, szczególnie twórczości malarzy XVII i XVIII wieku w społeczno-ekonomicznym kontekście, a także zagadnień związanych z nowożytnym mecenatem katolickim. Uczestnik grantów badawczych poświęconych m.in. twórczości Sebastiniego i malarstwu barokowemu na Śląsku. Współautor książek „Barokowi malarze i rzeźbiarze w dawnym opactwie Augustianów w Żaganiu” (2015) oraz „Malarstwo barokowe na Śląsku” (2017). Zaangażowany w życie naukowe i kulturalne Wrocławia.

Wstęp wolny

Podczas wydarzenia będzie możliwość zakupu książki

Miejsce: Muzeum Narodowe we Wrocławiu

24.11, g. 11:00

Sztuka bizantyjska. Wykład dr. Dariusza Galewskiego w ramach cyklu „Kurs historii sztuki”

Sztuka Cesarstwa Wschodniorzymskiego rozwijała się od schyłku IV w. jako kontynuacja sztuki późnoantycznej i wczesnochrześcijańskiej. Swój pierwszy „złoty okres” przeżywała za panowania Justyniana Wielkiego (527–565), kiedy to powstały bazylika Hagia Sophia w Konstantynopolu czy kościół San Vitale w Rawennie. Dekorację ich wnętrz stanowiły mozaiki ukazujące dostojne i hieratyczne postacie, o wydłużonych proporcjach, ukazane frontalnie i pozbawione niemal ruchu. Podobnie jak ikony wskazywały na rzeczywistość duchową i były dla odbiorców „oknem” otwartym na świat idealny. Od schyłku IX w. nastąpiła ekspansja sztuki bizantyńskiej na niemal całym obszarze basenu Morza Śródziemnego i w krajach słowiańskich. Wykształciły się wówczas takie formy artystyczne, które są do dzisiaj kontynuowane w Kościołach wschodnich, jak świątynia kopułowa na planie krzyża greckiego czy oparte na wzornikach przedstawienia scen biblijnych. Pomimo tego że Imperium Bizantyńskie upadło w 1453 r., odegrało nieocenioną rolę w przyswojeniu, ugruntowaniu i przekazaniu krajom europejskim dziedzictwa kultury starożytnej, co miało istotny wpływ dla ponownego jej odkrycia w okresie renesansu.

Bilety w cenie 15 zł

Miejsce: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, s. 116

24.11, g. 15:00

Wincenty Witos. Jego życie i działalność na tle polskiej kultury i sztuki. Wykład Michała Pieczki z okazji 150. rocznicy urodzin Wincentego Witosa

Postać trzykrotnego premiera II Rzeczypospolitej oraz działacza ruchu ludowego w Polsce – Wincentego Witosa – ze wszech miar zasługuje na głębsze zainteresowanie kolejami jego życia i działalności politycznej. Ten intensywnie oddany pracy człowiek, polityk i jednocześnie chłop prowadzący gospodarstwo rolne w Wierzchosławicach w Małopolsce, był osobą niezwykłą pod wieloma względami i śmiało rzec można, że wyprzedzał swoją epokę. Będzie to zatem opowieść o jego barwnym życiu, patriotycznej roli w dochodzeniu Polski do niepodległości i związkach z artystami XX-lecia międzywojennego.

Wstęp wolny

Miejsce: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, s. 116

Pawilon Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej

22.11, g. 16:00

O czwartej pod Kopułami. Oprowadzanie po wystawie kolekcji w Pawilonie Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej

A może by tak zacząć weekend od spotkania ze sztuką? Pawilon Czterech Kopuł zaprasza na oprowadzanie po ekspozycji stałej prezentującej kolekcję sztuki polskiej II połowy XX i XXI wieku. Spotkanie zawsze o tej samej porze – w piątek o czwartej – pod Kopułami.

Wstęp z biletem na wystawę stałą

Miejsce: Pawilon Czterech Kopuł

23.11, g. 11:00

Beksiński w labiryncie znaczeń. Dotykowe formy, nić Ariadny i nasze małe poszukiwania właściwej drogi. Warsztaty plastyczno-teatralne w ramach cyklu „Dotknij Muzeum” dla osób z niepełnosprawnością wzroku. Prowadzenie: Dominika Chochołowska-Bocian

Artystyczne spotkanie przeniesie uczestników w fascynujący świat twórczości Zdzisława Beksińskiego. Integracyjne warsztaty – skierowane również do osób niewidomych i słabowidzących – pozwolą na odkrywanie złożoności dzieł artysty poprzez dotyk i inne zmysły. W trakcie zajęć uczestnicy będą mogli zaprezentować swoje prace oraz podzielić się odczuciami z innymi. Celem wydarzenia jest nie tylko przybliżenie sztuki, ale także zbudowanie wspólnoty, w której każdy będzie miał przestrzeń do wyrażenia siebie i odnalezienia się w sztuce, która prowadzi do lepszego zrozumienia nas samych. Serdecznie zapraszamy do wspólnej podróży w labiryncie znaczeń, gdzie dotyk staje się kluczem do odkrywania nieznanych światów sztuki!

Bilety w cenie 3 zł

Zapisy: edukacja.pawilon@mnwr.pl, 71 712 71 81

Miejsce: Pawilon Czterech Kopuł

24.11, g. 11:00

W kwiecie wieku, czyli w rozkwicie. Rodzinne warsztaty Mai Kwiecińskiej dla rodziców i dzieci w wieku do lat 2, wydarzenie w ramach cyklu #muzealniaki_pod_kopułą

Żywe kolory mogą działać jak antidotum na szarą rzeczywistość. Takie są właśnie prace wrocławskiej artystki Bożeny Grzyb-Jarodzkiej, a zwłaszcza niezwykle barwne portrety. Obejrzymy jeden z nich, szczególny, bo jest to autoportret małżeński. A potem wraz z dziećmi poćwiczymy zmysł obserwacji, sprawdzimy, czy maluszki znają części twarzy i sami spróbujemy „namalować” kolorowe portrety.

Bilety w cenie 10 zł

Zapisy: edukacja.pawilon@mnwr.pl, 71 712 71 81

Miejsce: Pawilon Czterech Kopuł

24.11, g. 13:00

(Auto)portret. Rodzinne warsztaty Mai Kwiecińskiej dla rodziców i dzieci w wieku 3–5 lat w ramach cyklu „Sztuczki w Pawilonie”

Niby każdy z nas ma oczy, nos i usta, a jednak nasze twarze wyglądają zupełnie inaczej! Na zajęciach porozmawiamy o tym, dlaczego wszyscy nie wyglądamy tak samo i dlaczego artyści tak chętnie malują portrety – sobie i innym. Następnie uczestnicy i opiekunowie razem namalują wspólny portret.

Bilety w cenie 10 zł

Zapisy: edukacja.pawilon@mnwr.pl, 71 712 71 81

Miejsce: Pawilon Czterech Kopuł

24.11, g. 12:00

Zapisy performansów w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu. Wykład Jenki Minh 

Przyjrzymy się różnorodnym formom rejestracji performansu – tego efemerycznego medium, które z natury swojej ulotności stawia wyzwania instytucjom. Zastanowimy się nad tym, jakie inne sposoby muzealnych „zapisów” performansu mogą istnieć poza klasyczną dokumentacją w formie fotografii, nagrań wideo czy tekstów. Omówione zostaną wybrane przykłady dokumentacji performansów artystów takich jak: Andrzej Dudek Dürer, Katarzyna Kozyra, Maria Pinińska-Bereś, Jerzy Bereś, Zygmunt Rytka, Zbigniew Warpechowski czy Ewa Zarzycka.

Wstęp wolny

Miejsce: Pawilon Czterech Kopuł

24.11, g. 10:00

Eine Führung in deutscher Sprache. Durchführung: Nicole Ullrich

Eintritt mit einer Eintrittskarte für die Sammlungsausstellung (Vier-Kuppel-Pavillon Museum für Moderne Kunst)

Kolekcja sztuki polskiej 2. poł. XX i XXI wieku. Prowadzenie: Nicole Ullrich

Oprowadzanie w języku niemieckim po wystawie kolekcji sztuki polskiej 2. połowy XX i XXI wieku.

Spotkanie w Pawilonie Czterech Kopuł, wstęp z biletem na wystawę stałą.

informacja prasowa

„Z klasyką przez Polskę” | POLISH CELLO QUARTET

W grudniu czekają nas kolejne koncerty muzyki klasycznej w ramach cyklu „Z klasyką przez Polskę”. Tym razem wystąpi formacja POLISH CELLO QUARTET, wykonujący utwory Fryderyka Chopina w opracowaniu na cztery wiolonczele.

POLISH CELLO QUARTET (PCQ) powstał w 2011 roku z inicjatywy Tomasza Darocha, Wojciecha Fudali, Krzysztofa Karpety oraz Adama Krzeszowca – czterech wybitnych polskich wiolonczelistów. Od 2014 roku działają pod skrzydłami Narodowego Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego. 

W ich najnowszym dorobku znalazł się album Polish Cello Quartet – Chopin Project. Chopin Project to innowacyjne przedsięwzięcie prezentujące transkrypcje utworów Fryderyka Chopina autorstwa Sabiny Meck, Piotra Mossa i Leszka Kołodziejskiego. Nietypowy skład wykonawczy, złożony z czterech wiolonczel, podkreśla wyjątkową rolę tego instrumentu w twórczości kompozytora. Aranżacje nie tylko oferują nowe brzmienie, lecz także oddają hołd fascynacji Chopina wiolonczelą, a także pozwalają na dotarcie do szerszego grona odbiorców. 

