Amazonia to obszar dżungli i sawanny o olbrzymiej powierzchni 6,5 mln km², leżący na terenie Brazylii, Peru, Kolumbii, Wenezueli, Ekwadoru, Boliwii, Gujany, Surinamu oraz Gujany Francuskiej. Zamieszkuje ją ok. 1,4 mln Indian, należących do dwóch typów kultur: Indian sawanny oraz Indian lasów tropikalnych. Pierwsi zamieszkują wschodnią Brazylię i równiny kolumbijsko–wenezuelskie. W sezonie deszczowym żyją wzdłuż rzek, gdzie tworzą stałe osady (od 400 do 1000 mieszkańców) i poletka, na których uprawiają głównie maniok, trzcinę cukrową i słodkie ziemniaki. W porze suchej, poszczególne, pojedyncze rodziny wędrują żyjąc z myślistwa i zbieractwa. Indianie lasów tropikalnych zamieszkują niziny i wyżyny dorzecza Amazonki, Orinoko oraz rzek regionu gujańskiego. Żyją w stałych osadach, które zmieniają co 7–10 lat z powodu degradacji uprawianej gleby. Ich organizacja społeczna oparta jest na systemach pokrewieństwa. W niektórych regionach występuje podział na klany, do których przynależą osoby pochodzące od wspólnego mitycznego bądź rzeczywistego przodka.
 |
| "Inspirowani naturą. Rękodzieło Indian Amazonii. W hołdzie Borysowi Malkinowi", Muzeum Narodowe w Szczecinie |
Muzeum Narodowe w Szczecinie posiada w swej kolekcji tysiąc obiektów pochodzących z Amazonii. Pomysł na wystawę prezentującą amazońskie zbiory zrodził się z okazji obchodzonego dwa lata temu jubileuszu setnej rocznicy urodzin Borysa Malkina (1917–2009), wybitnego polskiego kolekcjonera, etnologa i badacza kultur Ameryki Łacińskiej.
 | ||
| „100. urodziny Borysa Malkina” – konferencja i zakończenie wystawy, prasowe |
Na wystawie zaprezentowano zabytki pochodzące z badań terenowych przeprowadzonych przez ekspedycje studenckie oraz indywidualnych badaczy. Wśród wystawionych obiektów znalazły się eksponaty z kolekcji Borysa Malkina, Anny Kowalskiej– Lewickiej, Andrzeja i Romany Krzanowskich. Znaczna cześć obiektów pochodzi z dwóch etnologicznych wypraw studentów Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (AMPED’81 i VENEZUELA’85). Na ekspozycji znalazły się również przedmioty przywiezione przez Ekspedycję Ekologiczną Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Prezentowane eksponaty i fotografie obrazują ponad 20 kultur, m.in. Ye’kuana, E’ñepá, Piaroa i Hoti z Wenezueli, Shipibo i Campa z Peru, Kofán z pogranicza Kolumbii i Ekwadoru, Carajá i Tapirape z Brazylii oraz Tukúna z pogranicza Brazylii, Peru i Kolumbii.
 |
| "Inspirowani naturą. Rękodzieło Indian Amazonii. W hołdzie Borysowi Malkinowi", Muzeum Narodowe w Szczecinie |
W większości są to społeczności reprezentujące typ kultury lasów tropikalnych. Wystawa ma na celu ukazanie rzemiosła Indian Amazonii z perspektywy otaczającej ich natury, wpływającej na charakterystyczny kształt ich kultury. Wytwory miejscowego rękodzieła są przedmiotami typowo użytkowymi, często bywają też produktami jednorazowymi. Inspirowani naturą Indianie pozyskują i korzystają z materiałów dostępnych w ich środowisku: piór, nasion, kości zwierzęcych, tapy (tworzywa pozyskiwanego z wewnętrznej kory drzew i krzewów, zmiękczanego w procesie moczenia i tłuczenia), drewna, trzcin, liści palmowych, bawełny, gliny, żywicy i wielu innych. Tworzą z nich broń, biżuterię, stroje, maski obrzędowe, ceramiczne naczynia, różnej wielkości kosze, tace, prasy, wszystkie przedmioty potrzebne im do funkcjonowania. Prezentowane obiekty poza cechami użytkowymi spełniają również walory estetyczne.
 |
| "Inspirowani naturą. Rękodzieło Indian Amazonii. W hołdzie Borysowi Malkinowi", Muzeum Narodowe w Szczecinie |
Wielobarwne naszyjniki noszone przez wszystkich: dzieci, kobiety i mężczyzn czy bogato zdobione ozdoby z piór, służące do dekoracji uszu, głowy, przegrody nosowej, świadczą o potrzebie otaczania się pięknymi przedmiotami i umiejętności tworzenia atrakcyjnych artefaktów. Ukazane eksponaty poprzez ornamentykę i kompozycję opowiadają również historie związane z indiańską kosmologią i mitologią.
Wszystkie prezentowane na wystawie obiekty pochodzą ze zbiorów Muzeum Narodowego w Szczecinie.
Katarzyna Findlik–Gawron
Miejsce prezentacji wystawy: Muzeum Etnograficzne we Włocławku, ul. Bulwary Marszałka Józefa Piłsudskiego 6
Autor wystawy: Katarzyna Findlik–Gawron (Muzeum Narodowe w Szczecinie)
Komisariat: Michał Kwiatkowski (Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku)
Oprawa plastyczna: Magdalena Kolanowska
Czas trwania: 25 października 2019 - 19 kwietnia 2020 r.
informacja prasowa
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz