Wystawa w salach drugiego piętra Zamku Królewskiego na Wawelu to szeroka panorama twórczości artystycznej w czasach Pietera Bruegla i Pietera Paula Rubensa. Ekspozycja czynna do 27 lutego 2022 roku.
W XVI wieku Niderlandy Południowe, obejmujące tereny dzisiejszej Belgii, były jednym z najważniejszych centrów artystycznych ówczesnej Europy. Wiodąca rola przypadła Antwerpii – tu tworzył Bruegel, tutaj znajdowała się słynna pracownia Rubensa, którą w 1624 roku odwiedził polski królewicz Władysław Zygmunt Waza. Miasto położone u ujścia Skaldy, na skrzyżowaniu najważniejszych europejskich szlaków handlowych, przeżywało wówczas okres niebywałej prosperity. Korzystna sytuacja gospodarcza sprzyjała również twórczości artystycznej. W Antwerpii osiedlali się liczni artyści, przybywający z innych miast, ukształtował się rynek sztuki, powstały pierwsze cabinets d’amateurs, wypełnione obrazami, rzeźbami i innymi cennymi przedmiotami, a śladem antwerpskich kolekcjonerów podążyli rychło miłośnicy sztuki z innych krajów.
Malarstwo Niderlandów XVI i pierwszej połowy XVII wieku to „nie tylko Bruegel i Rubens” – to rzesza artystów zaspokajających popyt na dobra luksusowe bogacącego się mieszczaństwa. Na wystawie można zobaczyć obrazy, które znajdowały się nie tylko w rezydencjach władców, lecz także we wnętrzach domów zamożnych antwerpskich mieszczan. Oprócz dzieł wysokiej klasy są też obrazy nieco skromniejsze – malowane w licznych warsztatach, w których powstawały warianty czy repliki kompozycji znanych malarzy. Ich tematyka jest bardzo różnorodna – od scen religijnych po mitologiczne i rodzajowe, inspirowane zarówno sztuką renesansowej Italii, jak też nawiązujące do rodzimej, miejscowej tradycji, a także do twórczości wielkich mistrzów niderlandzkich XV wieku.
Koncepcja wystawy: dr Joanna Winiewicz-Wolska
Współpraca: dr Franciszek Skibiński, dr Beata Purc-Stępniak
30 LISTOPADA 2021 – 27 LUTEGO 2022
wystawa w salach II piętra Zamku, zwiedzanie w ramach biletu do Reprezentacyjnych Komnat Królewskich
wtorek–niedziela, 9.30–17.00, ostatnie wejście 16.30 (26 i 31 grudnia, 6 stycznia – ostatnie wejście 16.00)
nieczynna: 24, 25 grudnia, 1 stycznia
Wydarzenia towarzyszące
Wykłady
dla dorosłych i młodzieży
wydarzenie online: platforma MS Teams
godz. 18.00, czas trwania: ok. 45 min
udział bezpłatny, obowiązuje rezerwacja: rezerwacja@wawelzamek.pl
linki do spotkania podajemy w dniu wykładu, do godziny 12:00
Tematy i terminy:
Boschowska wizja Piekła. Wawelski tryptyk naśladowcy Hieronymusa Boscha
2 XII 2021
prowadzenie: dr Joanna Winiewicz-Wolska (kuratorka wystawy, kustoszka Działu Malarstwa Zamku Królewskiego na Wawelu)
Wykład będzie poświęcony wawelskiemu obrazowi „Sąd Ostateczny”, naśladowcy Hieronymusa Boscha i twórczości tego oryginalnego niderlandzkiego malarza.