W repertuarze PCQ znajdują się przede wszystkim utwory oryginalnie skomponowane na kwartet wiolonczelowy. W 2017 roku ukazał się debiutancki album zespołu pt. Discoveries. W 2018 roku, na zaproszenie Kwartetu Śląskiego oraz wytwórni CHANDOS, PCQ zarejestrował Kwartet wiolonczelowy Grażyny Bacewicz, a płyta z tym nagraniem otrzymała nagrodę Fryderyk 2019 w kategorii Najwybitniejsze Nagranie Muzyki Polskiej. Kwartet jest jednym z najdynamiczniej działających polskich zespołów kameralnych, regularnie występuje w Polsce, Europie i na świecie podczas najważniejszych festiwali muzycznych (m.in. Cello Biënnale Amsterdam, Festival Internacional Cervantino w Meksyku, Eckelshausener Musiktage).

CHOPIN PROJECT RECITAL

Program:

F. Chopin:

Mazurek F-dur op. 68 nr 3 (oprac. S. Meck)

Walc h-moll op. 69 nr 2 (oprac. L. Kołodziejski)

Preludium e-moll op. 28 nr 4 (oprac. S. Meck)

Nokturn Es-dur op. 9 nr 2 (oprac. P. Moss)

Preludium Des-dur op. 28 nr 15 (oprac. S. Meck)

Preludium gis-moll op. 28 nr 12 (oprac. L. Kołodziejski)

Etiuda cis-moll op. 25 nr 7 (oprac. L. Kołodziejski)

Nokturn cis-moll op. posth. (oprac. S. Meck)

Walc cis-moll op. 64 nr 2 (oprac. S. Meck)

Walc Des-dur op. 64 nr 1 (oprac. P. Moss)

Walc Es-dur op. 18 nr 1 „Grande valse brillante” (oprac. S. Meck)

Nokturn H-dur op. 9 nr 3 (oprac. S. Meck)

Mazurek B-dur op. 7 nr 1 (oprac. S. Meck)

Z klasyką przez Polskę

Cykl koncertów „Z klasyką przez Polskę” to projekt Polskiego Impresariatu Muzycznego realizowany przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca we wszystkich regionach kraju. Propaguje muzykę klasyczną i jazzową poprzez promocję znakomitych artystów oraz ambitnego repertuaru w miejscach, w których publiczność na co dzień nie obcuje z ambitną sztuką i nie ma możliwości uczestnictwa w ciekawych i różnorodnych działaniach kulturalnych.

Na Dolnym Śląsku jest współorganizowany przez Urząd Marszałkowski Województwa Dolnośląskiego. Operatorem przedsięwzięcia jest Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Dolnośląskie Laboratorium Kultury. Projekt finansowany ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz budżetu Samorządu Województwa Dolnośląskiego

informacja prasowa

Recenzja płyty Polish Cello Quartet  "Chopin Project" znajduje się pod tym linkiem.

Nowoczesne wnętrze – otwarcie nowej wystawy w Muzeum Architektury we Wrocławiu

W czwartek, 21 listopada 2024 o godzinie 18.00, Muzeum Architektury we Wrocławiu oraz Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta zapraszają na otwarcie wystawy "Nowoczesne wnętrze. Wrocławska architektura wnętrz w czasach politycznej odwilży". Przeniesie nas ona w czasie do Wrocławia lat 50. i 60. XX wieku – okresu gwałtownych zmian społecznych i kulturowych, widocznych także w architekturze wnętrz. „Nowoczesne wnętrze” to ekspozycja dokumentująca innowacje w projektowaniu mebli i wnętrz, które były odpowiedzią na nowe potrzeby i oczekiwania społeczne tamtych czasów.

Wystawa „Meble – Ceramika – Szkło”, CBWA, Wrocław, 1958, fot. Zdzisław Holuka,
Ośrodek Dokumentacji Sztuki, ASP we Wrocławiu

Pod koniec lat 50. XX w. nastąpił istotny zwrot w postawach twórczych polskich artystów i artystek zajmujących się projektowaniem wnętrz i mebli. Okres ten wiązał się ze zmianami zachodzącymi        w Polsce czasów politycznej odwilży, a wraz z nimi pojawieniem się nowych potrzeb i oczekiwań społecznych. Wśród nich ważnym zjawiskiem było kształtowanie odmiennych od dotychczasowych warunków życia prywatnego, a także tworzenie na nowo zdefiniowanych miejskich przestrzeni publicznych.

Sklep z wełnami „Merino”, pl. PKWN (obecnie pl. Legionów), 1964,
proj. Barbara Łukaszewicz, fot. Zdzisław Holuka, Ośrodek Dokumentacji Sztuki,
ASP we Wrocławiu

Pragnienie zmian w szczególnym stopniu stało się udziałem pokolenia polskich projektantów i projektantek urodzonych w latach 20. XX w., przyjętych do szkół artystycznych tuż po zakończeniu II wojny światowej. Różnorakie doświadczenia życiowe i artystyczne pedagogów oraz stopniowo dojrzewające plastyczne koncepcje grona ich wychowanków spotkały się w tym czasie m.in. w murach wrocławskiej Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych, zapoczątkowując ożywczy dialog dwóch generacji. W przypadku architektury wnętrz ton postawom twórczym na gruncie lokalnym nadawał Władysław Wincze – projektant wnętrz i mebli, członek Spółdzielni Artystów „Ład”, propagator rzemieślniczych form produkcji, dziekan Wydziału Architektury Wnętrz wrocławskiej PWSSP (w latach 1956–1964 kierownik Studium Architektury Wnętrz). Ciekawym kontrapunktem wobec twórczych idei Winczego były kiełkujące od połowy lat 50. koncepcje nowych rozwiązań projektowych formułowane przez grono jego studentów i studentek, inspirowane artystyczną atmosferą odwilżowej fascynacji nowoczesnością.

Klub Dziennikarza, ul. Podwale, 1967, fot. Zdzisław Holuka, Ośrodek Dokumentacji
Sztuki, ASP we Wrocławiu

Nowe podejście do projektowanych sprzętów manifestowało się m.in. zastosowaniem nowych materiałów, w tym surowców syntetycznych w miejsce deficytowego wówczas drewna – dermy            i nylonu, a także żelaza, szkła i tkaniny. Meble odznaczały się pomysłowymi kształtami, kompaktowymi proporcjami i lekkością form. W większości przypadków były one przeznaczone do produkcji przemysłowej, choć spośród prezentowanych na wystawie prototypów do obrotu handlowego trafił jedynie fotel 366, opracowany przez Józefa Chierowskiego, który z czasem stał się ikoną polskiego dizajnu czasów PRL-u.

Józef Chierowski, fotel „366”, Dolnośląska Fabryka Mebli w Świebodzicach, 
fot. Amelia Romańska

Wystawa jest okazją do prezentacji dokumentacji fotograficznej w głównej mierze nieistniejących już wrocławskich wnętrz przełomu lat 50. i 60. XX w., okręgowych wystaw, zachowanych mebli, a także przykładów malarstwa, ceramiki i szkła. Te ostatnie miały stanowić dopełnienie wyposażenia zgodne z modernistycznym postulatem syntezy sztuk, tworząc, jak pisał Apolinary Czepelewski: „obraz przestrzenny – jednoczący […] zagadnienia kształtu, koloru i materiału oraz światła i ruchu – który podporządkowany jest określonej funkcji życia człowieka”.

Kurator: dr Tomasz Mikołajczak

Józef Chierowski, 1962, fot. Tadeusz Ciałowicz, archiwum rodzinne artysty

Nowoczesne wnętrze. Wrocławska architektura wnętrz w czasach politycznej odwilży

21.11.2024 - 16.03.2025
Muzeum Architektury we Wrocławiu, ul. Bernardyńska 7

Organizatorzy: Akademia Sztuk Pięknych im. Eugeniusza Gepperta we Wrocławiu, Muzeum Architektury we Wrocławiu

Projektantka aranżacji ekspozycji: Agata Danielak-Kujda

Projektant identyfikacji wizualnej: Jacek Kujda

informacja prasowa

Kantata o Świętym Mikołaju z Markiem Padmorem w Narodowym Forum Muzyki /zapowiedź/

6 grudnia o 19.00 Narodowe Forum Muzyki zaprasza na koncert będący okazją do świętowania jubileuszu piętnastolecia Chóru Chłopięcego NFM, a jednocześnie spotkaniem z opowieścią o świętym Mikołaju. Głównym punktem programu stanie się bowiem wykonanie wyjątkowej kantaty Benjamina Brittena poświęconej postaci Świętego. Gwiazdą wieczoru będzie znakomity angielski tenor Mark Padmore.

Wieczór rozpocznie wykonanie innego dzieła Brytyjczyka: Missa brevis D-dur na chór i organy, a repertuar wzbogacą również kompozycje polskich twórców. 

Benjamin Britten uważał, że muzyka powinna docierać do jak najszerszego grona odbiorców. Na przestrzeni lat komponował więc dzieła angażujące także najmłodsze pokolenia adeptów sztuki wykonawczej. Jednym z nich jest Missa brevis D-dur napisana w 1959 roku dla chłopców należących do chóru katedry Westminsterskiej w Londynie i zadedykowana jej dyrektorowi muzycznemu, George’owi Malcolmowi. Składa się z czterech ogniw i jest jednym z pierwszych utworów Brittena do tekstu łacińskiego. Zachwyca oryginalnością opracowania muzycznego już od jaśniejących brzmień Kyrie. Żywa melodyka głosów nieustannie podkreślana jest przez głęboki tembr organów, których partia funkcjonuje nie tyle jako akompaniament, co równorzędnie, a zarazem pełnoprawnie realizowana linia melodyczna. 

