Intrygujące historie odzyskania skarbów kultury w TVP2 i TVP Kultura

Telewizyjny cykl pt. "Zaginione – odnalezione", poświęcony odzyskanym po latach skarbom polskiego dziedzictwa materialnego – zabytkowym przedmiotom, które na skutek tragicznych losów Polski zaginęły w tajemniczych okolicznościach, powrócił we wrześniu na antenę TVP Kultura w nowej odsłonie. W każdą niedzielę, o godz. 16.50 można obejrzeć nowe odcinki trzeciej już serii tego pasjonującego dziennikarskiego śledztwa. Odcinki pierwszych dwóch edycji można oglądać w TVP2 w każdą środę o godz. 11.15 . Wszystkie wyemitowane dotychczas odcinki dostępne są na VOD TVP.

Peter Paul Rubens, "Zdjęcie z krzyża", 1615–1617

Program, którego gospodarzem jest prof. Rafał Wiśniewski, dyrektor Narodowego Centrum Kultury, zrealizowany jest w konwencji detektywistycznego śledztwa. Prowadzący tropi zaginione dzieła sztuki i ich skomplikowane dzieje – od czasów zaginięcia do odnalezienia. Każdy odcinek poświęcony jest innemu dziełu.

Rozmowy ilustrowane są m.in. materiałami operacyjnymi policji i innymi archiwaliami. W trakcie programu prezentowane jest także samo dzieło sztuki, omawiana jego wymowa oraz wartość artystyczna i kulturowa.

Harmonogram emisji odcinków trzeciej serii programu na antenie TVP Kultura:

• 3.12.2023 r., odc. 29 – Madonna z Dzieciątkiem – obraz olejny przypisywany włoskiemu malarzowi Alessandro Turchiemu z XVI–XVII wieku.

• 26.11.2023 r., odc. 28 – Kobieta przenosząca żar – obraz Pietera Brueghla Młodszego.

• 19.11.2023 r., odc. 27 – Madonna pod jodłami – obraz autorstwa niemieckiego malarza Lucasa Cranacha starszego.

• 12.11.2023 r., odc. 26 – Zdjęcie z krzyża – obraz autorstwa Petera Paula Rubensa.

• 5.11.2023 r., odc. 25 – Otrucie królowej Bony Jana Matejki

Od II wojny światowej obraz „Otrucie królowej Bony” uważano za zaginiony. Muzeum Narodowe w Krakowie zakupiło go w 1996 roku na publicznej aukcji. Okazało się, że obraz pochodził z kradzieży. Złodziei zatrzymano po trzech latach. Kolekcjonerka, której obraz skradziono, miała zaniki pamięci i nie zauważyła zniknięcia Matejkowego płótna. Dopiero rodzina zorientowała się i ujawniła prawdziwe pochodzenie zabytku…

• 29.10.2023 r., odc. 24 – Strzelba Wincentego Krasińskiego

We wrześniu 2022 roku do Polski wróciła unikatowa XIX-wieczna strzelba myśliwska hrabiego Wincentego Krasińskiego, podarowana mu przez cesarza Napoleona. Zrabowana w czasie II wojny światowej z Warszawy, odnalazła się niedawno w amerykańskim mieście Cleveland. Odzyskaną strzelbę zaprezentowano w siedzibie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Podczas uroczystości przekazano ją do zbiorów Muzeum Historii Polski…

• 22.10.2023 r., odc. 23 – Murzynka Anny Bilińskiej

Ciemna połyskująca skóra, złota biżuteria, pełne usta, obnażona pierś, spojrzenie skierowane gdzieś daleko nad głową widza. Po zobaczeniu tego dzieła choćby raz trudno pomylić je z jakimkolwiek innym. Tematem odcinka jest obraz "Murzynka" Anny Bilińskiej, który po blisko siedemdziesięciu latach powrócił do Muzeum Narodowego w Warszawie w 2012 roku.

• 15.10.2023 r., odc. 22 – Akcja pruszkowska

Akcja pruszkowska pod kierunkiem profesora Lorentza polegała na wywożeniu pod okiem okupanta z Warszawy części zbiorów Muzeum Narodowego. Dzięki heroizmowi muzealników do dziś możemy podziwiać uratowane dzieła.

• 24.09.2023 r., odc. 21 – Dyptyk Ecce Homo i Mater Dolorosa

W tym odcinku została przedstawiona historia dyptyku Ecce Homo i Mater Dolorosa z warsztatu Dierica Boutsa.

• 17.09.2023 r., odc. 20 – Pomarańczarka Aleksandra Gierymskiego

Obraz Aleksandra Gierymskiego, zarabowany z Muzeum Narodowego w Warszawie najprawdopodobniej po upadku powstania warszawskiego i wystawiony na licytację w Niemczech w 2010 roku, powrócił do Polski 15 lipca 2011. Obraz Żydówka z pomarańczami Gierymski namalował około 1881 roku. Przedstawił starą kobietę, ujętą frontalnie, opartą plecami o balustradę na tle zamglonej, odległej panoramy Warszawy w rejonie Uniwersytetu Warszawskiego, z charakterystycznymi wieżami kościoła p.w. Świętego Krzyża oraz bryłą Pałacu Kazimierzowskiego. Kobieta zajęta robieniem na drutach, na wysokości łokci przewieszone ma dwa wiklinowe kosze; w lewym dno wypełniają pomarańcze.

• 10.09.2023 r., odc. 19 – Figura św. Wojciecha z relikwiarza w Katedrze Gnieźnieńskiej

W nocy z 19 na 20 marca 1986 trzech złodziei włamało się do bazyliki prymasowskiej w Gnieźnie. Sprawcy wynieśli z niej srebrne elementy sarkofagu św. Wojciecha. Sama kradzież nie służyła za wzór finezji złodziejskiego fachu. Rabusie odrąbywali fragmenty bezcennego dzieła sztuki siekierą, dzięki czemu zdołali zmieścić jego fragmenty rzeźb w torbach. Nie zatarli za sobą licznych śladów, w tym odcisków palców i podeszw butów. W ten sposób zniszczone zostało jedno z arcydzieł polskiej barokowej sztuki złotniczej. Relikwiarz powstał w 1659 roku, w miejsce wcześniejszego, zrabowanego przez Szwedów w czasie potopu. Wykonanie zdobionej trumny zawierającej szczątki świętego powierzono gdańskiemu mistrzowi złotniczemu Peterowi von den Rennenowi.

informacja prasowa