Hieronymus Bosch, jeden z najsłynniejszych malarzy niderlandzkich, działał w stolicy Brabancji 's-Hertogenbosch. Był najwybitniejszym członkiem malarskiej rodziny Boschów, a jego obrazy, poszukiwane przez kolekcjonerów takich jak Filip Piękny czy królowa Izabela Kastylijska, osiągały zawrotne ceny i były masowo kopiowane już w XVI wieku, a także naśladowane i fałszowane – stąd ogromna liczba dzieł mylnie łączonych z jego nazwiskiem. Do dziś jest znanych od 25 do 30 jego własnoręcznych dzieł, a liczba obrazów wtórnych przewyższa liczbę kopii i naśladownictw dzieł innych współczesnych mu malarzy.
Antwerpskie gabinety sztuki, czyli obrazy w obrazie
13 I 2022
prowadzenie: dr Beata Purc-Stępniak (Muzeum Narodowe w Gdańsku)
Po fali obrazoburstwa i wojnach religijnych, w Antwerpii pod panowaniem Habsburgów na nowo rozkwitł międzynarodowy handel dobrami luksusowymi i dziełami sztuki. Elita kupiecka stworzyła korzystne warunki dla artystów, wzrastał popyt na szlachetne przedmioty i obrazy gromadzone w domach. Rozwój rynku sztuki i kolekcjonerstwa prowadził do zakładania gabinetów sztuki i osobliwości (kunst- i wunderkammer) postrzeganych jako teatr wiedzy o świecie, rodzaj encyklopedycznego i uporządkowanego zestawiania słynnych obrazów, upowszechnienie neostoickich poglądów i ducha kontrreformacyjnego katolicyzmu. Gabinet ze sztuką stał się modnym pomieszczeniem w Antwerpii w latach 90. XVI w.
Antwerpia i początki europejskiego rynku sztuki
17 II 2022
prowadzenie: dr Franciszek Skibiński (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu)
Wykład poświęcony będzie rozwojowi rynku sztuki i wyrobów luksusowych w Antwerpii. W XVI wieku była ona najważniejszym miastem Niderlandów. Stała się też najważniejszym rynkiem dla sztuki i wyrobów luksusowych w Europie. Sprzedawano je kupcom przybywającym do miasta ze wszystkich regionów kontynentu, a także wysyłano do odległych portów. Handel dziełami sztuki odbywał się w różnych miejscach, w tym również wyspecjalizowanych budynkach targowych. Artyści działający w Antwerpii oraz innych miastach Południowych Niderlandów swoją twórczością odpowiadali na rosnące zapotrzebowanie rynku. Rosnący popyt na dzieła sztuki spowodował również, że ukształtowała się tu grupa wyspecjalizowanych agentów, pośredniczących w ich zakupie.
Spotkanie z kustoszem
dla dorosłych i młodzieży
godz. 12.30, czas trwania: ok. 60 min
opłata: 35 zł; sprzedaż online; linki podajemy tydzień przed terminem wydarzenia
wydarzenie w przestrzeni wystawy; miejsce spotkania – schody przy klatce Senatorskiej
prowadząca: dr Joanna Winiewicz-Wolska
Terminy: 7 XII 2021 bilet online => tutaj, 11 I 2022, 1 II 2022
Rodzinne weekendowe spotkania na wystawie
Zapraszamy na rodzinne spotkania na wystawie, podczas których pracownicy Działu Edukacji oprowadzą Was po wystawie. Będziecie mogli stać się bohaterami obrazów i sprawdzić, czy wygodnie Wam w stroju królewicza lub królewny.
dla rodzin z dziećmi 6–12 lat
czas trwania: ok. 45 minut
opłata: 10 zł, sprzedaż online; linki podajemy tydzień przed terminem wydarzenia
miejsce spotkania – przy wejściu na wystawę
Terminy:
12 grudnia 2021
godziny: 9.30, 10.30, 11.30, 12.30
prowadzenie: Anna Kowalska, Łarisa Kulisz-Strzebońska
22 stycznia 2022
godziny: 9.30, 10.30, 11.30
prowadzenie: Anna Kowalska
23 stycznia 2022
godziny: 9.30, 10.30, 11.30
prowadzenie: Łarisa Kulisz-Strzebońska
informacja prasowa