Ponad dziesięć lat wcześniej powstała kantata Święty Mikołaj. Britten stworzył ją w 1948 roku na zamówienie Lancing College w Sussex dla uczczenia setnej rocznicy powstania szkoły. Jest ona pierwszym z dwunastu utworów Brytyjczyka przeznaczonych m.in. dla amatorów, do wykonania kantaty potrzeba bowiem zaledwie kilku profesjonalnych muzyków, których partie stanowią „trzon” kompozycji. Zgodnie z tytułem opowiada ona o dziejach świętego Mikołaja, biskupa z Mirry, od jego narodzin aż do śmierci. Nie ilustruje życia ukształtowanej przez popkulturę postaci kojarzącej się z saniami wypełnionymi po brzegi prezentami i ciągniętymi przez renifery, ale zwraca uwagę na momentami dramatyczny żywot jednego z najbardziej czczonych świętych i patronów chrześcijańskich.

Grudniowy koncert stanie się również okazją do wysłuchania dzieł polskich, współcześnie działających twórców. Wspólnym mianownikiem prezentowanych utworów będzie tematyka sakralna. Wśród nich zabrzmi Laudate Dominum omnes gentes Grzegorza Miśkiewicza, skomponowane specjalnie dla Chóru Chłopięcego NFM, Gloria na trzy chóry mieszane, dwa chóry dziecięce i orkiestrę kameralną autorstwa Mikołaja Ziółkowskiego oraz wykonywane premierowo Canticum trium puerorum Marka Raczyńskiego. 

Program:

B. Britten Missa brevis D-dur na chór i organy op. 63 

M. Raczyński Canticum trium puerorum (prawykonanie)

G. Miśkiewicz Laudate Dominum omnes gentes

M. Ziółkowski Gloria na trzy chóry mieszane, dwa chóry dziecięce i orkiestrę kameralną

***

B. Britten Święty Mikołaj – kantata op. 42*

Wykonawcy:

Małgorzata Podzielny – dyrygentka, kierownictwo artystyczne Chóru Dziewczęcego NFM, Chóru Chłopięcego NFM i Zespołu Wokalnego Rondo

Andrzej Kosendiak – dyrygent*

Mark Padmore – tenor*

Mikołaj Szczęsny – organy

Chór Dziewczęcy NFM

Chór Chłopięcy NFM

Chór NFM 

Lionel Sow – kierownictwo artystyczne Chóru NFM

Zespół Wokalny Rondo 

NFM Orkiestra Leopoldinum

informacja prasowa

Planeta Grzegorzewski – spotkanie wokół książki „To. Biografia Jerzego Grzegorzewskiego” w Instytucie im. Jerzego Grotowskiego

20 listopada 2024 o godz. 18.00 odbędzie się spotkanie wokół książki Maryli Zielińskiej „To. Biografia Jerzego Grzegorzewskiego”.  O wybitnym artyście teatru, którego przedstawienia stały się legendą (m. in. we Wrocławiu), rozmawiać będą z autorką Tomasz Kubikowski – profesor Akademii Teatralnej w Warszawie, kierownik literacki Teatru Narodowego, badacz fenomenologii teatru, redaktor publikacji „To. Biografia Jerzego Grzegorzewskiego”; Piotr Rudzki – teatrolog, kierownik Zakładu Teorii Kultury i Sztuk Widowiskowych Uniwersytetu Wrocławskiego, oraz w roli moderatora Wojciech Browarny – profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, znawca literatury współczesnej.

Jerzy Grzegorzewski, mistrz teatru autorskiego i jeden z najoryginalniejszych inscenizatorów polskiej sceny powojennej jest bohaterem książki Maryli Zielińskiej „To. Biografia Jerzego Grzegorzewskiego”, wydanej przez Teatr Narodowy. O książce w Instytucie im. Jerzego Grotowskiego 20 listopada 2024 roku rozmawiać będą: autorka, Tomasz Kubikowski, Piotr Rudzki i Wojciech Browarny.

„To. Biografia Jerzego Grzegorzewskiego” jest dwutomową opowieścią o Jerzym Grzegorzewskim, jednym z najwybitniejszych artystów polskiego teatru. Autorka przedstawia biografię twórcy, którego talent stał się darem i przekleństwem. Powstał portret wielokrotny, bogato ilustrowany, na który złożyły się także wypowiedzi przyjaciół i współpracowników, zebrane w Polsce i za granicą. Publikacji towarzyszy album – fotograficzna historia życia Jerzego Grzegorzewskiego pod redakcją Janusza Górskiego. 

Jak pisze autorka: „Jednym z zagadnień, które trwale zaprzątały mu [Grzegorzewskiemu] głowę, było, jak aktor ma wejść i zejść ze sceny. Jak uniknąć banału powiązania ruchu z wygłaszaną kwestią? Co to znaczy więc: powołać i odwołać postać w takiej, a nie innej kondycji, w tej konkretnej przestrzeni, w tym dokładnie momencie? Co się wydarza pomiędzy?”. O fenomenie teatru Grzegorzewskiego, jego pracy na warszawskich scenach, Teatrze Studio i Teatrze Narodowym, oraz w Teatrze Polskim we Wrocławiu dyskutować będą: Maryla Zielińska – autorka książki, badaczka i krytyczka teatralna, która przez lata dokumentowała twórczość Grzegorzewskiego; Tomasz Kubikowski – profesor Akademii Teatralnej w Warszawie, kierownik literacki Teatru Narodowego, badacz fenomenologii teatru, redaktor publikacji „To. Biografia Jerzego Grzegorzewskiego”; Piotr Rudzki – teatrolog, kierownik Zakładu Teorii Kultury i Sztuk Widowiskowych Uniwersytetu Wrocławskiego, oraz w roli moderatora Wojciech Browarny – profesor Uniwersytetu Wrocławskiego, znawca literatury współczesnej.

Maryla Zielińska za książkę „To. Biografia Jerzego Grzegorzewskiego” otrzymała Nagrodę Polskiego Towarzystwa Badań Teatralnych za najlepszą publikację książkową z zakresu wiedzy o dramacie, teatrze i widowiskach wydaną w 2023 roku oraz Nagrodę Komitetu Nauk o Sztuce Polskiej Akademii Nauk za wybitne osiągnięcia naukowe w zakresie teatrologii. 

Publikację docenili również krytycy. Tomasz Cyz z „Dwutygodnika” pisał: „To książka, na którą teatromani czekali od dawna. Odkrywamy pełnowymiarowy, wnikliwy portret człowieka i artysty, który pozwala zrozumieć specyfikę teatru Grzegorzewskiego”, Grzegorz Kondrasiuk w „Do Rzeczy” podkreślał natomiast: „Biografia Zielińskiej to niezwykle przystępne dzieło, które pozwala lepiej zrozumieć hermetyczny, niełatwy teatr Grzegorzewskiego, zarówno wielbicielom jego twórczości, jak i tym, którzy dopiero ją odkrywają”.

Spotkanie odbędzie się w środę 20 listopada 2024 roku o godzinie 18.00 w Czytelni im. Ludwika Flaszena Instytutu Grotowskiego we Wrocławiu. Wstęp wolny.

Więcej informacji: grotowski-institute.pl/wydarzenia/planeta-grzegorzewski/

informacja prasowa

"Strojni Kresowiacy" - nowa wystawa w Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu

Dziś odbyła się konferencja prasowa i wernisaż nowej wystawy w Muzeum Etnograficznym we Wrocławiu. Zaprezentowano na niej odświętne stroje kresowe przywiezione na Dolny Śląsk przez powojennych osadników. Chodzili w nich mieszkańcy wschodnich terenów Polski w jej przedwojennych granicach, obejmujących województwa: stanisławowskie, tarnopolskie, lwowskie, wołyńskie, poleskie, nowogródzkie i wileńskie, a także polscy reemigranci z Bukowiny rumuńskiej i Bośni. Wystawa będzie otwarta od jutra do 16 lutego 2025. 

Biżuteria, wystawa "Strojni Kresowiacy", fot. Barbara Lekarczyk-Cisek

Burzliwa historia Dolnego Śląska, a szczególnie niemal całkowita wymiana jego mieszkańców po zakończeniu II wojny światowej spowodowały, że właśnie tutaj trafiły niezwykle różnorodne tradycyjne ubiory regionalne, przywiezione przez ludność przesiedloną tu po 1945 r.

Wśród powojennych osadników byli tytułowi Kresowiacy, zwani też Zabużanami. To mieszkańcy wschodnich terenów Polski w jej przedwojennych granicach, obejmujących województwa: stanisławowskie, tarnopolskie, lwowskie, wołyńskie, poleskie, nowogródzkie i wileńskie. Ich stroje, a także osadników spoza tego terytorium – polskich reemigrantów z Bukowiny rumuńskiej i Bośni, będą prezentowane na wystawie.

„Pokazane zostaną odświętne tradycyjne stroje regionalne. Ubierane na wyjątkowe okazje, stanowiły dawniej jeden z najbardziej atrakcyjnych elementów wiejskiej kultury, podkreślających różnice między czasem sacrum a profanum. Ludzie na co dzień ubierali się, a na wyjątkowe okazje stroili, co robią po dziś dzień” – tłumaczy Hanna Golla, kuratorka ekspozycji.

Strój lwowski, wystawa "Strojni Kresowiacy", fot. Barbara Lekarczyk-Cisek

Elementem najbardziej efektownym, a jednocześnie wyróżniającym tradycyjny strój danego regionu, jest zdobnictwo, głównie w postaci haftów. Na wystawie będzie można prześledzić techniki wykonania, kolorystykę i ornamentykę różniącą się w zależności od terytorium i czasu wykonania.

