Akademia Francuska: La tombe de Rameau /zapowiedź koncertu/

 Dziś, na zakończenie Akademii Francuskiej, zabrzmi "La tombe de Rameau" - rekonstrukcja oprawy muzycznej nabożeństwa żałobnego Jeana-Philippe’a Rameau - zmarłego 12 września 1764 roku najwybitniejszego francuskiego kompozytora XVIII wieku. Główny rdzeń ceremonii, która odbyła się później -  27 września w Oratoire du Louvre - stanowiła Msza żałobna Jeana Gilles’a. Podczas koncertu odtworzy ją zespół solistów, Chór NFM i Wrocławska Orkiestra Barokowa pod dyrekcją Skipa Sempé.

Skip Sempé

W stolicy Francji odbyły się później jeszcze dwa podobne nabożeństwa, a uroczyście opłakiwano go również w Awinionie, Dijon, Marsylii, Orleanie oraz Rouen.

Główny rdzeń ceremonii stanowiła Msza żałobna Jeana Gilles’a. Dzieło wykonane po raz pierwszy na pogrzebie jego twórcy w 1705 roku stało się potem prawdziwym przebojem osiemnastowiecznych pochówków. Było wykonywane m.in. podczas królewskich pogrzebów – Ludwika XV w 1774 roku i polskiego władcy Stanisława Leszczyńskiego w 1766. Na przestrzeni lat utwór modyfikowano, dostosowując go do zmieniających się gustów i potrzeb konkretnych okazji. Standardem było np. włączanie w przebieg Mszy utworu Carillon des Morts Michela Corrette’a – muzycznej ilustracji bijących dzwonów katedry w Rouen.

Zadanie zaaranżowania Requiem Gilles’a na uroczystość pożegnania Rameau przypadło prawdopodobnie parze przyjaciół – François Rebelowi i François Francœurowi ze środowiska Concert Spirituel. W ciągu zaledwie kilkunastu dni dzielących śmierć kompozytora od żałobnego nabożeństwa musieli oni wprowadzić do utworu swoje zmiany, przepisać nuty dla wykonawców i przeprowadzić z nimi próby. Zdążyli zmodyfikować instrumentację Mszy, dołączyć do niej kolejne części oraz wpleść fragmenty najlepszych oper Rameau. Co ciekawe, najwięcej zmian wprowadzili na początku utworu, a im bliżej ostatnich taktów, tym adaptacja bliższa jest oryginałowi. Prawdopodobnie zatem zbliżający się deadline ostudził rozbudzone ambicje organizatorów muzycznej oprawy. Pomimo konieczności pójścia na artystyczny kompromis, aranżacja Mszy miała dogłębnie poruszyć półtora tysiąca żałobników zgromadzonych na ceremonii. „Requiem przeszyło Francuzów bólem, podczas gdy Włosi drżeli z przerażenia” – komplementował to wykonanie Corette.

Program:

Rekonstrukcja oprawy muzycznej nabożeństwa żałobnego Jeana-Philippe’a Rameau

J. Gilles Messe des morts (wersja paryska, 1764)

I

Hommage à Rameau: Jean-Philippe Rameau Musette tendre en rondeau oraz Loure z opery-baletu Les fêtes d’Hébé

II

M. Corrette Carillon des morts

III

J. Gilles Messe des morts: Introit, Kyrie

Hommage à Rameau: Jean-Philippe Rameau Gravement z opery Dardanus

J. Gilles Messe des morts: Graduel I, Graduel II, Offertoire, Sanctus

Hommage à Rameau: Jean-Philippe Rameau Tristes apprêts z opery Castor et Pollux

J. Gilles Messe des morts: Elévation, Benedictus, Agnus Dei, Communion

IV

Sommeil éternel de Rameau: Jean-Philippe Rameau Rondeau tendre z opery Dardanus Apothéose de Rameau: Jean-Philippe Rameau Air des esprits infernaux z opery Zoroastre

Wykonawcy:

Skip Sempé – dyrygent

Judith van Wanroij – sopran

Vojtěch Semerád – kontratenor

Davy Cornillot – tenor

Marc Mauillon – baryton

Chór NFM

Lionel Sow – kierownictwo artystyczne Chóru NFM

Wrocławska Orkiestra Barokowa

Jarosław Thiel – kierownictwo artystyczne Wrocławskiej Orkiestry Barokowej

informacja prasowa