Dla ludności polskiej na Kresach południowo-wschodnich początkowo typowe były skromne wyszycia. Z czasem przejęły one bogactwo barw i wzorów charakterystycznych dla haftów ruskich, w których z kolei pojawiały się wpływy starsze – orientalne. Hafty z okresu międzywojennego już zachwycały bogactwem barw i wzorów. Dominowały w nich intensywne kolory – czerwony, czarny, żółty, pomarańczowy, niebieski i zielony, a także specyficzne wzornictwo. Motywy geometryczne – romby, kwadraty, trójkąty, krzyże, gwiazdy – gęsto pokrywały płaszczyzny, ale pojawiała się też ornamentyka roślinna. Prezentowane stroje haftowane były najczęściej ściegiem krzyżykowym, rzadziej ściegiem płaskim. Na wystawie wyeksponowane zostaną także wyszycia z drobnych wielobarwnych koralików szklanych charakterystyczne dla Bukowiny rumuńskiej.

Bukowina, Rumunia, wystawa "Strojni Kresowiacy", fot. Barbara Lekarczyk-Cisek

Najstarsze na ekspozycji stroje odświętne pochodzą z połowy XIX w. Wśród nich czarny aksamitny gorset zdobiony kolorowymi koralikami, datowany na 1850 r. Większość pokazywanych eksponatów powstała w latach od dwudziestych do pięćdziesiątych XX w. Najliczniej reprezentowane będą stroje kobiece, mniej będzie męskich i dziecięcych – te zachowały się w mniejszości, gdyż były szybciej zużywane i częściej wyrzucane.

Pokazane zostaną różnorodne koszule kobiece i męskie, uszyte z płótna w rozmaitych krojach, z bogatymi wariantami zdobień. Nie zabraknie fartuchów, spódnic i chustek, spodni, a nawet kalesonów, obejrzeć też będzie można odzież wierzchnią – kaftany, kabaty, spencery i marynarki o zróżnicowanych fasonach.

Towarzyszyć im będą stroje z tkanin wełnianych różnej grubości. Z delikatniejszych i cieńszych szyto jednobarwne lub drukowane w motywy roślinne spódnice, fartuchy i chustki. Najgrubszą wełnę, czyli sukno, stosowano do wyrobu długich sukman, krótszych kurtek czy kamizelek. Będzie można zobaczyć także zrobione ze skóry długie kożuchy i krótsze kożuszki bez rękawów. Będą też buty z łyka i drewna. Zwiedzających z pewnością zachwyci biżuteria z prawdziwych korali, szklanych koralików czy metalu. 

Huculski krzyż z mosiądzu, XIX w. wystawa "Strojni Kresowiacy",
fot. Barbara Lekarczyk-Cisek

Ciekawostką jest huculski męski krzyż z mosiądzu datowany na koniec XIX w., w którym w trakcie prac konserwatorskich odkryto niewidoczną dotychczas skrytkę z relikwiami. Widzów zaskoczy też kożuszek bogato zdobiony haftem, który zakryto przez naszycie wierzchniej warstwy gładkiego materiału. Tym zabiegiem właściciel ubioru chciał ukryć swoje zarówno wiejskie, jak i regionalne pochodzenie.

Wystawa obejmuje ponad 100 eksponatów z liczącej blisko 500 zabytków kolekcji strojów kresowych. Wszystkie zostały zebrane i kompleksowo omówione w katalogu zbiorów autorstwa Hanny Golli – publikacji towarzyszącej ekspozycji.

Wystawa "Strojni Kresowiacy", widok ogólny, fot. Barbara Lekarczyk-Cisek

Piotr Oszczanowski, dyrektor Muzeum Narodowego we Wrocławiu:

Czymże są te różnorodne tradycyjne ubiory regionalne przywiezione przez ludność przesiedloną po 1945 r. na teren Dolnego Śląska – owych tytułowych Kresowiaków, zwanych również Zabużanami? Pamięcią, sentymentem, czymś, co w dalszym ciągu mocno buduje naszą tożsamość. Są subtelną reminiscencją tego, co pozostawione zostało setki, tysiące kilometrów stąd, a co było i jest naszym dziedzictwem, miłością, wreszcie też świadomością symbolicznych korzeni.

Gdy dzisiaj tak intensywnie rozprawiamy o naszym – w przeważającej mierze – chłopskim pochodzeniu i rodowodzie, owe tradycyjne stroje regionalne znaczą więcej niż typowe muzealne artefakty. Są dobitnym wyrazem wiejskiej kultury – jak to kompetentnie potwierdza kuratorka wystawy Hanna Golla – iż „ludzie na co dzień ubierali się, a na wyjątkowe okazje stroili”. I ta strojność, i ci Kresowiacy, i wreszcie ten nasz sentyment – oto efekt tej niezwykłej, jakże ważnej dla nas, wystawy.

Naszyjnik,  wystawa "Strojni Kresowiacy",
fot. Barbara Lekarczyk-Cisek

informacja prasowa

Wydarzenia w Muzeum Narodowym i oddziałach 15-17.11.2024

W nadchodzący weekend Muzeum Narodowe we Wrocławiu zaprasza na dwa ciekawe wykłady: dr Karolina Rybicka w ramach cyklu „Mój Śląsk. Fascynacje” opowie o procesach czarownic na Dolnym Śląsku, a Justyna Chojnacka w ramach „Jakie to amerykańskie!” wygłosi prelekcję o japońskich fascynacjach amerykańskiego artysty Sama Francisa. Odbędzie się również oprowadzanie kuratorskie dr Barbary Banaś po wystawie „Wielka czwórka i inni. Ceramiczna rzeźba kameralna w PRL-u”. A to nie wszystko!

Muzeum Narodowe we Wrocławiu

16.11, g. 12:00

Procesy czarownic na Dolnym Śląsku. Wykład dr Karoliny Rybickiej w ramach cyklu „Mój Śląsk. Fascynacje”

Od wieków wszelkie odstępstwa od powszechnie przyjętych norm, których nie można było wytłumaczyć w racjonalny sposób, przypisywano siłom nieczystym. Często winą obarczano czarownice, mające pozostawać w bliskich stosunkach z diabłem. Wystarczyła niewinna plotka lub niedopowiedzenie, by ludzi ogarnęła zbiorowa panika. Na Dolnym Śląsku wiele kobiet padło ofiarą takich oskarżeń i straciło życie w męczarniach. Czy procesy o czary były wynikiem zacofania i strachu ówczesnych mieszkańców tych ziem, a może rzeczywiście oskarżone z powodzeniem uprawiały praktyki magiczne?

Wstęp wolny

Miejsce: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, s. 116

16.11, g. 12:00

Procesy czarownic na Dolnym Śląsku. Wykład dr Karoliny Rybickiej w ramach cyklu „Mój Śląsk. Fascynacje”

Od wieków wszelkie odstępstwa od powszechnie przyjętych norm, których nie można było wytłumaczyć w racjonalny sposób, przypisywano siłom nieczystym. Często winą obarczano czarownice, mające pozostawać w bliskich stosunkach z diabłem. Wystarczyła niewinna plotka lub niedopowiedzenie, by ludzi ogarnęła zbiorowa panika. Na Dolnym Śląsku wiele kobiet padło ofiarą takich oskarżeń i straciło życie w męczarniach. Czy procesy o czary były wynikiem zacofania i strachu ówczesnych mieszkańców tych ziem, a może rzeczywiście oskarżone z powodzeniem uprawiały praktyki magiczne?

Wstęp wolny

Miejsce: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, s. 116

„Wielka czwórka i inni. Ceramiczna rzeźba kameralna w PRL-u” – oprowadzanie kuratorskie. Prowadzenie: dr Barbara Banaś

Tytułowa „wielka czwórka” to artyści rzeźbiarze pracujący w Zakładzie Ceramiki i Szkła IWP, zatrudnieni tam u progu 1956 r. do tworzenia nowych wzorów rzeźby kameralnej, by wesprzeć produkcję w państwowych fabrykach porcelany. Zespół organizował Henryk Jędrasiak – absolwent wydziału rzeźby warszawskiej ASP, do którego dołączyli Lubomir Tomaszewski, Hanna Orthwein i Mieczysław Naruszewicz. Postawiono przed nimi zadanie opracowania nowej kolekcji porcelanowych figurek, które byłyby odpowiedzią na współczesne oczekiwania estetyczne, obiektami o randze małych dzieł sztuki dostępnych dla każdego odbiorcy. W ciągu kilku lat (1956–1965) artyści stworzyli szereg propozycji, które trafiły do produkcji do wszystkich polskich fabryk porcelany, od Ćmielowa po Wałbrzych.

Wstęp z biletem na wystawę czasową

Zapisy: edukacja@mnwr.pl, 71 372 51 48

Miejsce: Muzeum Narodowe we Wrocławiu

17.11, g. 11:00

Różne oblicza jesieni. Warsztaty plastyczne Elżbiety Pietralczyk dla dzieci w wieku 6–12 lat w ramach cyklu „Z rodziną do muzeum”

Jesień to bardzo ciekawa pora roku. Wiele zmieniających się barw, ciepłych czerwieni i pomarańczy czy skontrastowanych z nimi odcieni szarości, a nawet czerni. Czas wytężonej pracy i oczekiwania na zasłużony odpoczynek. Radości i pogody, a czasem melancholii i zadumy. Jeśli chcesz dowiedzieć się, jak jesień inspirowała artystów, i poczuć się jak jeden z nich, tworząc własne jesienne pejzaże, przybądź koniecznie na to kolorowe spotkanie w Muzeum.

Bilety w cenie 10 zł

Zapisy: edukacja@mnwr.pl, 71 372 51 48

Miejsce: Muzeum Narodowe we Wrocławiu

17.11, g. 15:00

Między Kalifornią a Japonią: Sam Francis. Wykład Justyny Chojnackiej w ramach cyklu „Jakie to amerykańskie!”

Pierwsza podróż do Japonii kalifornijskiego artysty z nurtu ekspresjonizmu abstrakcyjnego Sama Francisa (1923–1994) odbyła się w 1957 roku. Pod koniec września przyjechał on do Tokio z zamiarem zrealizowania zamówienia na mural w jednym z domów towarowych w dzielnicy Shibuya. Ta pierwsza – trwająca dwa i pół miesiąca – wizyta artysty w Japonii rozwinęła jego wcześniejsze już fascynacje tamtejszą sztuką i kulturą. Prezentowane na wystawie związanej z muralem prace Francisa bardzo precyzyjnie trafiły w czuły punkt estetycznej tradycji Japonii, która traktuje sztukę przede wszystkim jako doświadczenie medytacyjne. Publiczność przyjęła jego kompozycje z zaskakującą otwartością, a japońscy krytycy sztuki często powtarzali, że charakterystyczne dla prac poczucie pustki doskonale rezonowało z wartościami cenionymi w japońskiej historii kultury.

Wstęp wolny

Miejsce: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, s. 116

Muzeum Etnograficzne

17.11, g. 12:00

Jesienne kolaże. Warsztaty rodzinne dla dzieci w wieku 6–12 lat w ramach cyklu „Etno w południe”. Prowadzenie: Julia Szot

Ręka do góry, kto nie zbierał nigdy kolorowych jesiennych liści! Zapytajcie waszych rodziców i dziadków – na pewno, tak jak wy, też wybierali te najpiękniejsze spod drzew. Na warsztatach wykorzystamy je do stworzenia pracy plastycznej – kolażu! Użyjemy do tego nożyczek i kleju, a kto wie, może sięgniemy też po igłę i nici? Jeśli tylko chcecie, możecie przynieść na warsztaty dary jesieni zebrane własnoręcznie.

Bilety w cenie 10 zł

Zapisy: edukacja@muzeumetnograficzne.pl, 71 344 33 13

Miejsce: Muzeum Etnograficzne

Pawilon Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej

Pawilon Czterech Kopuł Muzeum Sztuki Współczesnej

15.11, g. 16:30

Face to face with art: geometric abstraction [EN]. Language workshops based on the collection of the Pavilion of the Four Domes

During the meeting, the works of outstanding abstractionists will be discussed: Henryk Stażewski, Alfons Mazurkiewicz and Józef Hałas. The workshops will end with composing your own geometric abstraction using scissors and colored paper.

Entrance with a ticket for the permanent exhibition.

Twarzą w twarz ze sztuką: abstrakcja geometryczna. Warsztaty językowe w oparciu o kolekcję Pawilonu Czterech Kopuł [EN[

Podczas spotkania omówiona zostanie twórczość wybitnych abstrakcjonistów: Henryka Stażewskiego, Alfonsa Mazurkiewicza i Józefa Hałasa. Warsztaty zakończą się komponowaniem własnej abstrakcji geometrycznej przy użyciu nożyczek i kolorowych kartek.

Wstęp z biletem na wystawę stałą

Miejsce: Pawilon Czterech Kopuł

16.11, g. 11:00

Uczucia, strachy i nadzieje – nasze sztandary. Warsztaty plastyczno-teatralne w ramach cyklu „Dotknij Muzeum” dla osób z niepełnosprawnością wzroku. Prowadzenie: Dominika Chochołowska-Bocian

Sztandary Władysława Hasiora staną się inspiracją i pretekstem do twórczego wyrażenia się, a także zachętą do głębszego rozumienia sztuki poprzez dotyk, dźwięk i emocje. Celem spotkania będzie pobudzanie wrażliwości artystycznej uczestników, umożliwienie im eksploracji różnych materiałów oraz technik plastycznych, a przy okazji odkrywanie filozofii i emocji zawartych w dziełach Hasiora.

Bilety w cenie 3 zł

Zapisy: edukacja.pawilon@mnwr.pl, 71 712 71 81.

Miejsce: Pawilon Czterech Kopuł

16.11, g. 12:00

Collection of Polish art from the second half of the 20th and early 21st century [EN]. Guided tour in English throught the permanent exhibition in the Pavilion of the Four Domes

During the tour, visitors will be able to see works by Polish artists and trace themes present in contemporary art.

Entrance with a ticket for the permanent exhibition.

Kolekcja sztuki polskiej II poł. XX i XXI w. [EN]. Oprowadzanie w języku angielskim po wystawie kolekcji w Pawilonie Czterech Kopuł

W trakcie spotkania zaprezentowane zostaną prace polskich artystów oraz przybliżone tematy obecne w sztuce współczesnej.

Wstęp z biletem na wystawę stałą

Miejsce: Pawilon Czterech Kopuł

16.11, g. 14:00

Dada w fotografii: André Kertész i poszukiwania nowej estetyki. Wykład Aleksandry Szwedo

André Kertész to jedna z najważniejszych postaci w historii fotografii. Znany z ewolucyjnego podejścia do kompozycji i eksperymentów formalnych stał się jednym z kluczowych artystów dla rozwoju tego medium. Niedoceniany w początkach swojej kariery, w wieku 31 lat rozpoczął paryską przygodę, gdzie spędził swoje najszczęśliwsze dni w gronie artystycznej bohemy: Picassa, Pieta Mondriana, Brassaïa czy Sergieja Eisensteina. Kretesz pokazał, że każdy aspekt świata, nawet ten najbardziej banalny, zasługuje na sfotografowanie. Jego trudna do sklasyfikowania twórczość o bardzo intymnym, introwertycznym charakterze zmieniła sposób interpretacji obrazów fotograficznych.

Podczas wykładu przyjrzymy się kluczowym momentom w jego karierze, rewolucyjnym technikom fotograficznym oraz wpływowi, jaki wywarł na rozwój fotografii w XX wieku. Zastanowimy się również nad jego unikalnym stylem, który łączył osobiste doświadczenia z uniwersalnymi tematami ludzkiej egzystencji.

 „Wszyscy jesteśmy wdzięczni Kertészowi” powiedział Henri Cartier Bresson o artyście, który inspiruje fotografów do dziś.

Wstęp wolny

Miejsce: Pawilon Czterech Kopuł

16.11, g. 14:00

Sukienka z kwadratów. Integracyjne warsztaty rodzinne dostosowane do potrzeb osób w spektrum. Prowadzenie: dr Agata Iżykowska-Uszczyk

Na wystawie stałej w Pawilonie Czterech Kopuł można zobaczyć różne portrety. W trakcie spotkania zatrzymamy się z wizytą u Olgi Steinhaus, żony Leona Chwistka. Przyjrzymy się, w jaki sposób jest ubrana, z jakich elementów składa się jej garderoba. Dowiemy się, czym jest strefizm, a w części warsztatowej wykonamy własne dzieła inspirowane tym kierunkiem artystycznym.

Bilety w cenie 10 zł

Zapisy: edukacja.pawilon@mnwr.pl, 71 712 71 81.

Miejsce: Pawilon Czterech Kopuł

17.11, g. 16:00

Warsztaty slamowe z brokatem. Spotkanie integracyjne dostosowane do potrzeb osób z niepełnosprawnością wzroku. Prowadzenie: Weronika Zwierzyńska (BroCat, Kolektyw Komitet)

Czym jest slam? Prowadząca – BroCat – przybliży historię tego fenomenu na świecie, jego struktury oraz ośrodki slamowe w Polsce. Podejmiemy próbę pisania/komponowania trzech utworów slamowych, bazując na przebytym doświadczeniu życiowym oraz emocjach, które wytworzy w nas muzealna przestrzeń Pawilonu Czterech Kopuł. Czy z cielesnych doznań przestrzeni muzeum da się zrobić wiersz? Czy z wiersza da się zrobić slam? Dla osób chętnych open space na podzielenie się powstałą podczas zajęć twórczością literacką.

Bilety w cenie 20 zł

Zapisy: edukacja.pawilon@mnwr.pl, 71 712 71 81.

Miejsce: Pawilon Czterech Kopuł

informacja prasowa

Rozpoczęcie renowacji „Straży nocnej” Rembrandta

Po pięciu latach intensywnych badań rozpoczęto w Rijksmuseum renowację "Straży nocnej". W tej chwili usuwany jest z arcydzieła Rembrandta stary lakier, aby optymalnie zachować dzieło sztuki dla przyszłych pokoleń.

Rembrandt, Straż nocna, Rijksmuseum

Lakier to przezroczysta powłoka ochronna. Obecne warstwy lakieru zostały nałożone w latach 1976, 1980 i 1990 i są przeznaczone do wymiany. Obejrzyj film i zanurz się w procesie renowacji.

link do filmu

Straż nocna w ultrawysokiej rozdzielczości

Czy kiedykolwiek widziałeś ten wspaniały obraz z bliska? To zdjęcie o ultrawysokiej rozdzielczości jest największym i najbardziej szczegółowym kiedykolwiek zrobionym dziełem sztuki, składającym się z 717 gigapikseli.

Na tym zdjęciu możesz bardzo wyraźnie zobaczyć stan fizyczny, pęknięcia i szczegóły arcydzieła Rembrandta. Powiększ tutaj i odkryj je wszystkie.

Więcej informacji o  Straży nocnej

Odkryj więcej historii o projekcie badawczym i restauracyjnym Straży nocnej Rembrandta. Jakie badania poprzedziły i jakie fazy zostały już zakończone: TUTAJ

informacja prasowa

Koncert "Z klasyką przez Polskę" w radiowej Dwójce

Program 2 Polskiego Radia i Narodowy Instytut Muzyki i Tańca zapraszają na kolejny koncert z cyklu „Z klasyką przez Polskę”. 16 listopada o godz. 17:00 w Studiu Polskiego Radia im. W. Szpilmana wystąpią Arkadiusz Krupa i Michał Nagy. Transmisja na antenie radiowej Dwójki oraz w formie streamingu wideo na Facebooku i kanale YouTube stacji.

Michał Nagy jest gitarzystą, profesorem sztuk muzycznych, wykładowcą Akademii Muzycznej im. K. Pendereckiego w Krakowie, od 2021 roku kierownikiem Katedry Gitary i Harfy AMKP. Od 2008 roku jest także kierownikiem artystycznym Międzynarodowych Warsztatów Gitarowych i Festiwalu Terra Artis w Lanckoronie. 

Arkadiusz Krupa to wirtuoz oboju. Poza urozmaiconą działalnością artystyczną, jest też pedagogiem. Prowadzi liczne kursy mistrzowskie. Od 2013 roku jest wykładowcą Akademii Sinfonia Varsovia, projektu służącego doskonaleniu umiejętności gry muzyka orkiestrowego. Od 1997 do 2012 pierwszy oboista Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach, a od 2012 roku pierwszy oboista orkiestry Sinfonia Varsovia.  

W 2015 roku artyści zarejestrowali sonaty Domenica Scarlattiego w autorskim opracowaniu na obój i gitarę. - Myślę, że jeśli utwory są dobrze skomponowane, to dają przyjemność z obcowania z instrumentem i muzyką. Jeśli są chętnie wykonywane przez młodych gitarzystów czy muzyków to znaczy, że jest to dobra literatura –  w radiowej Dwójce Michał Nagy. 

Michał Nagy i Arkadiusz Krupa zaprezentują program złożony z opracowań na gitarę i obój kompozycji Wolfganga Amadeusza Mozarta, Domenica Scarlattiego, Nicoli Antonia Porpory, Heitora Villi-Lobosa i Theodore’a Lalliet’a. 

Koncert poprowadzi Klaudia Baranowska. 

Bezpłatne wejściówki można zdobyć pod adresem koncertydwojki@polskieradio.pl 

Koncert dofinansowano z budżetu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

informacja prasowa

Rembrandt – Hoogstraten. Kolor i iluzja - wystawa w Kunsthistorisches Museum Wien

Od 8 października 2024 w Muzeum Historii Sztuki w Wiedniu czynna jest wystawa prac dwóch mistrzów baroku:  Rembrandta i  Hoogstratena. Obrazy wypożyczono z renomowanych muzeów na całym świecie, m.in. National Gallery w Londynie, Rijksmuseum, Luwru i Metropolitan Museum. Wystawa opowiada o tym, jaki wpływ miała sztuka Rembrandta na jego utalentowanego ucznia Samuela van Hoogstratena. 

Rembrandt Harmensz. van Rijn, Dziewczynka w oknie, 1645.
Dulwich Picture Gallery, London © Dulwich Picture Gallery

Fascynacja iluzją

Ekspozycja skupia się na imponującym efekcie koloru i zadziwiających technikach iluzjonistycznych, którymi Rembrandt i Hoogstraten fascynowali widzów dawniej ifascynują nadal. Imponująca różnorodność najważniejszych dzieł dwóch holenderskich malarzy ukazuje ogromne zainteresowanie iluzją i percepcją tamtych czasów: dążenie do realistycznego przedstawienia, oszukiwanie oka, tworzenie iluzjonistycznych efektów. Obrazy Rembrandta i Hoogstratena wydają się być żywe, namacalne i iluzyjne, nawet dla dzisiejszych oczu, wciąż zanika w nich granica między sztuką a rzeczywistością.

Samuel van Hoogstraeten, Autoportret, 1644

Samuel van Hoogstraten - tajemniczy uczeń Rembrandta

O ile postać Rembrandta jest dość dobrze znana, o tyle uczeń pozostał w jego cieniu. Samuel van Hoogstraten lub Hoogstraeten (ur. 2 sierpnia 1627 w Dordrechcie, zm. 19 października 1678 tamże) był holenderskim malarzem i grafikiem okresu baroku, uczniem Rembrandta.

Początkowo pobierał nauki u swojego ojca Dircka van Hoogstratena, a następnie w l. 1642-48 - u Rembrandta w Amsterdamie. W 1651 przeniósł się do Wiednia, a w 1653 wyjechał do Rzymu. Po pobycie w Londynie w l. 1662-66 osiadł w Holandii. Był członkiem związku malarzy Pictura.

Malował sceny rodzajowe (wizerunki postaci wyglądających przez okno, widoki korytarzy), portrety, martwe natury typu trompe l’oeil. Tworzył grafiki, eksperymentował z narzędziami optycznymi, konstruował zabawki optyczne (perspektywiczne pudełka), pisał traktaty o sztuce (jego wierszowany traktat o malarstwie ukazał się w 1678).

Hoogstraten, Kapcie, 1650/75, Paryż, Musée du Louvre; Foto © RMN-Grand Palais 

                                                (Muzeum Luwru) / Michel Urtado

informacja prasowa

Przemysław Suska: Najważniejsza jest miłość do tego, co się robi /wywiad/

Z szefem Muzealnej – Przemysławem Suską rozmawiamy o tajemnicach kuchni inspirowanej malarstwem Józefa Chełmońskiego, Picassa i surrealistów, a także o kuchni polskiej w jej autorskim wydaniu oraz o miłości do tego, co się robi.

Przemysław Suska, szef restauracji Muzealna w Muzeum Narodowym w Warszawie.
fot. ze strony Muzealnej

Barbara Lekarczyk-Cisek: Po obejrzeniu wystawy Józefa Chełmońskiego w Muzeum Narodowym w Warszawie i po kolacji, którą nam Pan następnie zaserwował, muszę przyznać, że znakomicie wpisał się Pan w narrację tej ze wszech miar interesującej ekspozycji. Chełmoński był artystą, który – jak miałam się okazję przekonać –oddziałującym na zmysły. Można to z powodzeniem odnieść również do Pańskich dań, bo nie tylko oddziałują na zmysł smaku i powonienia, co jest oczywiste, ale także na wyobraźnię. Najpierw jednak zainspirował Pana Chełmoński. Wszystkie dania były wyjątkowo smaczne i pięknie podane... 

Przemysław Suska: Przygotowując kolaję do tej wystawy inspirowaliśmy się życiem i twórczością malarza. Na początek podaliśmy babkę ziemniaczaną z borowikiem i kwaśną śmietaną, co miało nawiązywać do czasów, kiedy artysta cierpiał ubóstwo i odżywiał się skromnie. Danie to sugerowało pochodzenie potrawy z tego, co można było zebrać w polu i w lesie, a następnie okrasić własną śmietaną. Jako drugi podaliśmy żur z puree ziemniaczanym i wędzonym masłem – tradycyjną polską zupę, tzw. polewkę, na wywarze grzybowym, z dodatkiem lekko pachnącym Francją, bo puree z masłem jest na wskroś francuskie. W ten sposób chcieliśmy zasugerować mający wkrótce nastąpić wyjazd Chełmońskiego do Francji. Danie główne stanowił francuski klasyk: królik duszony w śmietanie, z białym pieprzem, do tego pistacje i pasternak. No i na końcu – deser: jabłko pieczone z cynamonem, kruszonka i sos z trawą żubrową. To była taka nasza wariacja na temat szarlotki, która pojawiała się na talerzach w polskich domach, salonach i w restauracjach, jak również w kuchni francuskiej.

Babka ziemniaczana z borowikami i kwaśną śmietaną,
fot. Barbara Lekarczyk-Cisek

Podczas kolacji wspomniał Pan, że już wcześniej organizował przyjęcia z daniami nawiązującymi do prezentowanej w muzeum wystawy – jakie to były dania i inspiracje?

Pierwszą taką wystawą była ekspozycja poświęcona Pablo Picasso z okazji 50. rocznicy śmierci artysty. Można było zobaczyć na niej dzieła wypożyczone z kolekcji Museo Casa Natal Picasso (Muzeum – Dom Narodzin Picassa) w Maladze: ryciny, ilustracje książkowe oraz ceramikę. Po niej była wystawa "Surrealizm. Inne mity", zorganizowana w stulecie opublikowania przez André Bretona słynnego Manifestu surrealizmu.

Zanim przygotowaliśmy kolację, oglądaliśmy wraz z menadżerem wystawę  w towarzystwie kuratora, który przybliżał nam zarówno artystę, jak i tematykę dzieł. To punkt wyjścia i inspiracja do tego, aby stworzyć dania pasujące do wystawy. 

Czy trudno było przygotować kolację do abstrakcyjnych obrazów?

Mogliśmy zaszaleć! (śmiech). Podaliśmy np. ciastko z ikrą śledzia, więc miało rybi smak. A do tego podawaliśmy kwaśną śmietanę. Natomiast w szklankach do kawy serwowaliśmy latte z kurek – pyszny krem z kurek, do którego dodaliśmy piankę z aromatem grzybowym i posypaliśmy proszkiem z grzybów. Wyglądało to jak kawa, ale nią nie było. Udało się nam przenieść surrealizm do polskiej kuchni z sukcesem. 

żur z puree ziemniaczanym i wędzonym masłem,
fot. Barbara Lekarczyk-Cisek

Ciekawi mnie, jak wygląda przygotowanie dań pod wystawę. Wędruje Pan po niej z kuratorem, a potem przychodzi do domu i myśli?

I w domu, i w pracy myślę, jest to zawsze proces – metoda prób i błędów. Wcześniej robimy panele, podczas których odbywa się prawdziwa burza mózgów. Opowiadam o wystawie i wspólnie debatujemy na temat dań – do czego możemy nawiązać, jak połączyć sztukę z kuchnią. Komponujemy dania testując je pod kątem smaku. I jeśli okaże się, że nam smakują, zakładamy, że będą smakowały również gościom.

Rozumiem, że jest duży margines na improwizację, bo skoro państwo wspólnie zasiadają i każdy ma jakieś pomysły, to Pan, znając rozmaite przepisy, modyfikuje je na różne sposoby i dzięki temu Pan tak rozkwita w tym zacnym  zawodzie.

Mamy to szczęście, że uprawiamy kuchnię polską w autorskim wydaniu, dzięki temu bawimy się smakami, teksturą, kształtem i sposobem podawania dań. I nie boimy się tego robić!

Myśmy z mężem Pańskie dania smakowali podczas wakacji, kiedy przyjechaliśmy do Warszawy na Festiwal „Chopin i jego Europa” i odwiedziliśmy również w Muzeum Narodowe. Nie tylko dania były smakowite, ale zauroczył nas też sposób podania – niezwykle estetyczny. Wszystko okazało się strzałem w dziesiątkę: i dyskretna muzyka lat 70. (trafiliśmy wówczas na nastrojowy utwór Otisa Redinga "The Dock of the Bay”), i empatyczne zachowanie kelnerów, bezszelestnie obsługujących gości w uroczym ogrodzie, ale też służących radą i nie stroniących od żartów. Gdzie można się tego nauczyć i czy w ogóle można się tego nauczyć? A może tajemnica tkwi jeszcze gdzie indziej?

Cóż, zawodu uczyłem się w szkole gastronomicznej, ale człowiek uczy się przez całe życie. Pracuję, ciągle poszukując, od 21 lat, natomiast szefem kuchni jestem od lat trzech. Wcześniej pracowałem w różnych restauracjach, ale „Muzealna” okazała się tym miejscem z prawdziwego zdarzenia. Jestem niesamowicie dumny, że mogę tu pracować i rozwijać się. Ale najważniejsza jest chyba miłość do tego, co się robi. 

Jabłko pieczone z cynamonem, kruszonka i sos z trawą żubrową,
fot. Barbara Lekarczyk-Cisek

A czy udało się Panu stworzyć danie, które uznał Pan za doskonałe?

Kiedy otwieraliśmy Muzealną, naszym bestsellerem okazały się kluski leniwe podane z dojrzewającym kozim serem, burakami, chipsami z topinamburu i pianą z mleka krowiego. Danie cieszyło się wielkim powodzeniem i serwowaliśmy je przez pół roku. Z kolei na święta podajemy buraka Wellington, czyli zamieniamy polędwicę wołową w cieście francuskim na naszego buraka. Takie dania pozostają na długo w repertuarze. 

Czasami dobrze jest pozostać przy stałych tematach. Chełmoński w pewnym okresie też malował konie bez umiaru (śmiech).  Dziękuję Panu za rozmowę i za pyszną „chełmońską kolację”, życząc dalszych kulinarnych odkryć i sukcesów.

Ja również dziękuję.

Józefa Chełmońskiego życie w obrazach /relacja z wystawy w Muzeum Narodowym w Warszawie/

Święto Niepodległości w Polskim Radiu

Polskie Radio zaprasza na audycje specjalne oraz relacje związane z obchodami 106. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości. Tego dnia Polskie Radio Chopin będzie również świętować swoje siódme urodziny.

Z okazji Święta Niepodległości Program 1 Polskiego Radia  zaprasza wspólnie z radiową Czwórką na „Otwarte Studio Jedynki i Czwórki” poświęcone patriotyzmowi. Spotkanie poprowadzą Kuba Jamrozek i Karol Surówka. Początek o godz. 17.00. Szanse i nadzieje niepodległej Polski będą tematem „Eureki” (godz. 19.30 – 20.00 ) audycji słowno-muzycznej z wykorzystaniem archiwaliów. Gościem Katarzyny Jankowskiej będzie historyk prof. Janusz Odziemkowski. Z kolei w godz. 21.00-22.00 w „Spotkaniach w Jedynce - Historii bliskiej” Marek Stremecki opowie, jak było, gdy 11 listopada nie było świętem. Święto Niepodległości jest świętem państwowym od 1989 roku, a w okresie Polski Ludowej zakazane było celebrowanie rocznic odzyskania Niepodległości. Czemu tak przeszkadzało ono ówczesnej władzy? Także w II RP 11 listopada był datą problematyczną. Dlaczego? Odpowiedź słuchacze znajdą w audycji. Gościem będzie historyk PAN, dr Piotr Osęka. 

Program 2 Polskiego Radia zaprasza na specjalną audycję plenerową sprzed siedziby Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jednym z gości Aleksandry Faryńskiej i Jakuby Kukli będzie historyk Michał Gniadko-Zieliński, z którym porozmawiają o tym, czym dzisiaj jest polskość. Początek o godz. 12:00. Z kolei o godz.14:00 w „Koncercie w porze lunchu” retransmisja premierowego koncertu z kompletem pieśni Paderewskiego zarejestrowanych w tym roku w Studiu S-1 Polskiego Radia. O godz. 16:00 w „100-lecie Andrzeja Łapickiego” o tym, jakim był aktorem, kolegą, pedagogiem i reżyserem. Monika Pilch i Marcin Pesta porozmawiają z aktorką Agnieszką Suchorą, historykami teatru prof. Barbarą Osterloff i dr Tomaszem Mościckim oraz krytykiem filmowym Jackiem Szczerbą. Tego dnia, o godz. 18.00 w ramach „Jazzowego Klubu Dwójki” nowe wcielenie Studia Jazzowego Polskiego Radia. Legendarny zespół założony przez Jana Ptaszyna Wróblewskiego w 1968 r. powrócił w zeszłym roku w zupełnie nowej odsłonie, a okazją do tego wydarzenia był setny koncert w serii Jazz.PL. Po przeszło roku od koncertu w Studiu im. Witolda Lutosławskiego ten wyjątkowy skład spotkał się ponownie, by wykonać nowy program. W „Wieczorze ze słuchowiskiem” o godz. 21.30 emisja „Chryi z Polską. Rzeczy o Wyspiańskim". Słuchowisko Macieja Wojtyszki w reżyserii autora opowiada o ważnych epizodach z ostatnich lat życia twórcy „Wesela”. 

W Programie 3 Polskiego Radia o godz. 20:05 w audycji „Klub Trójki. Audiodokument” zostanie wyemitowany pierwszy odcinek audioserialu Martyny Wojtkowskiej „W Nowej Zelandii zaczyna się dzień. Opowieść o dzieciach z Pahiatua”, upamiętniającego 80. rocznicę przybycia polskich sierot do Nowej Zelandii. To poruszająca historia dzieci, które w czasie II wojny światowej znalazły schronienie na końcu świata, po traumatycznych przeżyciach na zesłaniu w ZSRR. Gościnią audycji będzie Martyna Wojtkowska. Audioserial wyprodukowany został we współpracy Polskiego Radia i Instytutu Pileckiego. Kolejne odcinki będą dostępne na platformie podcastowej Polskiego Radia oraz na stronie Instytutu Pileckiego. Audycję poprowadzi Anna Dudzińska.

W radiowej Czwórce. Od godz. 7.00 „Mix polskiej muzyki rockowej” Bartka Koziczyńskiego, a następnie  audycja „Numer Raz na galowo”. Po godz. 9.00 o tym, czy język jest ojczyzną? Gośćmi w audycji będą dziewczyny z zespołu Frele i Dawid Miotk, Kaszub. Norbert Borzym zaprasza o godz. 11.00 na „Kulturę editu” poświęconą scenie, która bazuje na  przerabianiu starych polskich utworów. Na antenie także 3 TOP-y: „Top 5 z Polski – edycja: KULTURA w godz.13. 00-15.00 Alicji Michalskiej (o 5 najbardziej gorących nazwiskach, trendach, zjawiskach, filmach, wystawach, wydarzeniach kulturalnych w ostatnim roku pod flagą biało-czerwoną), „Top 5 z Polski – edycja: LUDZIE” w godz. 15.00-17.00 Kamila Jasieńskiego (o Polakach mieszkających poza granicami Polski) oraz „Top 5 z Polski – edycja: MUZYKA” w godz. 19.00-21.00 Uli Kaczyńskiej (wywiady z polskimi artystami promującymi Polskę za granicą, anegdoty z koncertów zagranicznych, spotkań z Polonią).  Z kolei Del M zaprasza w audycji „Całkiem wolna” od godz. 21.00 na dwie godziny wypełnione polskim jazzem z okazji Dnia Niepodległości. 

11 listopada w Polskim Radiu 24 dominować będzie tematyka związana z obchodami Święta Niepodległości. Zaplanowane zostały transmisje najważniejszych uroczystości państwowych oraz relacje reporterskie. 

11 listopada to szczególna data dla Polskiego Radia Chopin, które tego dnia obchodzić będzie 7 urodziny i z tej okazji przygotowało ramówkę specjalną. Pierwszą część dnia wypełnią programy związane z tematyką niepodległościową, natomiast od godz. 14:00 rozpocznie się emisja audycji urodzinowych. Mariusz Gradowski zaprezentuje jego zdaniem najciekawsze popowe reinterpretacje muzyki Fryderyka Chopina, a od 15.00 Klaudia Baranowska zaprosi na retransmisję koncertu znakomitego amerykańskiego pianisty Kevina Kennera, finalisty Konkursu Chopinowskiego, który w 2019 roku wystąpił w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego na koncercie urodzinowym anteny. Od godz. 16:00 Róża Światczyńska zaprezentuje swoje ulubione Chopniowskie interpretacji w specjalnej odsłonie audycji „Chopin osobisty”. Od godz. 18:00 antenę wypełnią zwycięskie nagrania laureatów IV Alternatywy Konkursowej (program poprowadzą Marek Bracha i Magdalena Sawicka). O godz. 20:00 Marcin Majchrowski wróci do nagrań z kilku odsłon „Festiwalu Polskiego Radia Chopin” w Antoninie. Urodzinowy dzień zakończy Jakub Puchalski, który od godz. 22:00 prezentować będzie swoje ulubione nagrania z płyt Polskiego Radia Chopin wydanych w ramach cyklu „From the Polish Radio Archives”. Na słuchaczy czekają niespodzianki w mediach społecznościowych stacji.

W Polskim Radiu Dzieciom w audycji „Poranek” (godz. 8.00) Martyna Chuderska porozmawia o tym, czym jest niepodległość, dlaczego 11.11 w Polsce jest dniem wolnym od pracy i szkoły,  jakie wydarzenia i jakie postaci z historii naszego kraju warto znać. Jej gośćmi będą osoby z Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. Zajrzy również do książki pt. „Mamy Niepodległość” z serii „Ale historia” autorstwa pani Grażyny Bąkiewicz, aby przekonać się jak jej bohaterowie poznawali historię Polski, przenosząc się w przeszłość dzięki wehikułom czasu zamontowanym w szkolnych ławkach. Od godz. 14.00 plenerowa audycja specjalna „Święto Niepodległości w Polskim Radiu Dzieciom” z dziedzińca Akademii Sztuk Pięknych. Gośćmi Marty Powałowskiej będą m.in. pisarka Justyna Bednarek, śpiewaczka Kaja Prusinowska z dziećmi i Natalia Lesz, która opowie o projekcie „Piosenki domowe” (patronat Polskiego Radia Dzieciom). 11 listopada Polskie Radio Dzieciom będzie także uczestniczyło w wydarzeniu „Festiwal Niepodległa na Krakowskim Przedmieściu". W ramach tego wydarzenia na dziedzińcu Akademii Sztuk Pięknych będzie scena dziecięca, na której (w godz. 13.00-18.00) odbywać się będą przedstawienia, koncerty i warsztaty  dla najmłodszych.  

Polskie Radio dla Zagranicy także będzie informowało o obchodach Święta Niepodległości w kraju i za granicą. Redakcja polska zaprasza na rozmowy m.in. z organizatorami akcji „Niepodległa do hymnu” w kraju i za granicą, debatę z udziałem historyków – prof. Janusza Odziemkowskiego z UKSW i dr. Igora Chabrowskiego z UW oraz rozmowy z przedstawicielami różnych środowisk polskich o tym, jak Polacy obchodzą Święto Niepodległości na Litwie. Redakcja ukraińska zaprasza na rozmowę o Polsce wielu kultur z socjologiem, dr. Grzegorzem Demelem (PAN).  W magazynie „W zwierciadle historii” o genezie i tradycji Święta Niepodległości opowie prof. Maciej Górny (UW). Redakcja niemiecka zaprasza m. in. na rozmowę z historykiem Januszem Tycnerem o tym, kim był Ignacy Jan Paderewski. Materiały o święcie przygotują też redakcja angielska i białoruska.

Polskie Radio Kierowców w Święto Niepodległości będzie towarzyszyło wszystkim kierowcom, pomagając bezpiecznie dotrzeć do celu podróży. Słuchacze mogą liczyć na komunikaty pogodowe w ścisłej współpracy z IMGW oraz na informacje o zdarzeniach drogowych utrudniających jazdę, wypadkach i objazdach.

informacja prasowa

„Plagiat wszech czasów. Historyzm w meblarstwie” - nowa wystawa w Muzeum Narodowym we Wrocławiu

Po raz pierwszy w polskim muzealnictwie będzie można zobaczyć tak obszerną prezentację zabytkowych sprzętów z okresu historyzmu. Wystawionych zostanie ponad 200 zabytków (mebli, przedmiotów rzemiosła artystycznego, malarstwa) ze zbiorów własnych Muzeum Narodowego we Wrocławiu oraz wypożyczonych z innych instytucji i od osób prywatnych. Towarzyszący ekspozycji katalog jest efektem kilkudziesięciu lat badań wybitnej specjalistki od zabytkowego meblarstwa Małgorzaty Korżel-Kraśnej. 

Cassapanca, Niemcy , ok. 1880 – 1910, Muzeum Narodowe we Wrocławiu

Głównym celem wystawy jest pokazanie historyzmu z zupełnie nowej perspektywy i udowodnienie, że nie można traktować go tylko i wyłącznie jako naśladownictwa minionych stylistyk.

 „Od połowy XIX w. dzięki szybkiemu rozwojowi gospodarczemu pojawiały się nowoczesne maszyny, materiały, nieznane wcześniej technologie i masowa produkcja. Stawiało to zupełnie nowe wymagania przed twórcami i artystami”– mówi Małgorzata Korżel-Kraśna, kuratorka wystawy. „W obliczu tych zmian przyjęli oni postawę aktywnego poznania nieznanych wcześniej możliwości i wykorzystali je do kopiowania i naśladownictwa dzieł dawnych mistrzów, które uznawano za wzorcowe, a które reprezentowały style historyczne: romanizm, gotyk, renesans, barok, rokoko i klasycyzm. Ta postawa nie wynikała z braku pomysłu na nowe formy artystyczne, ale z konieczności oswojenia się z nowymi wyzwaniami diametralnie zmieniającego się świata”.

Ważną przyczyną zorganizowania ekspozycji o historyzmie jest podobnie przełomowy moment cywilizacyjny, w którym znalazł się obecnie świat. 

„Przed nami pytanie o naszą kondycję, o otwartość na wykorzystanie nowych narzędzi technologicznych jak sztuczna inteligencja czy drukarki 3D” – mówi Małgorzata Korżel-Kraśna. „Przyszłe pokolenia ocenią, jaką kreatywną postawę przyjęliśmy wobec naszych wyzwań. Czy sztuczna inteligencja przejmie od człowieka twórcze zmagania? Czy tylko je wesprze?”

Kolekcja mebli z 2. połowy XIX w. i początku XX w. w zbiorach Muzeum Narodowego we Wrocławiu liczy blisko 350 zabytków i ilustruje rozwój stolarstwa w czasach historyzmu, secesji i art déco, głównie w Europie Środkowej. Zespół ten w większości pozyskano w latach 40. i 50. XX w. dzięki przekazom od różnych instytucji i ze składnic muzealnych działających po II wojnie światowej na terenie Dolnego Śląska. Największą jednak część, bo stanowiącą blisko jedną trzecią tej kolekcji, muzeum nabyło w latach 1997–2022 w ramach prowadzonej celowo strategii ukierunkowanej na zwiększenie zbiorów ilustrujących neostyle w epoce historyzmu. Przyjęcie od lat 90. ubiegłego wieku powyższej polityki zakupowej było podyktowane koniecznością zwiększenia zasobów muzealnych o artefakty z czasów produkcji fabrycznej, która była wcześniej niedoceniana i pomijana. 

Skrzynia, Niemcy, ok. 1860-1890, Muzeum Narodowe we Wrocławiu

W zbiorze mebli z czasów historyzmu największą grupę tworzą sprzęty neorenesansowe, następną neobarokowe. Mniej jest wyrobów neorokokowych, neoklasycystycznych i eklektycznych, a cechy neogotyku występują tylko w kilku sprzętach. Do tej grupy zaliczyć można m.in. szafę ze sceną „Ostatniej Wieczerzy” z fabryki Heinricha Sauermanna z Flensburga z ok. 1900 r., komodę neorokokową z wytwórni Philippa Richtera z Drezna, znakomicie wykonany stół neobarokowy z Brunszwiku i neorenesansowe fotele z wiedeńskiej fabryki specjalizującej się w tej stylistyce Friedricha Ottona Schmidta. Na uwagę zasługują także neobarokowe meble utrzymane w stylistyce gdańskiego ośrodka stolarskiego. 

Wśród najciekawszych przykładów mebli XX-wiecznych pokazywanych na wystawie znalazły się krzesła o zaskakujących kształtach z 1903 r. autorstwa malarza Józefa Deskura (1861–1915), kanapa z kabaretu Fledermaus austriackiego projektanta Josefa Hoffmanna (1870–1956). Ponadto warto wymienić charakterystyczne dla tych czasów wyroby fabryczne: stół najsłynniejszej fabryki mebli Thoneta oraz krzesła z polskiej fabryki „Mazowia”. Śląskie meblarstwo reprezentują sprzęty wykonane przez założoną w 1902 r. Szkołę Snycerstwa w Cieplicach, np. zestaw do sypialni.

Wystawa przypomina również rolę muzeów rzemiosła artystycznego, które właśnie w czasie historyzmu zaczęły powstawać, by wspierać rękodzielników i przemysł poprzez prezentację wyrobów, wymianę doświadczeń i projektów. Miały też sprzyjać nowemu wzornictwu i podnoszeniu jakości produktów dzięki porównaniu prac różnych wytwórni.

Bernard Fries, Portret Oktawii Walewskiej, ok.1870; Muzeum Narodowe we Wrocławiu

„27 listopada 2024 r. obchodzimy 125-lecie otwarcia we Wrocławiu Śląskiego Muzeum Rzemiosła Artystycznego i Starożytności (Schlesisches Museum für Kunstgewerbe und Altertümer). Ta rocznica, chociaż niewpisująca się bezpośrednio w historię Muzeum Narodowego we Wrocławiu, jest jednak ważnym wydarzeniem” – mówi dr hab. Piotr Oszczanowski. „Wszak część dzisiejszej kolekcji rzemiosła artystycznego pochodzi właśnie z tej przedwojennej instytucji, która była jednym z najważniejszych i najzasobniejszych muzeów w Europie Środkowej”.

Towarzyszący ekspozycji katalog „Meble drugiej połowy XIX i początku XX wieku” stanowi spektakularne zwieńczenie naukowego opracowywania i prezentacji kolekcji mebli wrocławskiego Muzeum Narodowego. To jeden z najlepiej przebadanych fragmentów zbiorów tej instytucji. 

Plagiat wszech czasów. Historyzm w meblarstwie
5 listopada 2024 – 23 lutego 2025
Kuratorka wystawy: Małgorzata Korżel-Kraśna 

informacja prasowa